Field Oriented Control of 3-Phase AC-Motors

[aster]

slm,
tartışma iyi gidiyor da !....
biraz konuyu fazla dallandırdık gibi, milletinde kafası karıştı  8O
önce şu motorların yapısını bir anlatsaydık konuya daha vakıf olurduk sanki
benim işler bu ara yoğun o yüzden katılamadım  :oops:
aslına bakarsanız senelerce drv tamiri hatta bu motorların imalatını yapan fabrikalarda emayesinden Hi-Pot Surge test makinelerine kadar tamirleriyle ugraştım ama hiç bu kadar tekniğine inmemiştim
sizlere 1-2 link vermekle katılayim dedim
http://www.sciencedirect.com/science/article/B6V30-46DKVYM-2/2/15b0a32103b1e8b4193619ffef1158f2
burda daha değişik konularda var
http://www1.elsevier.com/pub/14/12/show/top25.htt?issn=03787796
http://www.renesas.com/avs/resource/japan/eng/pdf/mpumcu/apmc96e.pdf
birde microchip'in AN843 sı DS00843a
lakin bu devre o kadar da sağlıklı çizilmemiş sadece okuyun yeterli

[salim ALTIN]

Merhaba.
Aslında komuyu bunalmış sürüklüyor başka katılımda olmayınca ikili diyalog halini aldı. Bu noktada toparlayıp katılımı arttıralım.

Aslında başlangıç konusu asenkron motorda vektör kontrol idi. Benim iş sitilim yapılacak işin önce amacını, sonra hedeflerini belirleyip bu amaç ve hedefler için hareket planı belirlemek ve hareket planı önündeki engelleri görmek ve hedefe giden ensağlıklı ve BASİT yolu bulmak(elektriğin yaptığı gibi) üzerinedir. Bu yöntemi bu konuya uygulayalımmı.?

Önerileri benim bundan önce yaptığım gibi bir önceki konuşmada konuşmacının sözleri üzerine ilave şeklinde yazarsak toparlanmış bir metin olur derim. Katılmadığımız fikirleri yanlarına niye katılmadığımızı yazarız.Böylece iki fikir arasında karşılaştırma yapma imkanı olur.

Konuya daha önce bir çok noktadan girip çıktık (hallaç pamuğu gibi attık ama acemi hallaççı gibi )

Amaç:
Asenkron motor vektör kontrol konusunu anlamak.
Ama bu vektör kontrol ne için hangi maksatla kullanılıyor.?
Yani amacı ne.?
Niye ihtiyaç olmuş.?
Başka hangi yöntemler var.? Eksikleri ne.?
Vektör kontrol halen uygulanan sistemden farklımı.? Farkı ne.?

ŞİMDİ BU SORULARA SİZLERİN KATKILARINIZI BEKLİYORUZ.


Hedefler:
Asenkron motrun yapısını tanımak. Bu motor nasıl çalışıyor ise o sitilde bir kontrol geliştirmek. Geliştirilen sistemin eksiklerini görmek. Ve bu sistemi VEKTÖRLERİ KONTROL EDER hale getirmek.


Asenkron motorun yapısı aslında basit anlaşılabilecek bir kaç kural üzerine kuruludur.
1- İçinden elektrik geçen bir iletkende manyetik alan endüklenir.
2- Değişken bir manyetik alan içinde kalan bir iletkende elektrik oluşur.
Şindi birinci kuralı DC akım için düşünürsek yanyana iki iletken düşünün bunun birine bir gerilim uygularsak dier iletkende ne olur.? İlk anda eylemsizlikten manyetik alan oluşumuna geçildiği için bir manyetik alan oluşur. Ama birinci iletkende DC akım değişmeyen sabit bir manyetik akı oluşturduğu için ikinci iletkende gerilim endüklenmeye devam etmez.
Aynı çalışmayı 50 Hz lik AC gerilim ile yaptığımızı varsayarsak Birinci iletken de oluşan manyetik akı saniyade frekans kadar yön değiştirmeyecekmi ? Bu ikinci iletkende yaklaşık aynı özellikte bir manyetik EMK(Elektro Motor Kuvvet) oluşacaktır.

Asenkron motor için kaynak ELEKTRİK MAKİNALARI CİLT 2 M.E.B. YAYINEVİ  180.000 LİRA YÜZSEKSENBİNLİRA (ASTER buraya bir yarım gabare Asenkron motor sarım şekli atarmısın. 36 ankuş olsun ama dereceleri anlatmak açısından yararlı olur.)

Asenkron motorun içinde 3 faz için ayrı ayrı 3 faz bobini vardır ve bunlar 120 derece fark ile yerleştirilirler. Çünki alternatif akım 3 faz gerilimleri arasında 120 derece faz farkı vardır. Bu noktada ilgi duyanlar lütfen yanlarına kalem alıp üç fazın çizimini bir kağıt üzerine yapın çünki anlamak için mutlaka gerekecek.

Asenkron motora bu üç fazı uyguladığımızda ne olur.? Şimdi bobin şeklini ve üç fazın vektörel gösterimlerini düşünün. Açısal olarak adım adım gidersek üç faz için grafikte 1 inci derecede R,S,T fazları için yön ve gerilim miktarlarınıda hesaba katarsak MOTOR DAİRESİ içinde nasıl bir manyetik alan oluşur.? 2,3,5...10uncu derecede durum ne olur.? Olan şey bobinler sabit olduğuna göre her fazın gerilini saniyeler içinde her derecede artıp (veya azalarak) değişeceğine göre toplam manyetik alanın en güçlü olduğu bir nokta var ve bu nokta sinüsün değişimine bağlı olarak ve 3 fazın matematiksel toplamları (VEKTÖREL TOPLAM ve bunu çizerek anlamaya çalışalım) oranında hareket eder. Şimdi motorun içine bir mknatıs koysak mıknatıs ters kutuplardan bu manyetik alanı yakalayıp bu manyetik alan ile beraber hareket edermi.?
Bu noktada kafa karıştırabilirim ama yeri burası: 3 faz sinüsün örn. 30 derecesinde değişimin durduğunu ve aynı andaki sinyallerin anahtarlar vasıtası ile hep aynı şekilde motora verildiğini düşünün ama verip kesiyoruz verip kesiyoruz... Hep 30 derecedeki pozisyon. o zaman manyetik alan motor dairesi içindeki pozisyonunda sabit kalır.alanın dönmesi durmuş ama anahtarlamadan dolayı değişken olma durumu devam ediyor olmazmı.? Motorun içine koyduğunuz mıknatısın hareketi bu noktada sabit kalır. elinizle kuvvet uygulasanız bile burada durmak  bu noktaya dönmek ister. işte bu inverterde DC İNJECTİONS BRAKE denilen olaydır.

[aster]

hocam, Elektrik makineleri cilt 2 trafoları kapsıyor (bendeki 10 bin tl lik kitap öyle)
Yarım Gabare sarım, her ankuş yani statordaki paket saçlardaki oyuk veya kanalda bulunacak sargı tipi olarak ifade edilir ve tek sargı bulunur
sargılar eşit adımlı veya değişik adımlıda yerleştiriebilinir
sargılar seri bağlantıyla olabileceği gibi 2 ayrı bobinin seri bağlanmasıylada olabilir

bir de günün ahret soruları ?
elimde bir motor var kod olarak ta etikette "QU 160L2A" diyor
bu nedir ne anlama gelir ? bunları biliyormuyduk ?
"160" neyi ifade ederrrrrr ?
birde 3x380 volt trifaze motoru aldım, buna hız kontrol taktım ama
derki çıkış 3x220 volt, motoru 3x220 volt la nasıl çalıştırmamam gerekiyor  olurmu büle bişi ? :roll:

[z]

Hocam verilen semada 2P=2 değilmi?

Birde gabare ne demek daha fazla acarmisin?

[aster]

Yarım Gabare,
başka adı yarım kalıp veya yarım amerikan
tabakalı sargıdır 1 oyukta bir bobin kenarı bulunur ve bu sarımda oyuk sayısının yarısı kadar bobin kullanılır. her bobin gurubunun giriş kenarı alta çıkışı ise üstedir. Bu nedenle sarımda kat sayısı daima 1 dir
eşit adımlı toplu, değişik adımlı (kademeli) toplu, kısa adımlı dağıtılmış, uzun adımlı dağıtılmış, normal adımlı dağıtılmış şekillerde olabilir
@bunalmış,
2P=2 olsaydı çıkan sargı sonraki 18 inci kanala girmesi gerekirdi
2P=4 de sonraki 9 uncu kanala giriyor

[sezgin05]

Bunalmış ustam şemadaki sarım 4 kutuplu (U dan gir x den çık-V den gir y den çık-z den gir W dan çık) bu şekilde oklandırırsan 4 kutup olduğu çıkar.

[z]

2P=4 olayini anlamadim.

Cok basit motorumuz olsun ve 2p = 2 olsun

Bu makinada en az kac sargi olmali 3 mu 6 mi.

Yani bir kutbun tam karsisinda karsi kutup olmalimi yoksa 3 faz icin birer sargidan 3 bobin yeterlimi.

[aster]

sorunun birini cevaplıyayim
160 ifadesi motor, rotor milinin merkezinden
yere basan ayaklar arasındaki mesafe dir mm cinsinden belirtilir
bu dünyada standartır hangi motoru alıp etiketine bakarsanız bakın
yazan değerle mesafeyi ölçtüğünüzde aynı olduğunu görürsünüz
bu değer bir de gövde adı olarakta anılır (statorun gömülü olduğu bölüm)
imalatçı aynı gövdeye değişik güçlerde sargı yapabilir

[sezgin05]

@BUNALMIŞ
2P=2*P
Sargı sayısı=oluk sayısı/P

[z]

Eger motorun yildiz baglantida nominal gerilimi 380V  ise ucgen baglantida 220v da sorunsuz calistirilir.

Ancak dokumanlarda vector kontrol teknigiyle hizlari ayarlanan motorlar hep yildiz bagli gosteriliyor. Ucgen baglantili motorlar bu tur hiz denetleyicilerine baglanabiliyormu ?

Sanat okulunda okurken boyle  sarim semalari cizer ardinda da sarip calistirirdik. Ama okul bittikten sonra bu bilgileri hic kullanmayinca unutulup gitmis.

Semanin ustunde yukaridan asagiya egimle inen sargilari sayarsam 6 tane bobin sayiyorum.

Bir tam kutupta iki sargi olmali o halde bu motor tek kutuplu yorumunu yapiyorum.

Nerede hata yapiyorum?

[aster]

2P=2 de 6 yastık sargısı
2P=4 de 3 yastık sargısı olacak hocam

[sezgin05]

Benim verdiğim formül toplam yastık sargısını bulmak içindi.

[z]

Hocam simdi yastik sargi derseniz, bu tabirleri motor sarma isine tam bulasmis kisiler anlayacak digerlerimiz (bende dahil) hic bir sey anlamayacagiz. Madem en temelden basladik o zaman bunlara da aciklik getirelim.

[sezgin05]

Yastık sargısı oluklara yerleştirilecek sargı demeti demek.Örneğin yukarıdaki şemada toplam 18 tane sargı demeti var. Bu demetler 3'erli gruplar halinde her biri ayrı ayrı oluklara yerleştirilmiş ve her fazda seri olarak 3+3= 6 sargı demeti var. Toplam ise 3faz*6 demet = 18 demet.

[z]

50 HZ de 3000 devir/dak donen 3 fazli en basit motorun bir olugunda sadece bir sargi kenari olmak sarti ile, stator en az 6 oluk olmalidir dersem dogru olurmu?