Tarama Yönteminde Parlaklık Problemi

[gutaussehender]

16f877 nin satır çıkısında npn bc237 transitör var emiteri şaseye bağlı collektörü dotmatrixin satırlarına bağlı.

74154 unde çıkışında pnp bc557 var emiteri +5volta bağlı collektörü ise dotmatrixin sutunlatına bağlı ve arada hiç direnç yok.

şimdi hocam sutunlara baglı transistörün ben bayzıne bı dırencle saseye bagladıgımda o transistör sürekli iletimde oldugunda o sutun parlak yanıyor. bu 74154 bu transistörü yeterince iletime süremiyor mu acaba?
bc557 nın cıkısına bı transıstor daha darlington bagladıgımda parlaklık bıraz artıyor. ne yapmalıyım?

[Klein]

Sorun doğrudan sürme tekniğinden kaynaklanmıyor. Sorunun asıl sebebi tarama. Bunu bir PWM gibi düşün.
Örmeğin PWM anahtarlama gerilimin 10V  PWMduty-cycle oranın ise %1  bu durumda senin PWM filtre çıkışında okuyacağın gerilim 0.1V olur. BUrada yaptığın şey'de aynı aslında. 96 sütunun var. Bu da yaklaşık %1 duty-cycle oranına denk gelir. Bu yüzden zayıf yanması normal. Ledleri hiç kayıpsız da sürsen sonuç değişmeyecektir. Burada yapman gereken şey ledlere bastığın akımı artırmaktır. Bunu da direnç değerini düşürerek yapabilirsin. Eğer direnç değerini düşürmek de sonuç vermiyorsa, gerilimini artırman gerekecektir.  Eğer ortak anod led kullanıyorsan kolonları süren transistörlerin besleme gerilimini artırabilirsin. 24V belki de 48V kullanman gerekebilir. ya da akımı düşük tutup, daha yüksek ışık veren ledler kullanarak veya her ikisini birden yaparak sağlayabilirsin. Kolay gelsin.

[gutaussehender]

@Klein hocam bilgi için teşekkürler. bende bu şekilde düşünmüştüm. daha once 32 sutun yaptıgım bır kayan yazı vardı onda da aynı 74154 ve bc237 kullanmıstım ama onda bu sorun olmadı neden bunda boyle  bır sorun olur demedım kendı kendıme. megersem sorun dedıgınız gıbı aynı pwm olayı gıbıymıs 96 sutun olunca sutun basına yanık kalma suresı azalıyor dolayısıyla parlaklık ta azalıyor.

sutunları suren 74154 un cıkısındakı transıstor pnp ve emıterı +5v a baglı bu gerılımı +5v  tan alıp 12 volta bagladıgımda ıse transıstorun bayz emıter arası gerılım 0,7 voltu astıgından transıstor sureklı ıletıme gecıyor.

peki şöyle birsey yapsam  sutundakı transıstore bı tane daha transıstor baglasam npn ve bu transıstorun bayzını oncekı transıstorun(bc557) collektorune baglasam ve bu transıstorun kollektorunu +12 volt a baglsama emıterınıde dotmatrix e versem olurmu acaba.

[ilker_32]

Bir sonrakine TPIC5B595 kullan, 74154'de transistör düzeneğini seçememişsin. Ve transistör kullanmakla bitmez bu işler.

Ayrıca devrede kablo varsa en kısa mesafeye getirmeye çalış ve kalınlaştır. Akım kayıbı minimum seviyeye düşürün. Tam regüle edilmiş, düzeneğine göre güç kaynağı kullan. Genelde bundan kaybenden çok.

Yoksa sende 7805'mi kullandın.  :lol:

[gutaussehender]

Bir sonrakine TPIC5B595 kullan, 74154'de transistör düzeneğini seçememişsin. Ve transistör kullanmakla bitmez bu işler.

Ayrıca devrede kablo varsa en kısa mesafeye getirmeye çalış ve kalınlaştır. Akım kayıbı minimum seviyeye düşürün. Tam regüle edilmiş, düzeneğine göre güç kaynağı kullan. Genelde bundan kaybenden çok.

Yoksa sende 7805'mi kullandın.  :lol:

yok 5A 60w lık tam regulelı hazır güç kaynagı kullanıyorum.

[teknikelektronikci]

Bir sonrakine TPIC5B595 kullan, 74154'de transistör düzeneğini seçememişsin. Ve transistör kullanmakla bitmez bu işler.

Ayrıca devrede kablo varsa en kısa mesafeye getirmeye çalış ve kalınlaştır. Akım kayıbı minimum seviyeye düşürün. Tam regüle edilmiş, düzeneğine göre güç kaynağı kullan. Genelde bundan kaybenden çok.

Yoksa sende 7805'mi kullandın.  :lol:

hocam bence pic kisminda 7805 kullanmakta bir zarar yok ama transistör veya mosfetlerin beslmeini disaridan vermek gerekir sahsen ben smps 12 Volt 5 amper cikisini direk pic kartindaki 7805 e giriyorum ayni anda 12 voltuda transistörlerin collectörüne veriyorum

[Klein]

@Klein hocam bilgi için teşekkürler. bende bu şekilde düşünmüştüm. daha once 32 sutun yaptıgım bır kayan yazı vardı onda da aynı 74154 ve bc237 kullanmıstım ama onda bu sorun olmadı neden bunda boyle  bır sorun olur demedım kendı kendıme. megersem sorun dedıgınız gıbı aynı pwm olayı gıbıymıs 96 sutun olunca sutun basına yanık kalma suresı azalıyor dolayısıyla parlaklık ta azalıyor.

sutunları suren 74154 un cıkısındakı transıstor pnp ve emıterı +5v a baglı bu gerılımı +5v  tan alıp 12 volta bagladıgımda ıse transıstorun bayz emıter arası gerılım 0,7 voltu astıgından transıstor sureklı ıletıme gecıyor.

peki şöyle birsey yapsam  sutundakı transıstore bı tane daha transıstor baglasam npn ve bu transıstorun bayzını oncekı transıstorun(bc557) collektorune baglasam ve bu transıstorun kollektorunu +12 volt a baglsama emıterınıde dotmatrix e versem olurmu acaba.

Yok öyle olmaz malesef. Böyle bir bağlantıda  transistör iletime geçtiğinde (PNP) , Kollektöründe 5V olacaktır (GND'ye göre) . Bu da Ek olarak bağlayacağınız Transistörün(NPN)  beyzinde de 5V olacak demektir. Bu bağlantı şekli ile beyzde 5V var ise emiterde de 5V görürsünüz. 96  sütunluk bir led grubunun da 5V ile parlak yanmaması gayet normal.

Devrede kullanılan entegreleri değiştirmeden bir çözüm bulunmak istenirse , şöyle bir çözüm önerebilirim.
PNP transistörün çıkışına bir NPN transistör bağlayıp , transistörün emiteri şase ve kollektörü ise bir pull-up direnci ile +beslemeye bağlanır.(12V veya 24V) Bu transistörün kollektöründen başka bir PNP transistör sürülür. Sonuç olarak 3 transistör kullanarak sorun çözüebilir.

[ferdem]

96  sütunluk bir led grubunun da 5V ile parlak yanmaması gayet normal.

Hocam bir anda sadece bir sütun aktif olduğu için bu driver bir anda sadece 8 ledlik bir grubu sürüyor(her pine bir led). Bu ledlere basabileceğimiz akım belirli (20-25 mA). Akım bu olduktan sonra 12 veya 24 V luk bir kaynaktan geliyor olmasının parlaklığa katkısı olabilir mi? Ben de sütun tarama ile bir pano hazırlamıştım, benzer sıkıntıları ben de yaşadım, şimdi ledleri UDN serisi bir sürücüyle sürmeyi düşünüyorum. Yeni tasarlamaya çalıştığım sürücü devrede akım limitinden biraz fazla akım basmayı deneyeceğim, çünkü bu akım ledlere çok kısa süre uğrayıp geçiyor. O zaman içerisinde akımın 20 mA e çıkıp çıkmadığını bilmiyorum bile. Tek matrix üzerinde denemeler yapmayı düşünüyorum. Tavsiyelerinizi bekleriz. İyi çalışmalar dilerim.

[teknikelektronikci]

hocam satirlarda mi udn kullanacaksiniz? eger öyle ise ben 2 kez denedim kac tane entegre degistrdim gene olmadi  

kayan yazi sistemelrinde en iyi yöntem sütünlari tpic6b595 ile satirlari ise uln+4.7K direnc +bdx54c +15 oh direnc beyzdende 12 volta 4.7 k ile direnc en iyi yöntem budur bende devremde bu yöntemi hazirladim, deneme firsati bulamadim bu hafta deniyecem ama bu yöntemi profesyonel kayan yazi yapan firmalarda gördüm kolay gelsin

[XX_CİHAN_XX]

BDX ile sürecekseniz ve kayan yazınız çok uzun olcaksa uşn ye gerek yok
Kayan yazınız uzun olcaksa bdx e gerek yok
Benim tavsiyem tarama işini doğrudan pic çıkışı ile yada herhangi ttl seviyedeki başka bir entegre ile mosfet(irf4905vb..) kullanılmasıdır.
Tarama işini mosfetlere bırakın ısınma sorununuz ortadan kalksın

[Klein]

96  sütunluk bir led grubunun da 5V ile parlak yanmaması gayet normal.

Hocam bir anda sadece bir sütun aktif olduğu için bu driver bir anda sadece 8 ledlik bir grubu sürüyor(her pine bir led). Bu ledlere basabileceğimiz akım belirli (20-25 mA). Akım bu olduktan sonra 12 veya 24 V luk bir kaynaktan geliyor olmasının parlaklığa katkısı olabilir mi? Ben de sütun tarama ile bir pano hazırlamıştım, benzer sıkıntıları ben de yaşadım, şimdi ledleri UDN serisi bir sürücüyle sürmeyi düşünüyorum. Yeni tasarlamaya çalıştığım sürücü devrede akım limitinden biraz fazla akım basmayı deneyeceğim, çünkü bu akım ledlere çok kısa süre uğrayıp geçiyor. O zaman içerisinde akımın 20 mA e çıkıp çıkmadığını bilmiyorum bile. Tek matrix üzerinde denemeler yapmayı düşünüyorum. Tavsiyelerinizi bekleriz. İyi çalışmalar dilerim.

Evet aynı anda tek led grubu sürüyoruz. Ama toplam döngü süresinin 1/96 sı kadar süre boyunca sürüyoruz. Bu da parlaklığın düşmesine neden olur. Parlaklığı artırmak için led üzerinden anlık olarak 20mA den çok daha yüksek akım geçirmeniz gerekir. Süre çok kısa olduğu için , Seri direnç koymasanız bile  led üzerinden sınırsız akım geçiremezsiniz. Transistörün iletime geçme süresi, ledin tam parlaklığa ulaşma süresi , sürücülerin tepe akımına ulaşma süresi , yolların ve bağlantıların bobin gibi davranması nedeniyle , akım ve gerilim arasında oluşacak  faz farkı gibi birçok sebep yüzünden kısıtlanırız. Bu kısıtlamalar sebebiyle sürücüyü açmamız ile kapatmamız arasında geçen sürede, Led üzerinden geçen akım tepe değerine ulaşmayacak ve ledin parlaklığı düşük kalacaktır. Bu durumda gerilimi artırarak aynı zaman dilimi içerisinde led üzerinden daha yüksek akım akmasını sağlayabiliriz.
Bu sebeple mevcut sistemden daha fazla akım geçiremiyorsak , Sistemin gerilimini artırarak akımı yükseltebiliriz.  Bu yüzden 5V ile sürmek yetmez.
(Ayrıca kırmızı ledlerin eşik gerilimi 1.5V olduğu için bunu 5V değil 3.5V  olarak hesaplamanız gerekir)

[XX_CİHAN_XX]

64 stunluk bir kayan yazı yaptım 20mhz lik bir pic ile sistemi 5v ile besleyerek ledleri oldukça parlak yakabiliyorum. Oldukça parlaktan kastım o ledin sağlıklı olarak verebildiği iyi derecedeki ışık gücüdür. Buda ledin üzerinden olması gereken akımın yani 20ma nın akması ile olur.
96 stunda olsa 5v ile iyi bir yazılım ile bence çok rahat yeterli gelir.
Ama sistem büyüdükçe led sayısı arttıkça tabiiki yetersiz kalıcaktır. Standart bir sistem oluşturmayı düşünüyorsanız tabiiki tarama kısmı için daha büyük voltajlar seçmelisiniz. Burada seçilecek voltajında çok yüksek olmaması gerekir çünkü bu voltajında sizin taramanızın izin verdiği kadarı kullanılacaktır. Belli bir seviyeden sonrası kullanılmayıp ısıya dönüşecektir. Bu nedenle olabildiğince minimum voltajlarda kullanmalısınız. Örneğin tarama için 8v ta kullansanız 12v ta kullansanız parlaklık değişmiyecektir. Ancak 12v ile ısınız çok daha fazla olacaktır çünkü kullanılmayan voltaj direk ısıya dönüşecektir
Klein hocamında dediği gibi sistem gereği oluşan kısıtlamalar verdiğiniz tarama voltajını belirli bir sınıra kadar kullanmanıza izin verir gerisi direk ısıya dönüşür.
Kısacası iyi bir yazılımla(satır taramalı olacak) 96 stunluk bir kayan yazıyıda 5v luk bir tarama voltajı çok rahat çalıştırabilirsiniz. Zira ben 64 stunlukları o şekilde çalıştırıyorum.
Kolay gele.

[gutaussehender]

devreye picin çıkışına satırlara bdx53c bagladım tabi bayzine birde 330 ohm direnç baladım gerçi daha sonra dirençi devre dışı bıraktım ama fazla fark göremedim.

ayrıca sutunladan 2 tanesinede bdx54c bagladım 74154lerin çıkışına yani hem satırda hem sutunda bdx transistörler oldu. parlaklık biraz olsun arrtı. ama sutunlardaki transistörlerin besleme voltajını bir türlü arrtıramadım arttırdıgımda transistör sürekli iletimde kalıyor. dotmatrix gece olsa güzel görünür ama gündüz görünmüyor pek. sanırm biraz daha arrtırmak lazım ışık şiddetini. fotograflar çektim burada size gösterecektim normal mi diye ama evde netim olmadıgı için getiremedim.

şimdi arkadaslar bu sutunlara transitör baglantı şeklini nasıl yapacagım hakkında bana sekil şema verebilirmisiniz. ben bir türlü gerilimi yükseltemedim hep 5volt ta kaldı.

peki bu pano 7x96x2 olsaydı yanı ıkı sıra ve  sutunları  birbirine baglasaydım 1, satırları portc den gonderıp 2, satırları da portd den gonderıp clock gonderseydım degısen bırsey  olurmuydu?

[ferdem]

Öncelikle açıklamalar için teşekkür ederim.

hocam satirlarda mi udn kullanacaksiniz? eger öyle ise ben 2 kez denedim kac tane entegre degistrdim gene olmadi  

Yöntem sütun tarama olduğu için sütunlardaki ledleri sürmek için UDN kullanmayı düşünmüştüm.

Klein hocam dediğiniz gibi parlaklık için ben de akım limiti üzerinde akım basmayı düşünüyorum. Çünkü şu halde bahsettiğiniz çeşitli etkenlerden dolayı ledlere giden akımın 20 mA e ulaştığını düşünmüyorum, bu etkenleri hesaba katmayan ohm kanunu 20mA dese de.

Akım limitlerinden bahsettik de aklıma sütun seçici olarak kullandığım 74154 geldi. Bu decoder in kataloguna şimdi yeniden baktım ve fark ettim ki:

DC Output Source Sink Current Per Output Pin ± 25 mA

yazıyor!!! Yani sadece bir ledin akım kapasitesi kadar. Dolayısıyla sütunda birden fazla led yakmak istersek ve ledlere 20mA civarı akım basabilirsek entegremiz hasar görecek. Önceki denemelerimde bu entegre hasar görmediğine göre ledlere 20mA e akım basılmadığını böylelikle görmüş oldum. Değil 20 mA, 8 ledin yandığı zamanlarda bile hasar görmediyse demekki her lede 3-5 mA akım basabilmişim. Velhasıl ledlerin girişine sürücü düşünürken çıkışta da bir sürücü kullanmak gerekti; her sütun için 1, toplamda 48 tane bc547 alsam maliyet epey artacak...
Üstelik gördüğüm kadarıyla bu decoderda input uygulandıktan sonra outputun belirmesi arasında 500ns e ye kadar gecikme olabiliyor.  Bir gaf edip de(!) katot matrix alıp sütun taramak zorunda olanlar nasıl bir yapı kullanıyorlar acaba? Onlar 74154 mü kullanıyorlar? 74154 le bu iş olmaz gibi, baskısını da çizmiştim :cry: Ders oldu bana. Tavsiyelerinizi beklerim.

[Klein]

TPIC6B595 bu tür projelerde 74154'e göre daha uygun olur kanaatindeyim. Hem istediğiniz kadar genişletilebilir hem de yüksek akım kapasitesi işleri daha kolaylaştırır.

Pulsed drain current, each output, all outputs on, ID, TC = 25°C (see Note 3) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 500 mA
Continuous drain current, each output, all outputs on, ID, TC = 25°C . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 150 mA
Peak drain current single output, IDM,TC = 25°C (see Note 3) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 500 mA