lm723 akim ve voltaj ayarli guc kaynagi devresi yardim

[Haylaz466]

Arkadaslar elektronikle hobi amacli ugrasiyorum kendimi gelistirmek acisindan lm723 ile bir guc kaynagi yapmak istiyorum mosfet baglantilari nasil olr nasil hesaplanir akim ayarida yapmak istiyorum yardimci olursaniz sevinirim

[mehmet]

https://www.google.com.tr/search?q=lm723&client=firefox-a&hs=NyR&rls=org.mozilla:tr:official&channel=sb&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ei=DJz0U9PYMI_64QTIo4GQDQ&ved=0CAgQ_AUoAQ&biw=1288&bih=750

[Haylaz466]

Arkadaslar elimde irfp450 tip3055 lm723 2 adet 2200uf 50 v kutuplu kondastor kbu08 kopru diod vs .vs mazemeler var yardimci olun akim ayarli guc  kaynagi yapmk iatiyorum

[mehmet]

Şemaları verdim, elinizde malzemeler de varmış. Biz
daha ne yapacağız?

[Haylaz466]

Hesaplamalarini nasil yapacagimi ogrenmek istiyorum

[asma]

Merhaba
Ayarlı güç kaynağını hobi amaçlı devrelerinizde mi kullanacaksınız yoksa 723 lü uygulama çeşitlerini inceleyip yorumlayabilmek mi istiyorsunuz.
Ya da elinizdeki malzemeleri değerlendirmek mi istiyorsunuz?
-Elinizdeki malzemeleri kullanabileceğiniz, basit kullanışlı bir devre yapabilirsiniz. (gerilim ayarlı ve akım sınırlamalı)
Ancak elinizdeki malzemeler trafo, soğutucu, kutu ve isterseniz V/I metrelerin yanında çerez olur. (elinizde trafo varsa özelliklerini yazın ondan başlayalım)
-Elinizdeki mosfet pek uygun değil, sabit çıkış gerilimine daha uygun olan mosfetli yapıları ayarlı güç kaynağına uyarlamak sıkıntılı olabilir. (pek örneği de yok)
Lineer yapıya pek uymayan mosfet daha çok smps türünde anahtarlama elemanı olarak kullanılır. (723lü  ve benzer devreler lineerdir)
-Devre analizi ve hesapları öğrenmek için şema seçmelisiniz, basit yapıdan başlamak iyi olur.
723 ün temel devrelerini inceleyin, basit birini açıklayalım, hesaplayalım, geliştirelim, amacınıza uygun hale getirelim yada farklı şemaya yönelelim. 
Örnek:
http://www.hqew.net/files/Images/Article/Circuit_Diagram/lm723-25v-2A_520176588.JPG
Bu devrede trafo, köprü diyot ve kondansatör belirtilmemiş, MJ3000 kullanılmış. (biz TIP3055 e göre hesap yaparız)
Siz trafo hakkında bilgi verirseniz, voltaj ve akım için maksimum değerleri oluştururuz sonra bütçenize veya amacınıza uygun kısıtlama yaparız.
Mesela tip3055 ile 1A den fazla ayarlı güç kaynağı önermem, minumum 2V değeri yetmezse '0' sıfıra indirebiliriz, sabit akım sınırlamasını kademeli ya da basitçe ayarlı yapabiliriz, aşırı ısı yada akım değerlerinde uyarı vermesini sağlayabiliriz... Bütün bunlar internet denizinde var.
İsteğinizde daha net olun, yönlendirme yapalım, kararınızı verin ve bir yerden başlayalım. 

Kolay gelsin.

[Haylaz466]

İste aradigim kisiyi buldum  malzeme konusunda sikinti yok mazemelerim var kutu sogutuci vs ne ararsan  kademeli 40 watt trafom var guc kaynagini hem devrelerimde hemde devre olustrmayi ogrenmek icin istiyorum

[asma]

elinizde trafo varsa özelliklerini yazın ondan başlayalım
kademeli 40 watt trafom var
Hiç açıklayıcı olmamış, resimdeki gibi mi? (0,12,15,18,24,36,48V /40VA)

LM317 yeter de artar bile bu trafo için.
Basit ucuz ve kullanışlı bu tip devrelerin özellikle düşük voltajlarda yüksek akım çekince ısınma problemidir.
İstersen bu sorunu giriş gerilimini çıkışta istenen değere göre değiştirerek azaltabiliriz.
Bir yöntem kademeli trafoda farklı voltaj için otomatik (röleli devre ile) giriş voltajı seçici yapılabilir.
Giriş voltajını çıkışı takip eden bir ön regülatörle ayarlarsak çıkış regülatörümüz fazla ısınmaz. Ancak bu regülatör lineer olursa kayıp güç bölünür. (azalmaz) Smps tarzında olursa ısı azalır. Bu tip regülatörler yazdığım gibi preregulator değil tracking reg. olarak adlandırılıyor.
Örn:

Bu entegrenin kendi içinde akım sınırlama özelliği vardır ama akım ayarı istersek eklenebilir.
Çıkış voltajı 1,25volta kadar iner ama yetmez dersek sıfıra kadar indirebiliriz.
Çıkış voltaj ve akımını izlemek için dijital voltmetre uygulaması eklersek resimdeki gibi bir trafoyla harici besleme elde edebiliriz. Uygun bir düzenekle harici kaynağı ölçmek için de kullanabiliriz. (mesela güç kaynağından bağımsız, 9V pilin voltajını gözlemleyebilirz)
Ya da analog göstergeler kullanabiliriz. Böylece ayırabileceğimiz harici beslemeyle güç kaynağımıza sabit çıkış voltajı ekleyebiliriz. (5V/1A gibi)
Atık sigorta göstergesi veya sigortaların nereye bağlanacağı ne kadarlık olacağı hakkında da konuşuruz.
Pek gerekmeyecek olan ısı kontrollü fan ve 220Vac girişine ekleyebileceğimiz soft start devrelerinden bahsedebiliriz. (daha büyük güçlerde faydalı olur)
İsterseniz soğutucu hesabına da gireriz.
Şimdi lütfen trafonuz hakkında ayrıntıları yazarak işe başlayalım. (bir günü kaybettik)

Kolay gelsin.

Not: Bir isteğim daha var yazınıza dikkat edin, yazım hatalarınız fazla, ing. klavye kullanıyorsanız ı,ç,ş,ü yazamazsınız ama "İ" harfi görüyorum yazınızda  Yazabildiğiniz halde bu özeni göstermiyorsanız bilinçli davrandığınızı düşünmeye başlarım.

[Haylaz466]

Bu trafoyu unutalım o zaman yeni bir trafo alaıyim 0-18 volt arası 4 amper çekmek istiyorum devremizi lm723  göre hesaplayalim alıcagım trafoyu belirttigime göre çalısmalara başlıyabiliriz dmi? Bu arada yazım hataları için kusuruma bakmıyın

[asma]

Bu şemadan başlayalım:

Çıkış voltajımız max. 18Vdc olacaksa trafo sekonderimiz 18Vac seçilebilir. Tek sargı yerine 2x18Vac çıkışı olan bir trafo tercih edelim.
Gücü ise en az 120VA olmalı. İki adet 6A10 yada P600M ismiyle temin edeceğiniz 6amper diyot doğrultma için yeterli.
Elinizdeki 2200uF/50V kondansatörleri doğrultmaç çıkışına paralel bağlayıp yaklaşık 24Vdc filtreli gerilim elde edersiniz. (Vac X 1,41= Vdc)
Buraya kadar olan bölüm çizimde yok. İsterseniz sigorta da ilave edip daha sonra çizebilirim.

Devrenin girişi +24V ve 0 uçlarıdır. Oldukça sade olan devremiz LM723 e NPN darlington transistör ilavesiyle akımının arttırılmasıyla oluşturulmuştur. Çıkış gerilimi gerilim bölücü dirençlerle entegrenin geribesleme ucuna (-IN) uygulanır, karşılaştırıcının diğer ucuna (+IN) ise entegrenin kendi referans geriliminden yine gerilim bölücülerle elde edilen gerilim uygulanır. Pin6 voltajı 7,15V kabul edilirse R2 ve R3 dirençleriyle yaklaşık 2voltluk referans voltajımızı oluştururuz. (7,15/R2+R3)x R3=2V
Entegrenin görevi -IN voltajını azaltıp çoğaltarak +IN ile aynı yapmaktır. Komparatöre giren akımı önemsiz kabul edersek R6 direncindeki gerilim her zaman 2V olmalı.
Çıkış formülü [(P1+P2)/R6+1] x 2V olur. R6 iki adet 2k7 direncin paralel bağlanmasıyla elde edilmiştir. (1k35) Çıkış ayar potansiyometresi iki adet pot ile ince ve kaba ayar olarak düşünülse de çok turlu tek pot kullanılabilir. Ayar doğrusal olarak değişir. Yaklaşık olarak P2 15V , P1 1,5V ve sabit 2V ile 18,5V elde edilir.
R5 değeri R2 ve R3 bağlı seçilir: (R2//R3=R5 )   R2 ve R3 ün oluşturduğu kaynağın thevenin eşdeğer direnci comparatörün diğer giriş direnci olarak seçilir. (çok hassas bir konu değil, yakın bir değer uuygun olur. 39/13,9=2,8  biz 2k7 kullandık.
R1 akım sınırlama direncidir. 0,65/R1 = Imax.  4,3A değeri bulunur. (4A verebilmesi için biraz yüksek olmasında yarar var)
Transistörümüz darlington yapıda olduğu için 4A lik akıma zorlanmadan ulaşır. Harcanan güç biraz sorun olabilir. 
Giriş çıkış arasındaki fark ile çıkış akımının çarpımı harcanan gücü verir. Bu güç transistörde ısıya dönüşür. Yaklaşık 20V x 4A değerleriyle 80W güç harcanacağını kabul edilim.
Transistörün 1,17 C/W olan termal direncini izolatör ve macun uygulayıp düz hesap 1,5 C/W alalım. Transistörümüz 200C ye dayansa bile biz 150C den yukarı çıkmasın diyelim. Isı dağılımı sıcaklık farkıyla oluşacağına göre ortam sıcaklığı (30C) tam güç çalışırken 120C daha ısınabilir dersek.    120C/80W=1,5 olur. Bulabildiğin en büyük soğutucuya   taksan da bir süre sonra transistör isyan edecektir. 
Bunu önlemenin bir yolunu daha önce yazmıştım. (giriş gerilimini çıkışa bağlı düşürmek)

Baş taraftaki 2x18Vac  ve iki adet 6A lik diyot önerimi 2x9Vac ve elindeki kbu08 köprü diyotla değiştirebiliriz. Güç aynı (120VA)
Belki röleli, belki girişe smps ilavesi ile ısıyı azaltabiliriz.

Kolay gelsin.

[Haylaz466]

Verdiginiz bilgiler için çok teşekkür ederim yanlız su kısmı anlamadım vac*1.41:vdc yazmissiniz 1.41 degeri ne degeri oluyo orasını tam anlıyamadım bi sorum daha olcak bazı devrelerde mesala daha önceki yaptıgım devrede tıp3055 transistörünün önüne bd135ilave etmişlerdi ama sizin verdiginiz şemada yok neden devreyi çizimeye ne zaman başlıyoz

[Kabil ATICI]

723 entegresi tek başına o iki tıp3055 transistörününü süremez. Yada sürmek  için çıkış akımı yeterli gelmez. Onun için araya BD135 konur. Yani 723 tek başına BD135 sürebilir (BD135 baz akımı verebilir) BD135'De TIP3055 sürer. Transistör parametrelerini inceleyiniz.

1.41 olayıda AC sinyalinin sinüs işareti olmasından ve doğrululurken bu işaretin şeklinden dolayı gelen bir katsayıdır. Bir yerde kondansatörün verdiği tepki diyebiliriz. Kondansatörün bu özelliği kullanılarak diyotlarla birlikte gerilim katlayıcı denen devreler yapılabilmektedir. Tam hesap için biraz integral türev olayına girmek gerekir.

U.sin(wt)  gibi ifadenin kondansatör de dahil edilerek d(wt)'e göre 0- pi aralığında integrali alınarak hesaplanması anlamına gelir.  Bunun hesabı için internete bakman gerekir. (devre analizi olayında kondansatör kapasitif yük olarak görülecektir)

[Haylaz466]

Anladim teşekkür ederim verdiginiz bilgiler için

[asma]

Verdiginiz bilgiler için çok teşekkür ederim yanlız su kısmı anlamadım vac*1.41:vdc yazmissiniz 1.41 degeri ne degeri oluyo orasını tam anlıyamadım bi sorum daha olcak bazı devrelerde mesala daha önceki yaptıgım devrede tıp3055 transistörünün önüne bd135ilave etmişlerdi ama sizin verdiginiz şemada yok neden devreyi çizimeye ne zaman başlıyoz

Vac x 1.41421356... = Vdc    (katsayı karekök içinde 2 dir) ambar7 nin de dediği gibi sinüs şeklinden kaynaklanır. Veff değeri Vmax. değerine dönüşür.
BD135 olmadan iki adet TIP3055 sürmeye entegrenin gücü yetmez, güç transistörlerinin beta akım kazançları düşük olur. Bu yüzden sizin şemanızda olduğu gibi kullanmak gerekir. Diğer örnekte ise MJ3000 elemanı tek transistör değildir, aynı kılıf içerisinde iki transistör ve iki direnç vardır. (darlington transistördür)
Devre çizmekten kastınız baskı devre ise ben baskı devre çizmiyorum,siz çizeceksiniz. Açık şema çizerim, öneride bulunurum, ekleme veya ilave özellikler tamamlandıktan sonra tekrar açık şemada hepsini çizebilirim. Ama pcb dizaynını benden istemeyin.
Baskı devresi olan, beğendiğiniz ama voltaj, akım değerleri size uymayan bir proje bulursanız, incelerim, gerekli değişikliklerle olur dersek açık şema üzerinden yardımcı olurum.
Mesela labaratuar tipi gelişmiş bir devre üzerinde çalışabiliriz.
Örnek:

Bu devre 50V 3A akım ve gerilim ayarlı olsa da 20V 5A de yapılabilir. R4 ve R16 akım ve gerilim limitlerini belirler, trafo, köprü diyot , filtre kondansatörü ve transistör seçimi bizim istediğimiz yönde esnetilir.
Bu devre gerçekten kaliteli bir devredir, 723 lü olduğu görülse de devrenin regülasyonu 741 lerle sağlanır. (723 misafir sanatçıdır burada)
Bek çok kaynakta farklı pcb çizimleri ve orjinal elektor pcb resmi bulunur. İnceleyip bu şemaya yönelirseniz de yardımcı olurum. (elimde de çalışan örneği olacaktı)

Kolay gelsin.

[Haylaz466]

  daha basit bi şema varmıydı benim gibi amatöre birazcık fazla gibi
mesaj birleştirme:: 23 Ağustos 2014, 21:01:18
Size verdigim şemayı daha önceden yaptım fakat akım ayarı yapılamıyordu devreyi yapan herkezde aynı şikayet vardı sizin gözünüze çarpan bi hata varmı şemada  geliştirmek istesek neler yapabiliriz devre çok hosuma gitmşti ama sonuç hüsran oldu