Transistörlü Anahtarlama Devre çözümü

[fractal]

@z@ hocam açıklamaların için cok ama cok teşekkürler.konuyu çok güzel açıklamışsnız...insan aptal olsa yine anlar.üniversitede  o kitaplardan cok okudum.ama derste odelik senin bu delik onun sürüklenmeler jonksiyonlar uzun uzun denklemler...uygulamaya yönelik birşey yok.olsada nerde kullanabileceğinizi bilmiyorsunuz.düşünün elektronikten bb almışım neyle uğraşıyorum.o yıllarda transistörü gerçekten rosswel olayında 1947 de düşen ufodan alındığını inanıyordum.
şimdi ise böyle bir icadı insanlarında yapabileceğini düşünmeye başladım..

itiraf ediyorum bu sitede okulda öğrendiğimden çok daha fazlasını öğrendim ve halend dahada öğreniyorum.bu konuda emeği geçen arkadaşlara tekrardan teşekkür ediyorum.

anlamadığım şu noktalar kaldı transistörün kritik anahtarlaması nedir?neden önemlidir.buna etkenler nedir?

transistörün Vce gerilimi ile katalogtaki Vceo değerleri aynımı oluyor.pnp da katalogta bu değerler - yazılmış.akım yönünden dolayımı?Vce gerili ilk anlattığınız örnekte pnp transistör ve 24 dc  collektörden beslemiştik.orda Vce=24-20.470-2  Vce=12.6 V oluyor.bu doğrumudur.bu gerilim ne zaman öenmli olur?benim kullandığım transistörün Vce0 geriliminden herzaman küçükmü tutman gerekir.yani bu collektörüne bağlayacağım gerilimimi sınırlar..

[tyildizak]

Practical Electronics for Inventors  (Pass: www.picproje.org)

[z]

Transistörün kritik anahtarlamasından bahsetmedim. Anahtarlama frekansimiz kritik değilse dedim.

Bu ne demek onu aciklayayim. Diyelimki bir ledi yakip sonduren yada roleyi cektirip biraktiran basit bir uygulama devresinde kritik bir anahtarlama frekansi yoktur. Ledimiz aheste aheste yanip soner. Boyle durumlarda yukaridaki mesajimda ornek hesaplamasini yaptigim sekilde base ve kolletor direnc degerlerini kolayca buluruz.

Eger anahtarlama frekansimiz yuksek ise cogu zaman transistorun girisindeki on-off sinyali ile, transistorun cikisindan elde edecegimiz off-on sinyali arasinda gecikme olmasin, cikis sinyalimiz cok hizli tirmanip cok hizli dussun isteriz.

Bazi durumlarda bu gecikme suresinin bir kac yuz nanosaniye hatta daha da altinda  kalmasini isteriz.

Iste bu durumlarda transistorun kollektor ve base direnclerinin seciminde daha once verdigim ornek hesaplamada oldugu gibi esnek olamayiz. Hatta, base devresinde iletim ve kesimi hizlandiracak, yuk birikimine engel olacak,  transistoru asiri doyumdan uzaklastiracak yontemlere basvururuz.

Iste anahtarlama frekansinin kritik olmadigi uygulamalar derken bu tur ozel yontemleri kullanmamizi gerektirmeyen uygulamalari kasdettim.

VCEO gerilimi, base akimi sifir iken (haliyle kolletor akimimiz da sifir) kollektorle emetor arasina uygulanabilecek en buyuk gerilim demektir.

Devre tasarlarken bu degerin cok altinda calismamiz gerekir.

Ornegin VCE degeri 30v olan bir transistoru 24v da kullanmak risk almak demektir.

Bu secimde yukun enduktif olup olmadigi, frekansin yuksek olup olmadigi sicak ortamda calisilip calisilmadigi cok onemlidir.
 
VCEO degeri 30V olan transistorun base ucundan hic akim vermesen bile besleme gerilimini 30v ustune cikartirsan transistor akim akitmaya baslar ve transistor isinir ve nihayetinde bozulur.

Eger VCEO degerinin cok ustune ustune kisa bir sure icin bile cok hizli sekilde cikarsan transistorun delinebilir ve kisa devre konumuna gecebilir.

Besleme gerilimi VCEO dan cok daha dusuk oldugu halde enduktif bir yuk anahtarlanirken kollektor emetor arasinda VCEO degerini asan voltajlar olusabilir. Bu nedenle VCEO degeri ve besleme voltajinin buyuklugu transistor seciminde tek basina yeterli değildir. 12V ile beslenen bir devrede kimi zaman VCEO 200V olan transistor kullanmak sart olabilir.

Bunlar devre yapisi ile ilgili.

[F493]

Selam,


Kitap Adı :  Practical Electronics for Inventors
Sayfa : 528
yazar : Paul Scherz

Link : http://rapidshare.com/files/3243601/NY0071389903.rar

Eger şifre isterse bunu yazın : www.YourBookLib.com


Esen kalın.

[teknikelektronikci]

merhaba aciklamalar gercekten cok güzel tam hepsini okumadim ama sormak istedigim bir sey var  npn transsitörde 5 volt beyz ile 12 voltu anahtarlayamyioruz sanirim beyz gerilimi anahtarlama yapmamiz gereken voltajin en az 0.7 volt fazlasi olmali bu dogrumudur? öyle ise bunun bir caresi varmidir ?

[teknikelektronikci]

Beyze bagli akim sinirlama direncinde dusen gerilim CPU pinin 0 ve 5V olmasi halinde

pin=0 iken VRb=12-0.7=11.3v
pin=5v iken VRb=12-07-5=6.3v olacaktir.

Gordugun gibi pin ister 0 ister 5v olsun transistorun beyzine seri bagli Rb direncinden Vrb/Rb degerinde akim akacaktir.

sanirim soruma yanit bu öyle değilmi? hocam peki bu 6.3 Volt ve 11.3 beyz ile emiter arasimi ?

[fractal]

hocam söylediğinz şey pnp transistör için geçerli.pnp transistörü iletime geçirmek için emiter geriliminin-0.7  değerinden itibaren base ucundan akım akaçağı için hep akım akar bir miktarda olsa e-c arasından.pnp transistörü kesime götürmek için base ile emiter gerilimleri biribirine eşit olmalıdır.onu anlatmışlar..

[z]

Evet eger pnp transistorun emetor voltaji 5v dan buyuk ise bu transistoru saseye gore 0...5v araliginda sinyalle basitce on-off yapamazsiniz.



Bu soruna yukaridaki gibi bir cozum getirilebilir. Bu yontemle dilediginiz kadar led surebilir yada motor calistirabilirsiniz.

PNP transistorle yapilan anahtarlamanin getirdigi en buyuk avantaj yukun bir ucunun sasede olmasidir.

[teknikelektronikci]

hmm evet hocam tesekürler dediginiz  gibi pnp di ama npn de öyle bir duurm söz konusu sanirim olamaz öyle değilmi ? ki sanirim böyle bir baglantida npn de +5 veya + 12 anahtarlanamaz

malesef teknik lise + 2 yillik okumama ragmen bu gibi bilgileri hep teori ollarak anlatip geciorlar yani okulda pek ögrenilemyior gecenlerde kendim oturup mosfetleri cözmeye calsitim ki okulda ögretmelerine ragmen o güne kadar anlamamistim

cevaplariniz icin tesekürler

[fractal]

bu devreyi şöylemi okuruz.bc237 kesimde iken bdx bazındaki 1k üzerine 12-0.7 gerilim düşer.ve bir akım oluşur ama iletime geçemez tam olarak.ledler yanmaz..
bc237 iletime geçerse bc nin Vce gerilimini ihmal edersek 1k -1k gerilim bölücü olur.bdx in bazına 6 v düşer.transistör iletime geçer ledler yanar..sanırım..


hocam bende kırmızı led ler var displayimde 7 led üste 7 led altta birbirine paralel.led gerilimi kırmızı için 7x2=14 v ise paralel olduğundan hepsi 14 v yapar. 24 v ile npn transistörle besliyorum.20mA çeker ise.
24-14=10v  10/20ma=0.5k  collektör direnci doğrumudur? ama dirençler 1/4 w çok ısınıyor.p=v.r ise p=0.5x10 = 5 watmı olucak...

bir led in akımını sınırlayan direnç ledden öndemi olur arkadamı?neden?

not:benin displayda her segme 14 ledli.bu konuyu açmamdaki amaç büyük bir 3 dijit gösterge yaptm.elimde max7219 vardı.ama bu ortak katotlu displayler içinde.hazır ortak katotlu bulamadım.onun için segmet çıkışlarını uln ile dijit çıkışlarınıda npn transistör ile tersleyip 24 vdc yaptım çalışıyor ama sınıyor..