Transistör ile 1A akım kaynağı nasıl yapılır?

[strom]

Öncelikle herkese kolay gelsin.
Sadece transistör kullanarak bir devreye nasıl 1A verdirebilirim? Soru tamamen teorik amaçlı. Pratikte kullanmak gibi bir amacım yok. Derslerde transistörleri gördük ama nasıl kullanılacağını öğrenemeden ezberleyerek geçtik. Bende biraz uygulama yapayım dedim ve aklıma böyle birşey geldi. Burda devreyi vcc voltajıyla kolektör arasına koymak geldi. Ancak bu durumda devrenin iç direncinden dolayı Icmax sınırlanır ve yüksek akım çekmek imkansız olur. Mesela devrenin iç direnci 100ohm olsa Vcc'de 5v olsa çekilebilecek maksimum akım 50mA olur, bu da istediğimiz bişey değil. Acaba direnç düşüren devreler filan var mı?
Nasıl olduğunu anlatmak yerine istediğim şeyi içeren konu başlıkları varsa, sadece onlarında ismini verebilirsiniz. Nette aramaya çalıştığımda ya düşük akımlı sabit akım kaynakları çıkıyor yada lm317 yada özel entegrelerle yapılan devreler çıkıyor. Benim merak ettiğim sadece Icmax engelini nasıl aşılabileceği.

[z]

Transistörün emetorune değeri R olan bir direnç bağla.

Direncin boştaki ucu Gnd olsun.

Gnd ile Base arasına V voltajını ver.

Base emetor voltajını ihmal edersek;

Bu durumda emetorden  V/R akımı akar.

Kollektöre de R1 değerinde bir direnç bağla bunun boştaki ucu ile Gnd arasına V1 voltajını uygula.

Eğer (V1-V)/R1 > V/R ise  R1 direncini ne yaparsan yap, V1 değerini ne kadar değiştirirsen değiştir kollektor akımı V/R de sabit kalır.

Burada seni sınırlayan parametreler

transistör üzerinde harcan max güç
kollektor emetor kırılma voltajı
V/R max akım değeridir.

[Kabil ATICI]

Transistörleri paralel bağlamak. (gerekli akım sınırlama dirençleri ile aksi halde hfe'lerinin aynı olması gerekir bu da biraz zor.)

[Klein]

Devrenin iç direnci , Yük olarak bağladığımız devrenin iç direnci mi?  yoksa kaynağın iç direnci mi?

Eğer yanlış anlamadıysam 5V'a bağlı 100OHM bir devre max 50mA çeker, ama ben 1A çeksin istiyorum gibi bir şey.
Eğer soruy gerçekten yanlış anlamadıysam , bu mümkün değil.

Yanlış anladıysam , Yük ne olursa olsun , akım 1A'i geçemesin ama altında kalabilir diyorsan  @z cevap vermiş.
Yok o da yanlış anlamış  elimdeki transistör 1A geçirmeye müsait değil , bu tarnsistörden 1A nasıl akıtırım diyorsan @Ambar7 cevap vermiş.

[strom]

Öncelikle cevaplar için çok teşekkür ederim.
Öncelikle V\R ile akımı sınırlandırdığımızda yine yeterli gelmiyor. Mesela 5v kaynaktan 1A akım sağlamak için 5ohm direnç gerekir. Bu pek pratik değil gibi gözüküyor. Ayrıca daha üst bir akım limiti koymak bu duruma göre çok zor.
Transistörleri paralel bağlamak klein hocamın dediği gibi transitörlerin üzerinden düşen akımı azaltır gibi geliyor. Gerçi mesela her biri 100ma emitör akımı verecek şekilde ayarlanmış 10 transistörün emitörlerini ortak bağlayıp, onuda 1A çekmesini istediğimiz devrenin vcc'sine bağlasak 1A geçirebiliriz gibi geliyor. Aklımdaki şöle bişe;


Peki klein hocam olmaz diyorsunuzda nasıl yapılıyor bu yüksek akım sağlayan sabit akım kaynakları? LM317 ile yapılanı gördüm ama bildiğim kadarıyla LM317 transistörlerden oluşan bir yapı. Sonuçta transisörlerden başka ne kullanılabilinirki?
lm317'nin iç yapısına şöyle kısaca baktım sürekli transistörlü fark yükselteçleri kullanılmış. Acaba bunları kullanarak Icmax problemini nasıl aştılar

[mufitsozen]

Öncelikle V\R ile akımı sınırlandırdığımızda yine yeterli gelmiyor. Mesela 5v kaynaktan 1A akım sağlamak için 5ohm direnç gerekir. Bu pek pratik değil gibi gözüküyor. Ayrıca daha üst bir akım limiti koymak bu duruma göre çok zor.

Bu cok aciklayici olmamis. Neden 5ohm pratik degil? 0.1ohm bile olur (50A icin ornegin!)

Sorununuzu anlamakta gucluk cekiyorum. Eger bilgi duzeyinizi gosterecek bir kac bilgi verirseniz (hangi okul mezunu yada ogrencisisiniz, yada Elektronik ile ne kadar zamandir ugrasiyorsunuz vb) daha dogru ve kapsamli bir cevap verilebilir.

Yanliz sunu belirtmekde fayda var, Teorik olarak bir Voltaj kaynaginin ic direnci 0 ohmdur, bu yuzden sonsuz akim cekilebilir, Pratikde ise 2 haneli rakamlardan sonra (>99A) ozel birtakim malzemeler kullanmak gerekebilir. 

Ama illada bir deneme yapmak istiyorum derseniz en basit ve eski (1800lerde icat olmustur) bir Voltaj kaynagi asit-kursunla yapilmis akulerdir. ornegin 60Ah lik standard bir otomobil akusunu alip, + ve - si arasina celik bir tornavidayi kisa devre yaparsaniz, gecen akimdan dolayi Tornavidanin eriyip damlalar halinde aktigini gorursunuz (cikan kivilcim ve seslerden bahsetmiyorum bile) Buda gecen akimin yuksekligi hakkinda bir bilgi verebilir. Kullandiginiz duz tornavidanin direncide sifira bir hayli yakindir!

[Klein]

Peki klein hocam olmaz diyorsunuzda nasıl yapılıyor bu yüksek akım sağlayan sabit akım kaynakları? LM317 ile yapılanı gördüm ama bildiğim kadarıyla LM317 transistörlerden oluşan bir yapı.

Eğer yük direnci yüksekse, gerilim de yükselecek. Başka yolu yok.  4-20mA akım kaynaklarını bile çoğunlukla 12-24V gerilim ile çalışır.  5V kaynaktan 100R bir yük üzerinden 1A akmaz. Akamaz.  100R yükten 1A akıtmak için en az 100V  gerek.

[strom]

Hocam elektronik mühendisliği 2.sınıf okuyorum.
Cevaplara gelince; küçük ohm'larla daha önce hiç karşılaşmadığım için sanırım böyle bir yorum yaptım kendimce. Normalde hesaplamalarda bile ihmal ettiğimiz düzeyde bir direnç değeri olduğu için sanırım Yani diyorsunuz ki bu direnç değerleri kullanılabilinir.

[mufitsozen]

Hocam elektronik mühendisliği 2.sınıf okuyorum.
Cevaplara gelince; küçük ohm'larla daha önce hiç karşılaşmadığım için sanırım böyle bir yorum yaptım kendimce. Normalde hesaplamalarda bile ihmal ettiğimiz düzeyde bir direnç değeri olduğu için sanırım Yani diyorsunuz ki bu direnç değerleri kullanılabilinir.

sizin hesaplarda bu direncleri ihmal etmeniz, hesaplarinizdaki olcek ile alakali. butun direncler kiloohm ise tabiiki 50 ohm ihmal edilebilir.