Transistör nedir?

[Maxim]

eline sağlık usta çok güzel anlatım olmuş, gayet net..

[tunayk]

Bu deneyden videodaki anlatım sonucunu doğrulayabilmen için şöyle yapalım.

960 ohmluk role direncinden 12v da akacak akım 12.5mA dir.

Transistörün Hfe değerini kesin bilmiyoruz. Çünkü katalogda geniş bir aralıktan bahsedilmiş.

Sen beyze 5v üzerinden 100K trimpot bağla ve 12v'a dokunmadan trimpotu ayarlayarak  role bobinin akımını 0 dan itibaren 12.5mA'e kadar çıkart. 12.5mA de bırak.

Şimdi besleme gerilimimi 12v dan artırmaya başla. Akımın yükselmediğini görebilmen lazım.

İlk videodaki anlatımım yanlış anlaşılabilir.

Orada şöyle bir laf ettim.

Transistörü doyuma soktuktan sonra  beyz akımını artırırsanız bunun artık hiç bir getirisi olmaz dedim.

Bu lafıma dayanarak beyz akımını artırıp doyum için gerekli değerinde üstüne çıkarsanız ardından besleme voltajını artırırsanız voltaj arttıkça rolenin akımı da artar.

Orda söylediğime dayanarak deney yapacaksanız transistörü tam doyum noktasına gelinceye kadar beyz akımını artıracaksınız ve ordda bırakacaksın. Ardından artık besleme voltajını istediğin kadar artır akım değişmez. Çünkü voltajı artırdığında transistör doyumdan çıkar lineer bölgeye girer.

Aksi halde transistörü 12v da doyurmanın ötesinde beyz akımı ile beslersen ardından voltajı 15'a çıkarırsan transistör gene doyumda kalır dolayısı ile role akımı artar.

Üstad iş yarım kalmasın diye deneyi dediğiniz şekilde tekrar kurdum.  Aslında bu işlemde benim varmak istediğim nokta  tasarladığım kartlarda röleleri besleme noktasına karar vermek. Yoksa sizin anlatımınızı test etmek değil.  Sıkıntı malum, 12V regülenin çıkışından beslediğimizde gereksiz yükleme yapıyoruz. Giişten beslersek röle aşırı voltajlara maruz kalıp bozuluyor.  Watlı direnç bağlasak farklı voltajda farklı gerilim düşümü yaptığından farklı bölgelerdeki şebekede farklı sorunlar oluyor.  Hasılı eğer bir şekilde akımı basit şekilde sabit tutabilirsem, röle üzerinde düşecek voltajım sabit kalacağından ben de bu dertten kurtulmuş olacağım.

Deneye dönecek olursak; resimlerde gördüğünüz gibi, sizin dediğiniz şekilde düzenek hazırlayıp, 12V Vcc altında akımı 12mA'e sabitledim. Sonra 30V Vcc ve 46V Vcc ile deneme yaptım. Gördüğünüz gibi akım tam olarak sabit kalmıyor. Açıkçası işin teorisinde bildiğimiz sabit kalması gerektiği ama sanırım hFE değeri sabit durmuyor.  Zaten Proteus simülasyonunda da sonuç aynıydı.

Selamlar

[ertsen]

Video çok faydalı. Bilmediğimiz bir çok noktayı aydınlattınız. Teşekkür ederiz.

[z]

1. videoda dilime yapışmış hfe ifadesini kullanmak yerine beta ifadesi kullanacağım.

Transistörü tamamen iletime geçirdiğimizde artık beyz akımını artırmanın kollektör akımında artışa neden olmayacağı ifadesini biraz yumuşatacağım.

Bir de saturasyon olayını yanlış kullanıyorum onca açıklık getireceğim.

1. videoyu siliyorum.

[Icarus]

Yok yok silme ki daha önceki mesajlarım havada kalmasın.
Kendi kendime konuşmuş olmayayım...

[z]

@tunayk

Senin sistemde sorun yok.

Senin kurduğun devrenin bir benzerini kurdum ve videosunu çektim. Akım hemen hemen sabit kalıyor. 10..15 dakikaya youtube videosu aktif hale geçer.

https://www.youtube.com/watch?v=NYqpFN-vAK4&feature=youtu.be

[tunayk]

Hocam elinize sağlık zahmet etmişsiniz.  Görünüşe göre aynı sonuçları alıyoruz. 
Transistörün datasheet'inde ki grafikte de Ic nin yükseliş eğimini 0'a yakın vermişler . Konuyu sizden de dinleyince bir ampul yanmıştı ama 16V biraz sıkıntı yapabilir. 

Yeni videolarınızı bekliyoruz.

[robomaster]

Yeni gördüm zaman ayırmış ve hazırlamış helal olsun. Tebrikler...

[ipek]

[z]

Hocam elinize sağlık zahmet etmişsiniz.  Görünüşe göre aynı sonuçları alıyoruz. 
Transistörün datasheet'inde ki grafikte de Ic nin yükseliş eğimini 0'a yakın vermişler . Konuyu sizden de dinleyince bir ampul yanmıştı ama 16V biraz sıkıntı yapabilir. 

Yeni videolarınızı bekliyoruz.

12v roleye 16v vermenin çokda sıkıntısı olmaz.

İllede sabit akım istiyorsan roleyi sürdüğün transistörün emetörüne bir direnç bağla. Beyz polarma direncini ve emetör direncini istediğin bobin akımına göre yeniden hesapla. Bu durumda transistörün tamı tamına sabit akım kaynağı olarak çalışır.

[JOKERAS]

z usta besleme gerilimi arttıkça Collectör akımının sabit kalmaması transistör ısısıyla alakalı olabilirmi?
Beta zaten transistörün pdf'inde belli bir töleransta verilmiyormu?Isı ile beta değişince doğal olarak formülde
bozuluyor diye düşünüyorum yanlışmı düşünüyorum?
Zaten öyle sabit kalsa sabit akım devrelerine gerek kalmazdı.

[z]

Sabit akım kaynağının özü transistördür.

Transistor nedir (6)

https://youtu.be/2bkz346227k

[frederic]

Videoda çözüm belirtilmiş, ilaveten sabit akım için jfet'de düşünülebilir.

[JOKERAS]

Z usta emiter direncini kaldırıp emiteri şase yapsak,o direnci röleden sonra koyup collectöre girsek daha iyi olmazmı?
Transistör Current sink modunda çalışacağı için,daha rahat çalışmazmı?
Var olan emiter direncinin üzerine transitörün iç direncide eklenmiş oluyor.
Transistör lineer bölgede Current Source  modda çalıştığı için ısınmazmı?
Yoksa her iki durumda aynımıdır?

[z]

Bu soruların cevabını videolarda verdim. Eğer amacın akım kaynağı olarak çalışmak ise transistörün ısınmasını dert etmeyeceksin.

Emetöre bağlanan 15 ohm direnci emetörden alıp kollektöre bağladığında aynı devreye 30v verdiğinde roleden kaç mA aktığını hesaplayabilirsin.

Kollektör devresi üzerinde, 250 Ohm role direncine seri olarak ilave edeceğin 15 ohm'un devede kulak olacağını görebilmen lazım. 15 ohm direnci emetöre bağladığımızda neler olduğunu videodaki deneyden ve yapılan hesaplamalardan da  net olarak görüyoruz.