Böyle bir röle var mı acaba ?

[shi_bumi]

Arkadaşlar herkese merhaba. Forumun yeni bir üyesiyim ve elektronik konularına oldukça yabancıyım. Ama her zaman bir ilgi duyduğum elektronik ile ilgili küçük bir yardıma ihtiyacım var. Arabam için geliştirdiğim bir projede bir nevi röleye veya devreye ihtiyacım var. Öyle bir sistem olacak ki bu sistem, akımın geçebilmesi için hem sürekli gelen 12 V bir gerilime hemde anlık gelecek bir diğer 12 V gerilime ihtiyaç duıysun. Böyle bir röle var mıdır veya bu ihtiyaca cevap verebilecek bir devre şeması çizilebilir mi ? Cevaplarınız için şimdiden teşekkürler...

[Maxim]

istediğiniz şey anlaşılamıyor ,
biraz daha açıklarmısınız

[shi_bumi]

Detaylı olarak şöyle izah edeyim o zaman :

Aracıma yurtdışından getirdiğim bir seyahat kontrol (cruise control) sistemini monte ettim. Sistemin kumanda kutusu üzerinde 2 düğme var. Biri ON/OFF şeklinde sistemi açma kapama işlevini yerine getiren anahtar, birde aracım istediğim sürate ulaşınca basarak o süratte sabit seyahat etmesini sağlayacak "SET" anahtarı.

Ayrıca aracımın gösterge paneli üzerinde "CRUISE" ikaz ışığı var. Ben bu ışığın, seyahat kontrol sistemi aktifleştirildiği, yani "SET" tuşuna basıldığı zaman yanmasını istiyorum. ON tuşuna basıldığı zaman kontrol kutusu sisteme devamlı 12 V DC gerilim veriyor. Ben bu devamlı 12 V gerilimi kullanarak ve araya bir röle koyarak aracın gösterge panelindeki "CRUISE" ikaz ışığını yakmayı becerdim.

"SET" tuşunu incelediğimde, basıldığı zaman sadece anlık olarak sisteme 12 V gerilim verdiğini, "ON" düğmesi gibi devamlı bir voltaj sağlamadığını gördüm. Bir nevi tetik galiba. Bu durumda kullanığım röle işe yaramadı çünkü sadece anlık bir gerilim var "SET" tuşunda.  Ben bu tür anlık voltaj ile devamlı açık veya kapalı kalabilecek bir röle veya devre olabilir mi diye merak ediyorum.

[Maxim]

hımm güzel ,

peki birazcıkta sistemin çalışmasını inceleyelim ,

yolda gidiyoruz ,
on-off düğmesine basınca sistem devreye giriyor ,
tekrar basınca devreden çıkıyor ?
ama bununla sadece cruise sistemini açmış oluyoruz ,araç belli bir hızda kendi gitmiyor ?

daha sonra mesela 90km ile giderken ,
set tuşuna 1 kere basıyoruz ve cruise devreye giriyor ,artık araç sürekli 90km ile gitmeye başlıyor ?

peki ,
tam bu sırada :
1- tekrar set tuşuna basarsak ne oluyor ?
araç o andaki hızda tekrarmı set ediliyor ?

2-on-off düğmesine basarsak sistem kapanıyormu ?

3- frene dokunursak sistem kapanıyormu ?
ardından tekrar set tuşuna basmak lazımmı ?

[Maxim]

istediğiniz şeye "latching relay" deniyor ,

yani girişe bir darbe geldiği zaman çıkış aktif oluyor ve öyle kalıyor ,
girişe tekrar bir darbe gelene kadar .

yani -on-off düğmesinden normal bir röle üzerinden alacağımız +12 voltu ,
bu latching rölenin beslemesine gireceğiz böylece cihaz sadece açıkken işe yarasın , sonra set tuşuna parmağımızı basıp çektiğimiz anda latch rölesi çekecek ve öylece çekili kalacak (tabi çıkışındaki lambada yanık kalmış oluyor ) ,bir daha set tuşuna basarsak lamba sönecek ,

[shi_bumi]

Sayın Maxiboost, öncelikle ilginiz için teşekkür ediyorum. Daha açıklayıcı olması için kumanda modülünün resmini koydum aşağıya.

[/URL]
[/img]

Şimdi gelelim sorularınızın cevabına...

ON düğmesine basınca sistem açılıyor ve resimde Cruise Control yazan kısımda bulunan led yanıyor. Buna standby durumuna geçiyor diyelim. Ben şu anda bu düğmeye basılınca göstergedeki CRUISE ikazını yakabiliyorum.

OFF düğmesine basılınca sistem kapanıyor ve led sönüyor.

Sistemi ON tuşuyla standby konumuna getirdik. Aracımız 90 km hıza ulaşırken sağda bulunan  SET tuşuna bastık. Bu aracın motor bölümüne monte ettiğim bir vakum akçuatörü devreye sokuyor. (ki bu akçuatör gaz teline bağlı). Araç hız ve devir sensörlerinden aldığı bilgiler ile SET tuşuna bastığımız andaki hızı olan 90 km ile seyretmeye başlıyor.

İşte tam bu sırada, yani sistem aktif iken;

1. Fotoğrafta görünen SET ve RES (resume) düğmeleri, ACCEL ve COAST yani sürati arttırma ve azaltma düğmeleri haline geliyor. Yani cruise control sistemini devreden çıkarmadan süratte bir miktar azaltma ve arttırma yapabiliyoruz. Buradaki örneğimizde 90 km ile giderken SET tuşuna bastık. araç 90 km sabit hız ile gidiyor. Tekrar SET tuşuna basarsak araç her basışta yaklaşık 0.5 km/saat yavaşlıyor. RES tuşuna basarsak 0.5 km/saat artıyor. Ve artık o süratte sabit kalıyor. Bu tuşlara devamlıda basabiliyoruz.

2. OFF düğmesine basınca sistem kapanıyor.

3. 90 km sabit süratte gidiyoruz ve cruise control sistemi açık. Frene dokunduğum anda sistem devreden çıkıyor. (Ancak standby konumu devam ediyor). Tam bu anda mesela frene bastık ve sürat 70 km ye düştü. RES tuşuna basıyoruz ve aracımız tekrar hafızasındaki son sürat olan  90 km ye kadar hızlanıyor. Veya 70 km deyken SET tuşuna bastık. Araç bu sefer 70 km ile sabit gitmeye başlıyor.  

İşte ben sözünü ettiğim bu SET veya RES tuşlarına basıp sistemi tam olarak devreye soktuğum zaman yanan ve frene bastığım veya sistemi tamamen kapattığım zaman sönen bir CRUISE ikaz ışığı istiyorum (Çok şey mi istiyorum )

Kumanda modülünün arkasında 4 adet kablo var.

Turuncu : Çakmak soketinden aldığım devamlı 12 volt.

Kahverengi : ON düğmesine basılınca akçuatörü standby konumuna sokan ve devamlı 12 volt sağlayan.

Yeşil : SET tuşuna basınca akçuatöre anlık olarak 12 volt gönderen ve cruise control sistemini devreye sokan.

Sarı : RES tuşuna basınca akçuatöre anlık olarak 12 volt gönderen ve sistem devreden çıkmışken tekrar hafızasındaki son süratte sabit gitmesini sağlayan.

Ayrıca fren pedalına basınca arka stopları yakan kablodan aldığım 12 voltu akçuatöre göndererek cruise control sisteminin devreden çıkmasını sağlayan bir mor kablomuz var

Kısaca sistem ON konumundayken SET veya RES düğmelerine bastığımda ikaz ışığını yakan (ki bir kere yandımı yani buradaki örneğimizde 90 km sabit hız ile seyahat ederken, tekrar SET ve RES düğmelerine bastığımızda yani aracın süratini değiştirmeye çalıştığımızda tekrar sönmeyecek), ve frene bastığımda veya OFF tuşuna bastığımda söndüren bir şeye ihtiyacım var.

[shi_bumi]

Bahsettiğiniz röle kesinlikle istediğim röle ancak benim sandığım kadar kolay değil anladığım kadarıyla. Çünkü;

1. Önce ON tuşuna bastık. Sonrada SET tuşuna bastık. Sistem devreye girdi ve ikaz ışığı yandı.

2. Bu andan itibaren ikaz ışığının sönmesi için ya frene basılması, ya OFF tuşuna basılması yani cruise control sisteminin ya tamamen kapatılması yada tekrar standby konumuna getirilmesi gerekiyor. (Frene basınca mor kablo vasıtasıyla anlık darbeyi röleye vererek ışığı söndürmek kolay ama bunu yaparken sistem standby konumundayken her frene basışımızda söz konusu röle tetiklenmeyecek mi ? Yani frene basarak habire ışık yanıp sönecek)

3. İkaz ışığı yanarken yani sistem devredeyken tekrar SET/RES (diğer bir deyişle ACCEL/COAST) tuşlarına basarsak ışığın sönmemesi gerekiyor. (ki en zoru bu galiba. SET tuşuyla röleye darbeyi vermiştik. Şimdi aynı röleye "sen artık bu darbelerden etkilenme çünkü sistem devrede" demek gerekiyor)

4. Frene bastık. Sistem devreden çıktı ve ikaz ışığı söndü. RES tuşuna basarsak sistem tekrar devreye gireceği için ışığın tekrar yakılması gerekiyor.

Biraz karışık bişey oldu galiba

[Maxim]

kesinlikle karışık ,
ve bir iki tane röle ile olacak iş değil  ,

cihaz bu mu ?
http://www.audiovox.com/manuals/owners/1284540_OM.pdf

actuatör gaz telini çekmiyormu ?
peki vakumla ne işi var onu anlamadım ?
bu actuatör servo motor değilmi ?

[Maxim]

şöyle yapalım ,

siz bir tablo oluşturun .

girişleri belirleyin ,
çıkışımız 1 tane led olsun .

1. giriş
2. giriş
3. giriş
x giriş
...
...

ve bu girişler hangi durumdayken led yanacak ?
hangi giriş farklı bir konuma geçtiği zaman led sönecek ??

gibi ....

bir tane 16F628A bu işi çözecektir  8)

[shi_bumi]

Evet cihaz Audiovox CCS100

Akçuatör gaz telini çekip bırakıyor ve ayarlanan sürati sabit tutmaya çalışıyor.

Ancak bu akçuatör elektrikli bir servo motor değil. Öyle modellerde var. Ancak daha pahalı. Bu modelde akçuatör aracın hava giriş manifoldundan bir boru vasıtasıyla aldığımız vakum ile çalışıyor. Yani bir vakum akçuatör. Akçuatöre aracın VSS  (Vehicle Speed Sensor) yani hız sensöründen aldığımız hız bilgisini ve ateşleme bobininden aldığımız devir bilgisini veriyoruz ve hız sabitleniyor.

Tavsiyeniz ne olurdu ? Sadece ON/OFF tuşlarını kullanarak göstergedeki ikaz ışığını yak mı diyorsunuz ?

[shi_bumi]

Yapmaya çalışayım.

1. Giriş : ON/OFF tuşu.
2. Giriş : SET tuşu
3. Giriş : RES tuşu
4. Giriş : COAST tuşu (Buna SET/RES-SET diyelim)
5. Giriş : ACCEL tuşu (Buna SET/RES-RES diyelim)
6. Giriş : SET veya RES tuşu basılıyken FREN (SET/RES-FREN)
7. Giriş : FREN

Kurallar:

1. LED sadece 1. giriş ON konumundayken yanabilecek.
2. SET tuşu basıldı. LED yanacak.
3. RES tuşu basıldı. LED yanacak.
4. COAST tuşu basıldı (ki bu SET/RES basıldıktan sonra SET'e bir daha basmak demek) LED yanmaya devam edecek.
5. ACCEL tuşu basıldı. (ki bu SET/RES basıldıktan sonra RES'e bir daha basmak demek) LED yanmaya devam edecek.
6. SET tuşu basıldı. Frene basıldı. LED sönecek.
7. RES tuşu basıldı. Frene basıldı. LED sönecek.
8. Sadece ON basıldı. (Yani SET veya RES basılmadı) Frene basıldı. LED yanmayacak.

İnsan düşündükçe başka detaylar akla geliyor. Yukarıda izah etmeye çalıştım ama minicik bişey daha geldi aklıma.   Bütün bunlar araç ancak yaklaşık 35 km ve üzerinde giderken yapılabilecek. Çünkü cruise control sadece bu sürat üzerinde devreye giriyor. Zannedersem aracın hız sensöründen gelen hız bilgisi değişken bir voltaj. Bu değişken voltajı kullanarak bişeyler yapabiliriz sanırım.

Biraz daha zorlaştı galiba

[shi_bumi]

Aslında biraz daha basite indirgersek;

Sistem standby konumunda yani ON tuşuna basılmışken:

SET veya RES tuşlarından herhangibirine basıldığında LED yanacak. LED yanarken SET veya RES tuşlarına basıldığında LED sönmeyecek.

LED yanarken frene basılırsa LED sönecek. LED sönükken SET veya RES basılırsa LED yanacak.

LED sönükken frene basılırsa LED yanmayacak.

35 km üzeri sürat ise baya bir detay aslında. Olursa iyi olur. Olmazsa dünyanın sonu değil

[Maxim]

actuator çıkışı sinyali nasıl ?
orayıda kullansak ? onuda dahil etsek listeye ?

[parda]

Merhaba;

Elektro mekanik makinelerde bulunan start stop olayı zannediyorum sizin aradığınız şey şöyleki bir kez start a basılır alet çalışır taki stop a basılana kadar.

Bunu size uydurursak birbirine paralel iki start düğmesi yani RES ve SET bunlardan birine basılınca led yanar, bunlara seri stop düğmesi yani fren pedalı frene basılınca led söner bunların tümüne seri aletinizin on off düğmesi
bir led için fazlaca röle olur ama iş görür gibi

[sekoli]

@shi_bumi arkadaşıma naçizane bir soru :

Benim aracımdada cruise var ve hiç bir lambası yok. Acaba neden bir lambaya ihtiyaç duyuyorsun? Bir gereklilik mi var ? yoksa inat ettin diye mi uğraşıyorsun merak ettim.