SLA akülerinin şarj devresi hakkında.

[kalaman]

arkadaşlar meraba,

SLA tip akülerin şarjı ile ilgili picli bir devre yapmak istiyorum. fakat yaptığım araştırmalar sonucu bazı konularda şüphe içindeyim:

-bazı yerlerde bu tip akülerin sabit 13.7-13.8V ile şarj edilmesi gerektiği bazı yerlerde 14.7v ile gerektiği yazılıyor. (normal sıcaklık koşulları için).
-bazı sitelerde float şarja gerek olmadığı yazıyor bazılarında gerek olduğu.

profesyonel şarj cihazlarının datasheetlerine baktım. PWM ile şarj tekniği uyguluyorlar. ayrıca sitemizdeki şarjlı piller ve aküler hakkında makaleyi de okudum fakat kafam karışmış durumda.

[alayli]

Akünü nerede, ne amaçla kullanacaksın? Hangi kullanım şartlarında (stand-by kullanım, cycle kullanım) çalışacak? Ne kalitede, ne özellikte akü kullanacaksın? Bu gibi soruların cevabını almadan budur demek yanlış olur. Bu sebeple konuyu biraz daha açarsan daha fazla yardımcı olurum. Bu değerler sabit değildir ve akünün çalıştığı ortam sıcaklığına göre bile değişkenlik gösterir. Kaliteli, uzun ömürlü (5-12 yıl) ve pahalı SLA jel akülerde bu değerler, üreticisi tarafından datasheetlerinde belirtilir. Aşağıdaki linkteki pdf'te olduğu gibi.

http://www.hazebatteryusa.com/c.ACCT90786/site/downloadlibrary/HZY+612V+Monobloc+GEL.pdf

Genellikle bu tarz pahalı aküler için onlara özel şarj cihazı tasarlanır. Ama kıytırık uzakdoğu imali taş çatlasa 2 yıl ömrü olan daha ucuz aküler için genel geçer kabul gören altın kurallar şöyledir: (Bana kalırsa bunlara PIC bile haram ama )

1-)Deşarj voltajı: Akünün aşırı deşarj olmasını ve zarar görmesini önlemek için yükten ayrılıp akım çekmenin sonlandırılma voltajı.

1A => Standby kullanım: Işıldak akülerinin kullanım şekli buna örnek verilebilir. Bu kullanımda akü bazen günler hatta haftalarca akım çekilmeden kullanılır ve bu süreçte kendi kendine boşalmasın diye hiç şarjdan ayrılmaz. Ama şarj akımı çok küçüktür ve bu durum aküye zarar vermeyecektir. Bu değer, bu kullanım şartlarında 6 hücreli (6 cell) 12V bir akü için hücre başına 1.60-1.65 volt, yani 9.6-9.9 volt olarak kabul edilebilir.

1B => Cycle kullanım: Güneş panellerinden gün boyunca  elde edilen enerjinin, kısa sürede daha büyük akımlarla şarj edilerek aküde depolanıp, akabinde daha yüksek akımlarla daha kısa sürede deşarj edildiği ve bu durumun periyodik bir saykıl şeklinde devam ettiği kullanım durumu da buna örnektir. Bu durum tüm şarjlı piller, aküler için en verimli, uzun ömürlü ve en sağlıklı kullanım şeklidir. Bu tarz kullanımda da deşarj gerilim değeri 6 hücreli (6 cell) 12V bir akü için hücre başına 1.70-1.85 volt, yani 10.2-11.1 volt olarak kabul edilebilir.

2-) Şarj voltajı (float voltage) : Akünün aşırı şarj olmasını, ısınmasını hatta yüksek akımdan kaynayıp bozulmasını engellemek için şarj esnasında uygulanacak maksimum voltaj değeri...

2A =>  Standby kullanım: 6 hücreli (6 cell) 12V bir akü için hücre başına 2.25-2.30 volt, yani 13.5-13.8 volt olarak kabul edilebilir.

2B => Cycle kullanım: 6 hücreli (6 cell) 12V bir akü için hücre başına 2.35-2.50 volt, yani 14.1-15 volt olarak kabul edilebilir.

Eğer yapacağın devreye sıcaklık kompanzasyonu eklemek istersen; sıcaklık arttıkça bu değerlerin küçük olanlarının, sıcaklık azaldıkça büyük olanlarının makbul olduğunu belirtmek isterim. Yukarıda linkini verdiğim pdf i iyi incelersen ve grafikleri çözümlemeye çalışırsan sıcaklık kompanzasyonu olayını daha iyi anlarsın...

Kafam karıştı demişsin. Karışıklığı azaltmak için, burada veya nette okuduğun negatif deltaV cut, delta t/ delta T vb.  NiCD ve NiMH pillerin şarj yöntemlerinde geçen kavramları bir süreliğine unut. Nikel bazlı pillerle SLA'ların şarj yöntemleri faklıdır. Nikel bazlı piller sabit akımla SLA'lar "sabit gerilimle" şarj edilirler. Nikel bazlılarda şarj devresi öncelikle şarj akımını gözetir. Yönteme göre gerilim ve sıcaklığa da bakar ama öncelik akımdadır. SLA'larda ise öncelik gerilimin denetlenmesinden geçer, gerekiyorsa akım değeri ve sıcaklığa bakılır.

Saygılar...

[kalaman]

ilk önce saygı bizden. mükemmel bir anlatımla bilgilendirdiğiniz için çok teşekkür ederim. kafamdaki birçok soru işareti gitti bile.
beni şöyle bir test edecek olursak:
(yanlışlarımı düzeltirseniz sevinirim.)
1- bu topiği başlatıp aldığım akü üzerinde yazan değerler şöyle:
standby:13,5-13,8 0,1C
cycle: 14.1-14,4 0,25Cmax
cevabınızı okuyup akü üzerindeki değerleri de az önce görünce tuhaf bir sevinç bile oldu bende. çünkü standby ve cycle nedir onları daha iyi anlamış oldum. ben hergün basit bir 1 A lik panelle akümü doldurup sabaha kadar tüketeceğim için benim kullanım şeklim dediğinize göre CYCLE use olacak. Eğer bu doğruysa normal şartlar altında 14.1 ve 14.4V ile şarj gerilimi uygulayacağım.

2-Aküm 7.5A (en azından üzerinde öyle yazıyor) olduğuna göre ve okuduklarıma göre 0,75A gibi bir akımla şarj edeceğim. Peki akü doluncaya kadar aynı gerilim ve akım değerleri ile mi sarja devam edeceğim. Ayrıca yavaş yavaş şarja başlama gibi bir kural varmıdır ?

3-Verdiğim değerlere göre bu tip bir akü tam şarj olduğunda boştaki ölçülen gerilimi ne olur. (sanırım bu gerilimi ölçtüğümde şarjı keseceğim)

4-Eğer süresinden önce şarj tamamlanmışsa küçük bir değerle sarja devam edilmelimi?

5-Vermiş olduğunuz ve vereceğiniz değerli bilgilerle pic kontrollü bir charger ve batarya kontrolcüsü yapmayı planlıyorum. İnanıyorum ki pek çok kişi de bu topicten faydalanır.

Tekrar teşekkür eder saygılar sunarım.

[alayli]

ilk önce saygı bizden. mükemmel bir anlatımla bilgilendirdiğiniz için çok teşekkür ederim. kafamdaki birçok soru işareti gitti bile.

5-Vermiş olduğunuz ve vereceğiniz değerli bilgilerle pic kontrollü bir charger ve batarya kontrolcüsü yapmayı planlıyorum. İnanıyorum ki pek çok kişi de bu topicten faydalanır.

Tekrar teşekkür eder saygılar sunarım.

Siz ve sizin gibi amacı "bağcı dövmek" değil de "üzüm yemek" olan; talepkar, "öğrenci zihniyetinden" ziyade "talebe zihniyetine" sahip arkadaşlara  cevap yazmak bizler için de zevk haline geliyor. Genelde "talebe" ve "öğrenci" kelimelerini şeklen aynı kalıba koyarız. Hatta sanırım Türk Dil Kurumu'da bu sözcükler için eş anlamlı diyordur. Fakat aralarında bir nüans farkı var bence. En azından ben, bu iki kelimeyi farklı yorumluyorum. Talebe "talep eden" kişiyi, öğrenci ise "öğrenmeyi veya daha doğrusu öğretilmeyi bekleyen" kişiyi çağrıştırıyor bana. Soru soruş ve sorununuzu anlatış şekliniz, kendi sorununuzu bize taşımadan önce, aslında size ait olan bu soru yada sorunu çözümleyebilmek için ne kadar gayret gösterdiğiniz, bizim cevap yazma motivasyonumuza direkt etki ediyor. Başlığa konu olan mesajınızda, sizde çok ciddi "talebe" potansiyeli gördüğüm için zahmet edip yazmıştım övgüye değer bulduğunuz mesajı... Nitekim aşağıdaki linktekine benzer tek parça bilgi içermeyen, sırf tepki göstermek refleksiyle yazılmış mesajlarım da olabiliyor ara sıra...

https://www.picproje.org/index.php/topic,15949&highlight=

Şimdi konumuza dönecek olursak;
Siz madde madde sormuşsunuz, ben de madde madde cevaplamaya çalışayım.

1- bu topiği başlatıp aldığım akü üzerinde yazan değerler şöyle:
standby:13,5-13,8 0,1C
cycle: 14.1-14,4 0,25Cmax
cevabınızı okuyup akü üzerindeki değerleri de az önce görünce tuhaf bir sevinç bile oldu bende. çünkü standby ve cycle nedir onları daha iyi anlamış oldum. ben hergün basit bir 1 A lik panelle akümü doldurup sabaha kadar tüketeceğim için benim kullanım şeklim dediğinize göre CYCLE use olacak. Eğer bu doğruysa normal şartlar altında 14.1 ve 14.4V ile şarj gerilimi uygulayacağım.

Burada bana iletmeyi atladığınız bir bilgi var. "Panel" sanırım güneş paneli ve kısa devre akımının 1A olduğunu belirtmişsiniz ama açık devre voltajını belirtmemişsiniz. 12 voltluk akü şarj edeceğinize göre açık devre gerilimi 15-16V civarı olan bir panel edinmişsinizdir umarım. Bir çok malzeme satıcısı teknik olarak konuya hakim olmadığı için 12V akü şarj etmek için 12V PV (foto voltaik panel - Photo Voltaic) panel ithal edip satıyor. İnşallah size bunlardan biri denk gelmemiştir. Şarj olayını bileşik kaplar teoremiyle birlikte düşünürseniz neden 15-16 volt panele ihtiyacınız olacağını tahmin edebilirsiniz. Nitekim akünüzün üzerinde yazan değerlere baktığınızda stand by kullanım için bile en az 13.5V gibi bir gerilime ihtiyacınız var. Aküyü tam şarj edebilmek için bunun 1-2V üzerinde bir kaynak idealdir. Şarj olayını aralarında bir geçiş borusu takılı su dolu iki tank gibi düşünün. İlk başta seviye farkı varsa bile, tankların her ikisindeki su seviyesi eşitlendikten sonra hedef değerin altında kalır ve tam şarja ulaşamazsınız. 12 volt açık devre gerilimi olan bir panel, akünüz 12V'a ulaştıktan sonra akım basmayı bırakacaktır, daha doğrusu potansiyel farklar eşitlendiği için akünüz artık panelden akım çekmeyi bırakacaktır. CYCLE use ve şarj voltajı ile ilgili tespitiniz doğru...

2-Aküm 7.5A (en azından üzerinde öyle yazıyor) olduğuna göre ve okuduklarıma göre 0,75A gibi bir akımla şarj edeceğim. Peki akü doluncaya kadar aynı gerilim ve akım değerleri ile mi sarja devam edeceğim. Ayrıca yavaş yavaş şarja başlama gibi bir kural varmıdır ?

Madem akünüzün üzerinde yazanları artık daha anlamlı buluyorsunuz, orada yazan 0.1C ve 0.5C'nin de ne anlama geldiğinden bahsedeyim. Buradaki "C" akünün amper-saat (Ah) cinsinden kapasitesine tekabül eder. Yani sizin akünüzün C (capacity) değeri yani kapasitesi 7.5 oluyor bu durumda.  

"13,5-13,8 0,1C" ibaresi, akünün max 0.1 x 7.5A = 0.75A başlangıç akımı (initial current) ile şarj edildiği durumdaki şarj float değerini anlatır. Ama siz cycle kullanacağınız için 0.25 x 7.5 = 1.875A değerinde şarja başlamanızda sakınca yok. Bu değerler şarj başlangıç değerleridir ve şarj sonuna doğru kendiliğinden düşerler. Sizin paneliniz max 1A verebildiği için başlangıç akımı zaten sorun teşkil etmez ve denetlemekle, 0.75A ile sınırlamakla uğraşmanız da gerekmiyor.

"C" olayı da size bir anlam ifade etmeye başladıysa, sizin akünüzdeki  7.5Ah değerinin her zaman ve her şart altında geçerli olmayacağını da eklemek isterim. Bu değer genelde, üreticiler tarafından aksi belirtilmedikçe 20 santigrat derece ortam sıcaklığında,  0.1C deşarj akım  değeri için geçerli değerdir. Yani siz elinizdeki aküden 7.5 Ah kapasiteyi ancak; 20 santigrad derece sıcaklıkta ve 0.1 x 7.5 = 0.75 amper akım çektiğiniz durumda alabilirsiniz. Sıcaklıkla bu değer arasında lineer olmayan doğru orantı söz konusudur. Sıcaklık arttıkça bu değer de artar ve sıcaklık azaldıkça bu değer azalır. Daha önce dediğim gibi ciddi üreticiler kaliteli aküler için bu değerleri grafiksel olarak veya tablo halinde tasarımcıya sunarlar. Ama sıcaklıkla ilgili de sınırlamalar vardır. Bunlar akülerin kimyasından kaynaklanan sınırlardır genelde. 45-50 santigrad derecenin üzerindeki sıcaklıklardan bir çok akü hoşlanmaz hatta nefret eder. Olmadı kaynayıp tepki verir daha da olmadı patlar. (O anı yaşamak istemezsiniz) Aşağıdaki tablo durumu daha iyi anlatıyor.



Burada yine bir püf var: Bu 45-50 derecelik sıcaklıklar akünün çalışma sıcaklıklarıdır. Yani kendi üzerindeki sıcaklık. Ortam sıcaklığı 20 derece iken şarj veya deşarj esnasında üzerinden geçen akım ve akünün bu akıma karşı koyan iç direncinden kaynaklanan ısı daha fazla olacaktır.

Sıcaklığın tam tersine bu kapasite akımla ters orantılıdır. Halk arasında, satıcılarda ve hatta acemi elektronikçilerde yanlış bir inanış vardır: Senin elindeki aküden örnek verecek olursak; 7.5 Ah'lik aküden 7.5A akım çekildiği durumda bu akünün 1 saat dayanacağını düşünürler. Bu mantık yanlıştır ve bu hesapla yola çıkan teknik adam varacağı yere varamadığı gibi, geri de dönemez. Çoğunlukla 1C deşarj akımı kapasitede %70-75'lik dramatik bir düşüşe sebep olur. Yani siz elinizdeki 7.5Ah'lik aküden tam şajlı iken 7.5 a akım çekerseniz, 15-18 dakikada akü boşalmış olur. Bu süre sonunda ısrarla akım çekmeye devam ederseniz overdischarge (aşırı deşarj), dahası deepdischarge (dip deşarj) durumuna  sokarsınız aküyü... Ki yine bir çok akü bu durumdan nefret eder. Patlamaz ama ömrü ciddi anlamda kısalır. Aşağıdaki grafikde akım-sıcaklık-kapasite ilişkisi gayet açık görülüyor.

3-Verdiğim değerlere göre bu tip bir akü tam şarj olduğunda boştaki ölçülen gerilimi ne olur. (sanırım bu gerilimi ölçtüğümde şarjı keseceğim)

Sıcaklık kompanzasyonu yapmadığınız durumda; verdiğiniz değerlere göre bu değer için ortayı bulup 14.25V'u esas almak doğru olacaktır. Oradaki aralık, sıcaklık kompanzasyonu ve mevsim farklarının gözetilmesi için verilmiştir. Akünüzü yarı iletken (mosfet, bipolar transistör) bir anahtarlama elemanı ile sürdüğünüz durumda, anlık olarak aküyü panelden ayırıp (transistörü kesime sokup), ADC ile akü gerilimini okuyup, bu değeri gördünüzde şarjı kesmek çözüme götürür sizi. Ama şarjı kestikten sonra sistemi komple boşa almak da doğru olmaz. Nitekim akülerin şarj olurken anlık üzerlerindeki ölçülen voltaj bir kaç dakikada aşağılara indiği gibi, deşarj esnasında da yine anlık ölçülen voltaj yük akım çekmeyi bırakınca yükselme eğilimindedir. Bu sebeple hem şarj hem de deşarj esnasında bu tarz -fake- durumlara aldanmamak için yazılımınızı yapılandırmanız gerekir...

4-Eğer süresinden önce şarj tamamlanmışsa küçük bir değerle sarja devam edilmelimi?

SLA'lar şarj edilirken (hele hele sizin durumunuzda her zaman tam deşarj ve tam şarj olacağının garantisi yok) süre pek gözetilmez. Ama 0.005-0.010C (sizin akünüz için 37.5-75 mA) gibi çok düşük akımlarla tampon şarj yapmanın hiç bir zararı yoktur.

Saygılar...

[alayli]

...............................................
2-Aküm 7.5A (en azından üzerinde öyle yazıyor) olduğuna göre ve okuduklarıma göre 0,75A gibi bir akımla şarj edeceğim. Peki akü doluncaya kadar aynı gerilim ve akım değerleri ile mi sarja devam edeceğim. Ayrıca yavaş yavaş şarja başlama gibi bir kural varmıdır ?....................................

Bu maddedeki son iki soruyu atlamışım. Naçizane bunları da cevaplamaya çalışayım. İlk mesajımda bahsettiğim gibi SLA aküler şarj edilirken öncelikle gerilim sabit tutulmaya çalışılır. Senin akünün üzerinde bir yerlerde "Constant Voltage Charge" yazıyor olma ihtimali yüksek. Türkçe meali: "Sabit voltajla şarj" şeklindedir bu ibarenin. Eğer şarj esnasındaki akım C/4'ü veya diğer bir deyişle 0.25C'yi geçmiyorsa akıma bakmaya gerek yoktur. Ancak bu değeri geçme ihtimali olan bir kaynağa bağlı ise akıma bakılma ihtiyacı hissedilir.  Zaten akü tam deşarjdan tam şarja doğru giderken ilk başlarda yüksek akım çeker. Aradaki potansiyel fark (voltaj farkı) azaldıkça akım da kendiliğinden düşecektir zaten. En nihayetinde float voltaja eriştiğinde aküden kaynağa ve kaynaktan aküye akım geçisi kendiliğinden duracaktır. (Bileşik kapar ) Kaynak gerilimi lineer olarak denetlenebilir olduğunda, mesela şebekeden bir adaptör ile şarj etme durumunda, akü bağlı değilken, yani kaynak boştayken regülatörümüzü float değerine ayarlayıp, araya bir akım sınırlama direnci takıp şarj etmek SLA'lar için yeter de artar bile. Ama kaynağın akım kapasitesinin başka bir değişkene bağlı olduğu senin güneş paneli olayında olduğu gibi durumlarda farklı yöntemler izlenir. Op-amp karşılaştırıcılı analog sistemlerle veya mikroişlemcilerle düşük frekanslı PWM ile sürülür akü...

Yavaş yavaş şarja başlama olayı da SLA akü şarjında gerekmez. NiCD ve NiMH pillerdeki negatif delta V yöntemiyle yapılan şarj işleminde, -özellikle NiCD pillerde görülen- hafıza etkisinin bir sonucu olan fake negatif delta V tespitlerine kanmamak için bu tarz piller, özellikle negatif delta V yöntemi ile 1C-2C akım değeri ile rapid (yada quick yada hızlı) şarj edilirken ön şarj işlemi gerekir. Bu apayrı bir konu ve o da ayrı bir makale tutar yazmaya kalkarsam. Umarım yazdıklarım sana ve diğer ilgilenen arkadaşlara faydalı olur...

Saygılar...

[KAZIMUGUR]

MERAKLISINA  <<<

[Veli B.]

Ustadim;
bu konu ve ilintili olarak bu harika yaziniz kanaatimce makalelik...
ALLAH razi olsun. Ellerinize ve zihninize saglik...

[kalaman]

belki birileri elektronikten anlar hatta çok iyi bile anlayabilir fakat bu kadar güzel bir anlatım olamaz. bu forumu kuranlar ve forumda bilgilerini esirgemeyen insanlar bizim için gerçekten büyük NİMET!

sayın alaylı. arkadaşımın da dediği gibi gerçekten bu yazdıklarınız makale gibi literatür gibi yazılar. bütün yazdıklarınızı gerçekten zevkle bazen de verdiğiniz mizahi örneklere gülümseyerek harf harf okuyorum.

ışıldaklardaki gibi bir lm317 bağlayarak bir şarj deşarj sistemi yapmak istemediğim için bu konuyu açmış bulunuyorum. söylemiş olduğunuz gibi deneme amaçlı almış olduğum akü 7.5 A oldğu için çok fazla kontrole ihtiyaç duymayacak fakat ben yine bunu kontrollü yapmak istiyorum. ilerki zamanlarda PV panellerin ucuzlaması ile paralel olarak yüksek kapasiteli akülerin kontrolü için ve hatta şu an forumu okuyan bu konu ile ilgili kişilere yardımcı olması hasebiyle PIC kontrollü ve gerekirse PC kontrollü bir sistem eminim çok güzel olacaktır. uzman bir delphi proğramcısı olarak pc tarafı problem değil hatta vrdiğiniz değerli bilgilerden sonra olay ana hatları ile oluşuyor bile. fakat ilk önce bu bilgileri kafama sokmam lazım. yoksa sizin tabirinizle hiçbiryere gidemem gidersem de geri gelemem  

arkadaşımın da dediği üzere Allah razı olsun sizden.

[alayli]

Ustadim;
bu konu ve ilintili olarak bu harika yaziniz kanaatimce makalelik...
ALLAH razi olsun. Ellerinize ve zihninize saglik...

ALLAH sizden de razı olsun dostum. Sizler tarafından okunup takdir görmek güzel...

Saygılar...

[alayli]

.........................Işıldaklardaki gibi bir lm317 bağlayarak bir şarj deşarj sistemi yapmak istemediğim için bu konuyu açmış bulunuyorum. Söylemiş olduğunuz gibi deneme amaçlı almış olduğum akü 7.5 A olduğu için çok fazla kontrole ihtiyaç duymayacak fakat ben yine de bunu kontrollü yapmak istiyorum. İlerki zamanlarda PV panellerin ucuzlaması ile paralel olarak yüksek kapasiteli akülerin kontrolü için ve hatta şu an forumu okuyan bu konu ile ilgili kişilere yardımcı olması hasebiyle PIC kontrollü ve gerekirse PC kontrollü bir sistem eminim çok güzel olacaktır. Uzman bir delphi programcısı olarak pc tarafı problem değil hatta verdiğiniz değerli bilgilerden sonra olay ana hatları ile oluşuyor bile. Fakat ilk önce bu bilgileri kafama sokmam lazım. Yoksa sizin tabirinizle hiçbiryere gidemem gidersem de geri gelemem  

Arkadaşımın da dediği üzere Allah razı olsun sizden.

Aslında yazılarımın makale yada literatür havası vermesi "Türkçe" yi çok sevmem ve hatta saygı duymamdandır. Sadece onun nitel ve nicel kurallarına dikkat ediyorum o kadar. Genel geçer, uzun veya kısa tüm mesajlarımda Türkçe'yi doğru kullanmaya çalışırım. Bir milleti millet yapan temel değerlerin başında dil gelir. Milli benliğimizi kaybetmemek için Türkçe'mize de sahip çıkmalıyız diye düşünüyorum. Kızmazsan sana da naçizane bir tavsiyem olacak: Muhtemelen klavyende sağda ve solda birer adet "shift" tuşu vardır. Noktalardan sonra onları kullanırsan "tam süper olacak" (gaffur da böyle düşünüyor ) Yukarıdaki alıntıyı düzeltmem sadece 8-10 saniyemi aldı. Sen de bu zamanı dilimizden esirgemesen...

Şarj cihazı konusunda ben topu sana attım. Dediğin gibi ben konuyu ana hatlarıyla çıkardım. Bundan sonrası biraz sana kalıyor. Elektronikle ne derece ilgilisin bilemiyorum ama, en azından temel devreni oluşturabilecek altyapın olduğunu sezinliyorum. Sen biraz da bu kısmı araştır. Bu arada PIC programlamak için hangi programı kullanıyorsun? Ben lisanslı olarak Proton+'ı kullanıyorum. Sen şema üzerinde biraz çalış gerekirse üzerinde oynama yaparız.

Allah hepimizden razı olsun...

Saygılar...

[alayli]

Sıcaklığın tam tersine bu kapasite akımla ters orantılıdır. Halk arasında, satıcılarda ve hatta acemi elektronikçilerde yanlış bir inanış vardır: Senin elindeki aküden örnek verecek olursak; 7.5 Ah'lik aküden 7.5A akım çekildiği durumda bu akünün 1 saat dayanacağını düşünürler. Bu mantık yanlıştır ve bu hesapla yola çıkan teknik adam varacağı yere varamadığı gibi, geri de dönemez. Çoğunlukla 1C deşarj akımı kapasitede %70-75'lik dramatik bir düşüşe sebep olur. Yani siz elinizdeki 7.5Ah'lik aküden tam şajlı iken 7.5 a akım çekerseniz, 15-18 dakikada akü boşalmış olur. Bu süre sonunda ısrarla akım çekmeye devam ederseniz overdischarge (aşırı deşarj), dahası deepdischarge (dip deşarj) durumuna  sokarsınız aküyü... Ki yine bir çok akü bu durumdan nefret eder. Patlamaz ama ömrü ciddi anlamda kısalır. Aşağıdaki grafikde akım-sıcaklık-kapasite ilişkisi gayet açık görülüyor.

@kalaman ve diğer arkadaşlar;

Özür dileyerek yukarıda kendi mesajımdan alıntı yaptığım paragrafta bir düzeltme-ekleme yapmak istiyor ve affınıza sığınıyorum. Gecenin o saatinde atlamışım. Özellikle düzelttiğim kısım koyu mavi ve kalın fontlarla vurgulanmıştır. Doğrusu şöyle olacak:

Sıcaklığın tam tersine bu kapasite akımla ters orantılıdır. Halk arasında, satıcılarda ve hatta acemi elektronikçilerde yanlış bir inanış vardır: Senin elindeki aküden örnek verecek olursak; 7.5 Ah'lik aküden 7.5A akım çekildiği durumda bu akünün 1 saat dayanacağını düşünürler. Bu mantık yanlıştır ve bu hesapla yola çıkan teknik adam varacağı yere varamadığı gibi, geri de dönemez. Çoğunlukla 1C deşarj akımı 20 santigrad derece sıcaklıkta, kapasitede %35-45'lik; -20 santigrad drecede %70-75'lik dramatik bir düşüşe sebep olur. Yani siz elinizdeki 7.5Ah'lik aküden tam şajlı iken 20 santigrad derecede 7.5A akım çekerseniz, 33-39 dakikada; -20 santigrad derecede 7.5A akım çekerseniz 15-18 dakikada akü boşalmış olur. Bu süreler sonunda ısrarla akım çekmeye devam ederseniz overdischarge (aşırı deşarj), dahası deepdischarge (dip deşarj) durumuna  sokarsınız aküyü... Ki yine bir çok akü bu durumdan nefret eder. Patlamaz ama ömrü ciddi anlamda kısalır. Aşağıdaki grafikde akım-sıcaklık-kapasite ilişkisi gayet açık görülüyor.



Saygılar...

[kalaman]

Sayın Alaylı,
Ne derseniz deyin gücenmem darılmam. Bilgiyi taşıyan ve doğru söyleyen hiç kimseye asla darılmam.

Forumumuzun verdiği kısa ara içerisinde hiç boş durmadım araştırmalarıma devam ettim. Zaten 1280*1024 lük masaüstümün tamamı sadece bu konu ile ilgili pdf ve dosyalarla doldu bile. Sizin verdiğiniz değerli bilgiler ile işin yarısı bitti bence. Bundan sonrası makul mantıklı elektronik bilgisine kalıyor. Şöyle bakınca her elektronik forumunda mutlaka onlarca akü şarjı sorusu ve tartıması geçtiği için sanırım bu herkesin faydalanacağı somut bir proje olacak. Ayrıca içinde PWM, ADC, sıcaklık, pc ile kontrol gibi pekçok özellikler içeren bu proje ile ben ve benim seviyemde olanlar birçok şeyi mecburen otomatikman öğrenmiş olacaklar.

Yaptığım araştırmalar içerisinde profesyonel akü şarj sistemlerinin özellikleri de vardı. Hepsi bir ağızdan PWM şarj tekniğini övüyorlar ve gerekçeleri de çok mantıklı açıklanmış. Hatta bağımsız testlerde PWM şarj tekniği ile PV panellerden daha az enerji gereksinimi, daha uzun akü ömrü ve özellikle daha kısa şarj sürelerinin başarılarını ortaya koymuşlar.

Yani sonuç olarak tüm şarj sistemleri (küçük çaplı veya büyük çaplı) PWM tabanlı.

(Belki birileri bunları okuyup; "aferin sana yenimi öğrendin" diyebilir. Ama olsun önemi değil çünkü ben ve benim gibiler bunları yeni öğreniyorlar.)

Şu aşamada değerli yorumlarınızı bekliyorum. Daha sonra ayrıntıları paylaşmak isterim.

Saygılarımla.

[Erol YILMAZ]

Dunya Prestij Solar firmasının solar şarj aletini inceleme şansım oldu.
Halen de elimde gerçi kart,

3 güç elemanından birisi N kanal, diğeri P kanal MOSFET diğeri de Schotky Diyot.

Kontrolcü 16F873.

Pwm kullanıldığını söyleniyor ama düşük frekanslı bir anahtarlama
var üzerinde, Belki de birşeyleri ölçebilmek için yapmış olabilirler düşük frekansı...
Yada başka bir ayrıntı için

[OG]

kalaman

http://rapidshare.com/files/51902263/__351_arj.zip

benim imalatda kullandığım bir devre, ne yaptım ne ettim tam hatırlamıyorum fakat gerektikçe hala önceden basılmış pcb ile üretip hexi yükleyip başarı ile kullanıyorum. Belki işine yarar.

[kalaman]

OG ustam devreler için teşekkür ederim.

İki sorum var:

1- Bugün LM350 yi 14.5V ayarlayıp boş aküye verdiğimde terminalden ölçtüğüm voltaj 12.7 den başladı. Sayın Alaylı'nın bahsettiği dolu ve boş kaplar prensibine göre akü şarj olduğunda gerilimler eşitlenecek ve şarj tamamlanacak. Fakat anlamadığım şu: LM350 sabir bir gerilim regülatörü değilmi ki de aküye verince çıkış voltajı düştü. Bu arada çektiğim akım 800mA idi. Regule edilmemiş kaynağım 17V ve transformatörüm 60W.

2- PWM bir şarj devresi düşünecek olursak PWM frekansını boş akü şarj durumundayken 14.4V olacak şekilde mi ayarlamalıyız? Yani boş aküde şarj başlangıcında terminaldeki gerilim düşükse pwm frekansını 14.5V a yükseltmek. Bu düşünce doğrumu veya bu başarılabilir mi?

3- Bulutlu ve az güneşli durumlarda örneğin panelden gelen gerilim 8-10V iken bunu PIC - PWM yardımıyla BOOST devresi ile 14.4V a çıkarmak nasıl bir düşünce. Sanırım gelen akımın az olacak gibi bir cevap gelecek ama stepup boost gibi alanda pek bir fikrim yok fakat okuduğum bazı yabancı forumlarda bunun işe yaradığından bahsediyorlar.

Saygılarımla.