Robotik ve Kavramı (ROBOTİK 1)

[Asof544]

Robotik 1

İnsanoğlu makine devrimine 18.yy da başlayarak, zanaatkarlığın yokoluşunu izlemiştir. Bu yokoluş her ne kadar hazin görünse'de değerli el yapımı nesnelerin fabrikalarda yapılarak ucuza satılması halkında bu nesneleri rahatlıkla alıp kullanmalarını sağladı. Ayrıca halk, bu fabrikalarda iş buluyor ve ellerine bir miktar para geçiyordu. Bu sayede halk arasında varolan burjuva sınıfları da kırılmaya yüz tutmuştu. Ve daha sonraları köle yerine geçen makineler feodal düzenin yıkılmasında etkili olmuş ve ardından insan hakları evrensel bildirisi yayınlanmıştır.

Artık, teknoloji çok hızlı bir dikiş makinesi ile ilmek ilmek örülmüş, günümüzün robotik, otomasyon gibi sistemlerini kapımıza dayamıştır. Aslında bu süreci sanayi devrimine benzetebiliriz. Şöyleki gelişen teknolojiler insan emeği kavramını ortadan kaldırmakla kalmıyor mecaz yerindeyse bulunmuş olduğu yeri kazıyor. Bu kazıma işlemini bir nevi sanayileşme olarak algılayabiliriz. Üretimi tamamiyle makinelere bırakacağımız devirleri de yeni bir çağ olarak değerlendirebiliriz. Bu devrimlerden sonra insanların ayak uydurmakta çektiği sıkıntıların ve teknolojinin zararlı olduğu iddaasının yansıması olarak, bu tür teknolojilerin gelişmesini engelleyen girişimleride görmek pekhala mümkün görünüyor.

robot

Hal böyleyken, insanlık yeni yeni sınıf ayrımlarına gidecektir. Bundan sonrası tahminleri ise bilim kurgu filmlerinde rahatlıkla görebiliriz. Mesleklerde yine bu değişimden olabildiğince çok etkilenecektir. Robotlarla üretimin getirdiği işsizlik bir yana robot üretim teknolojileri için yeni fikir geliştirme ve düşünme mühendisliği gibi bir mesleğin oluşmasını rahatlıkla tartışabiliriz.

Evet kısa bir tarih hatırlatması ve küçük bir geleceği sezinleme çabasından sonra robotiğin tanımına göz atalım.

Robotik:Doğayı taklit eden, mekanik, elektromekanik, elektrik, sibernetik vs. sistemlerinden oluşmuş, üretim yapmak, hizmek ettirmek vb. amaçlara yönelik yapılmış eyleyiciler ve makineler olarak tanımlayabiliriz. Bu tanıma katılmayanlar olabilir ancak, hem genel kabul edilene hemde kontrol mantığına bakıyoruz ki bu sistemlerin otonom olması, insan yada programla kontrol edilmesi belirleyici değildir. Robot kelimesinin ortaya çıkması ise,ne geçmiş dönem mucitlerinin nede mühendislikle uğraşan bilginlerin sayesinde, aksine bu alanla pek bağlantısı olmayan tiyatro ile sağlanmıştır.

Robot kelimesini 1921'de Çekoslavakya'da sahnelenen bir tiyatro oyununda duyuyoruz. Ünlü Çek bilimkurgu yazarı Karel Capek'in yazdığı RUR (Rusumovi Umeli Roboti) oyunu "Rossumu'n Akıllı Robotları" anlamına gelmektedir. Buradaki Çekce robota kelimesinin karşılığı iş gücü anlamına geliyor.

İşte bu kelime terim olarak yerleşip günümüze kadar kullanılmıştır. Ayrıca robot kelimesi daha önce kullanılan otamat kelimesinin de yerini almaktadır. Bu kelimenin başka bir kökü de Almanca'da çalışma anlamına gelen die arbeit kelimesi ile bağdaştırılmaktadır.

Tiyatronun konusuna bakacak olursak eser, insan gibi zekalara sahip robatların fabrikada çalışarak insanların yerini alması ve robot-insan çatışmasını konu alması bakımından ayrı bir önem arzeder. Karel, henüz robotik alanında çalışmaların yaygınlaşmadığı, dahası endüstriyel robot sözünün bile geçmediği bu dönemde robotlar ve insanlar arasındaki sosyalliğe değinmiş, robot bilim kurgu alanında öncülük etmiştir. Karelin yolunu 1950'li yıllarda Isaac Asimov takip etmiştir. Ben Robot ve Robot Öyküleri ile tanınan Asimov, robot insan sosyalliği arasına çizgi çekmiş ve üç robot yasasını ortaya atmıştır.



Bu yasaya göre:

1.Bir robot insan oğluna zarar veremez. Yada hiçbir şey yapmayarak insana zarar gelmesine izin veremez.

2.Bir robot insanlar tarafından verilen komutları 1. kuralla çelişmediği sürece yapmak zorundadır.

3.Bir robot 1. ve 2. kurallarla çelişmediği sürece kendini koruyabilir.

Asimov çevresi tarafından saygın bir bilim insanı olarak bilindiği için bu yasası, çevresi tarafından kabul görmüştür. Bu yasalara göre insanların robotlardan üstün olduğu belirtilsede bundan sonraki bazı bilim kurgu filmlerinde robotlar ve insanların eşit olduğu, robotların da insanlar gibi duygulara sahip olabileceği vurgulanmıştır. Özellikle o dönemin robot öykülerinden biri olan "Bicentennial Man" isimli hikayede bu konu ele alınmıştır. Bu fikrinde etkisiyle bazı film yapımcıları filmlerinde insan şeklinde robot kullanmışlar. Bu robotlarda benzerlik sadece şekille sınırlı kalmamış, robotlara insan davranışları da yansıtılmış.

Bu makalede robot kavramına ve nasıl doğduğuna göz attık.Bir sonrakinde ise robotik tarihçesi ve sosyal etkisinden bahsedeceğim.
Kaynak:http://www.kontrolkalemi.com/robotik-ve-kavrami-robotik-1/

[Kabil ATICI]

Robot olarak tanımlanabilecek nesneler mekanik olarak da iş görebilen yapılar çok daha eskiye dayanıyor. Daha çok otomat olarak da tanımlanabilirler.

Oradaki yasalar hikaye, sonuçta bu makineler yüklenen program ile çalışıyor ve iyilik ve kötülük kavramı ancak yürüttükleri program doğrultusunda anlam kazanıyor.Programın içeriği uygun değilse iyilik ve kötülük kavramınını bir anlamı olmaz. Örneğin şu anda ordularda hizmete alınmaya başlanan insansız araçlar gibi.

İnsanı  öldüren robot bile var. , kendisini tamir etmeye çalışan Japon'u öldürdü. Endüstriyel türde bir robot.

[Asof544]

Yasalar uyuyorsa robot robottur diyor.Öldüren robotun programının yazan da insan,sonuçta insan öldürüyor.
Ayrıca gelecek 2. makalede tarihçesinden bahsediyor.Makalenin hepsini okuyun.

[MC_Skywalker]

Şu yasa meselesi için yazıda geçen ünlü yazar Isaac Asimov kitaplarını okumadan olmaz hatta Asimov kitaplarından birinden uyarlanan Şu film belki bir fikir verir kim kimi öldürüyor http://www.imdb.com/title/tt0343818/

[mufitsozen]

birde cyborg'lar var, Robotlar 2 yuzyil onceydi! 
mesaj birleştirme:: 10 Haziran 2015, 20:38:03
yaklasan "technological singularity"den korksak mi? yoksa korkmasak mi? http://en.wikipedia.org/wiki/Technological_singularity

benim yasim gecmis, kitap okumayan, kendini gelistiremeyen gencler korksun!


mesaj birleştirme:: 10 Haziran 2015, 20:38:55
birde bu var tabii! http://www.theguardian.com/technology/2014/feb/22/computers-cleverer-than-humans-15-years

[Karamel]

birde bu var tabii! http://www.theguardian.com/technology/2014/feb/22/computers-cleverer-than-humans-15-years

15 yil icersinde bilgisayarlar deneyimlerdden birseyler ogrenecek. sakalar filan yapabilecekmis 

[mufitsozen]

15 yil icersinde bilgisayarlar deneyimlerdden birseyler ogrenecek. sakalar filan yapabilecekmis 

sevgili @karamel iyimser bir ihtimalle 15 sene icinde en azindan benden daha akilli makinalar ortaya cikacak ve Boston Dynamics'in "Big Dog"u gibi otonom robotlara takilacak. Kimsenin asimovun robot kanunlarini filan takacagini dusunmuyorum, bunlara insanlari tanima/dost/dusman ayrimi yaptirmaya calisacaklari gun gibi ortada.

Maalesef cok calisip o gunlere hazirlanmak icin daha becerikli, yetenekli ve bilgili olup mucadele edebilmek cok onemli.

Baska soyleneceklerde var ama, moderatorler kizar. 

[MC_Skywalker]

skynet'in içinde boston dynamics savaş amaçlı robot geliştiriyorken Japon firması cyberdine şirketi ise tam tersi konuda çalışıyor.

[Tesla.25]

İnsanı  öldüren robot bile var. , kendisini tamir etmeye çalışan Japon'u öldürdü. Endüstriyel türde bir robot.

Kawasaki fabrikasındaki olayı diyorsunuz sanırım. Burada robotun "şu pis faniyi öldüreyim" gibi bir düşüncesi yok. Hatta hiçbir düşüncesi yok.

Robotun kolu kırılıp birisinin üstüne düşüyor. Ölüm sebebi bu yüzden.

[Asof544]

Keşke bizde birşeyler yapsak Suralp in devamı ve Asimoya kafa tutabilen bir tane,ümit ediyorum.

Robotiğin Tarihçesi ve Gelişimi (ROBOTİK-2)

Robotik biliminin başlangıcı sayabileceğimiz tarihler, sanayi devriminin aksine milattan önceki yıllara dayanıyor. En şaşırtıcı olanı ise, bazı olay ve kavramların, mistik hikayeler ve destanlar içerisinde robotik biliminin yer alması.

Robotiğin Kilometre Taşları
İşte bunlardan biri çoğumuzun adını duyduğu, MÖ 8. yy da İzmir'de yaşadığı söylenilen Homeros'un İlyada destanından. Destandan anlaşılana göre tanrı ve kutsal sayılan demirci Hephaestus(Hepestus), değerli metallerden kendilerine hizmetkarlar yapmışlardı. Ve bulunan bazı bronz heykellerin bu hizmetkarlar olduğu söyleniyor.

Şimdi yazılanlarda ise robotik, Mısırlı rahiplerin insanlar arasında sözlerinin geçerliliğini artırıyor. Uygulamada Mısırlı rahipler halkı kendi sözlerine itaat ettirmek için yeni bir yöntem bulmuşlardı: Düşünen kahin makineler, meydanlara yerleştirilip konuşarak halka uyarıda bulunuyorlardı. Ancak bu tanrı elçileri, kahinlerin içlerine girdiği kostümlerden başka bir şey değildi.

Robot gelişiminde göze çarpan icatlardan biride matematikçi ve mekanikçi devlet adamı bir filozof olan Archytas(Arkitas), basınçlı buhar ve hava ile çalışan ve kuşların nasıl uçtuğunu gösteren bir mekanik güvercin geliştirerek bir robotik örneği sunmuştur.

MÖ 210. yıllarda yaşamış,ortaya attığı denge prensipleriyle dengeleri alt üst eden ve onu en çok sıvı basınç kanunlarıyla tanıdığımız Archimedes(Arşimet)'ten de bir çok robotik örneği görüyoruz. Bu robotik çalışmalarda öyle yabana atılır şeyler değildi.Kimi zamanları tüm şehri kurtarabiliyordu.

Örneğin, ünlü Sirakuza savunmasında Romalı'ların denizdeki kabusu olan halat ve makara sistemlerinden oluşmuş dev kıskaç,savunmanın başarı elde etmesinde büyük rol oynamıştır.Arşimet'in buna benzer bir çok icadı bulunmaktadır.

robotics-workshops

Sırada, Automata, Mechanica, Pneumatica vb. kitaplarıyla otomatik teknolojisinin gelişmesine hizmet etmiş Aleksandrialı Heron var. Matematikçi, fizikçi ve mühendis olan Heron Automata kitabında kendi kendine hareket eden robotik mekanizmalardan,otomatik tapınak kapılarından vs. bahseder.

Oysa otomatik kavramının hayata geçirilmesi 1700 'lü yıllar olarak kabul edilmektedir. Ayrıca dönemin büyük mühendisi Heron ,tarihteki ilk programlanabilir robotu yaparak bu alanda öncü olduğunu ispatlamıştır.

Şimdiki robotik çalışması ise Artuklu beyliğinin başkenti olan Diyarbakır'da yaşamış Artuklu sarayında uzun yıllar mühendislik yapan İbn-i Rezzaz El Cezeri'den . Cezeri'nin türkçesiyle"Mekanik Hareketlerinden Mühendislikte Faydalanmayı İçeren Kitap" adlı kitabında elliden fazla mekanik sistem yer almaktadır. Bunlardan belkide en ilginci Artuklu hükümdarı için tasarladığı, hükümdarın eline su döken hizmetçidir. Ayrıca filli su saati ,otomatik yüzen kayıklar, ikramda bulunan kurulama makinesi vb. mekanik,robotik sistemler yer almaktadır.

Renosans'ın büyük bilim adamı ve sanatçısı Leonardo Da Vinci'den robotik örneği görmek bizi şaşırtmayacaktır. Da Vinci'nin insan anotomisi çalışmaları ve mühendislik yeteneğinin birleşmesiyle  ortaya çıkartabileceği ,insan hareketleri yapabilecek robot taslakları yazılı kaynaklarda belirtilmiştir. Otamatlara örnek olarakta,kendi kendine giden aracını örnek gösterebiliriz.

Tarihlerle Robotik Gelişim
1770 yıllarda macar bir mekanikçi tarafından 'satranç oynayan türk' robotunun nasıl çalışıldığı o dönemler anlaşılamadı.Sonraları müzeye kaldırılan robot müzede yanarak tarihe karıştı.

Bu uygulamalara ek olarak birçok örneği robotik tarihinde görüyoruz.Bu örneklerden günümüze yaklaşana kadar,sıkmamak adına kısa kısa bahsedelim.

1937'de Amerikan şirketinin tasarladığı 'sigara içebilen' basit insansı robot,Westinghouse.

1949'da ilk otonom robotlar olarak kabul edilen,ışığa duyarlı robotlar Elmer ve Elsie.

elsie

1954'de ilk robot şirketi Unimation kuruldu.Şirket Unimat adlı endüstriyel robotunu General motor şirketinde üretim amaçlı kullanarak tarihe geçti.

unimation

1957'de MIT robotlarla bilgisayar destekli üretim yaptı.

1963'de ilk yapay kol denendi.Rancho 6 eksenliydi ve bilgisayar ile kontrol edildi.

rancho

1966'da ABD ordusu için 4 bacaklı yürüyebilen hidrolik robot geliştirildi.

1973'de Kuka adlı Alman yapımı robot,elektro mekanik kollara sahipti ve hidrolik olmayan ilk endüstriyel robot ünvanını aldı.

1973'de dünyanın ilk insansı(humanoid) robotu Japonya'dan.Wabot 1 birçok alanda ilk olma özelliği ile görenleri şaşırttı.1984'de Wabot 2 yeni özellikleri ile tanıtıldı.

WABOT-2-1984

1986'da Japon otomotiv firması Honda Asimo projesini başlattı.

1997'de güçlü endüstriyel robotik firması ABB kuruldu.

1990 yılında Türk firması Altınay Robotik,ilk altı eksenli robotunu üretti.1993'de ise Altınay ilk endüstriyel robotu üreterek yüksek teknoloji ödülünü aldı.

altınay

1999'da Sony, ilk sosyal robot Aibo'u üretti.

aibo

2002'de I Robot şirketi robotik elektrik süpürgesi Roomba'u üretti.

Roomba

2002'de ilk insansı robotumuz Suralp üretiliyor.Yürüyebilen robotumuz görsel algılama özelliğine de sahip.Ayrıca çeşitli algılayıcılarla da donatılmış.Tübitak tarafından desteklenen proje engebeli arazide yürüyüş için tasarlanmış.

suralp robot

Robotlar insanlara şekil olarak benzetildiler ancak ilk defa tamamen insana benzer bir robot,2003 yılında yapıldı.Osako üniversitesi ve Kokora şirketi tarafından yapılan robot, japon kadın benzeri bir görünüme sahip asistandı. Yüreyemeyen asistan ayakta durabiliyor ve oturabiliyordu.

Robotik gelişimini incelediğimiz üzere görüyoruz ki robotlar hızla hayatımızın bir parçası oluyor. Makinelerle iletişime geçen robotların büyüsünden kurtulmamızla birlikte hizmet eden robot dostlarımızı sık görmeye alışıyoruz bu robotlar insan-robot etkileşiminin en somut örnekleri olsa gerek. Kendi kendine çoğalan ilk robot olma özelliği ile Cornell üniversitesi 2005'de uzay robotlarını tanıttı.Ülkemizde nihayet üniversiteler aracılığıyla robotik yarışma ve çalışmaları 2006 yılından itibaren düzenlenmeye başlandı.Yine Japonyalı 2009 yılına damga vuran kadın şeklindeki robota, sosyal özellikler katılması hedeflenerek yüzüne mimik yapabilme yeteneği eklendi. Sistem, gömülü bilgisayarlar ve gelişmiş yazılımlarla desteklendi. Hava robotiğinde de bahsedeceğim şimdi bahsetmekten de gurur duyduğum tamamen yerli insansız hava aracı Anka 2010 yılında üretildi. Kendi sınıfının en üst kategorisinde yer alan hava aracımız, Türk havacılığı açısından önemli bir adım oldu.

2011 yılında iRobot, evde hasta bakıcılığı ve iletişim yapabilecek Ava adlı robotu tanıtıyor.

Birkaç şirket giyilebilir robotik için 2011 yılında kolları sıvamış. İnsan hareketlerine yardımcı fonksiyonel ürünler geliştirmişler. Bu robotlarla gerçek anlamda içli dışlı olmamız anlamına geliyor. 2012 yılında ise Pittsburgh üniversitesi düşünce ile kontrol edilebilen mekanik kol geliştiriyor.

Günümüze kadar robotik,bir çok sahanın içine girmeye devam ediyor. Örneğin robotik cerrahi yakın zamanlarda duyurulmuştu.

Robotlara alışmak onların işlevliği ve güvenilirliği ile ölçülüyor. Umarız tarihte iyi anılmaya devam edilirler.

Kaynak:http://www.kontrolkalemi.com/robotigin-tarihcesi-ve-gelisimi-robotik-2/