Manyetizma sorusu?

[Endorfin35+]

Manyetizma ile çalışan trafo motor vb. bobinli cihazların tümünde oluşan bir durumun nasıl gerçekleştiğini anlayamadım.

En basiti trafoyu düşündüğümüzde çıkış boşta enerji verdiğimizde bir akım çekiyor, nüve üzerinde manyetik alan oluşuyor, sekonder sargısında gerilim indükleniyor... buraya kadar her şey tamam. Çıkıştan akım çekmeye başlayınca  giriş akımıda artıyor fakat bu sırada nüve üzerinde farklı ne oluyor? Zaten manyetik alan oluşmuştu çıkıştan akım çekince manyetik alan sıfırlanıyor (burayı anlayamıyor ve ifade edemiyorum) ve manyetik alan azalınca giriş tarafından tekrar mı dolduruluyor...?

Aynı şekilde motorlara enerji verince manyetik itme çekmeler ile motor dönmeye başlıyor. Fakat motor miline yük binince akım artıyor fakat dönmeyi sağlayan manyetik alan zaten oluşmuştu ne oluyorda akım artıyor?

umarım sorumu aktarabilmişimdir. İşin çok formulune girmeden prensibi ile açıklayabilen olursa çok sevinirim.

Başka bir soru; çıkışı boşta çalışan bir trafoya ilk anda enerji verdiğimizde demeraj akımı varmıdır?

Manyetik alan çizgisini kullanarak  gerilim indüklersek manyetik alan çizgisi yok olur/etkisi azalır mı?

[Zoroaster]

https://www.youtube.com/watch?v=5Id21XhG9JY

[RaMu]

Yerçekimine dik düzlemdeki bakır borunun içine bırakılan mıknatısın
normalden daha yavaş bir hızla yere düşmesi olayındada aynı prensip var.
Videolarını daha önce görmüşsünüzdür.

[Endorfin35+]

Yerçekimine dik düzlemdeki bakır borunun içine bırakılan mıknatısın
normalden daha yavaş bir hızla yere düşmesi olayındada aynı prensip var.
Videolarını daha önce görmüşsünüzdür.

Evet o deneyi gördüm peki boru mıknatıs düşen parça bakır olsa aynısı olur muydu?

[foseydon]

hocam sen "zaten manyetik alan oluşmuştu" diyorsun, fakat o manyetik alan sabit değil. sürekli değişiyor. trafo bobini elektrik enerjisini manyetik alanda depoluyor. çıkışta yük olmazsa, kapasitesi ne kadar ise o kadar depolayabilir. sen çıkışa yük bağladığın zaman bu yük enerji harcar ve onun harcadığı enerji trafonun üzerinde depolanan enerjiden gelir. bu durumda trafo şebekeden enerji alarak tekrar deposunu doldurur. bu döngü devam eder gider. yani trafo içerisinde oluşan manyetik alan sabit değil.

akımın neden arttığı sorusunun cevabıda yukarıda gizli. Senin bağladığın yük arttığı zaman, yük daha fazla enerji harcayacak ve dolayısı ile trafodan aktarılan enerji daha fazla olacak. bu farkı karşılamak için haliyle daha fazla akım çekilecek.

evet trafonun da demeraj akımı vardır.

son soru biraz muğlak. birincisi manyetik alanı sağlayan şey ne? ikincisi, gerilim endüklemen tek başına birşey ifade etmez. endüklediğin gerilimi kullanıyor musun? yani enerji harcıyor musun? misal bir bataryaya trafo bağladın ve bu trafonun çıkışına bir yük bağladın. Batarya eninden sonundan biter. Yük bağlamasan bile trafon kayıplarından dolayı yine biter, ama uzun sürer. İşin esprisi şu, enerji yoktan varolmaz yoktan varolmaz. sen bir şekilde enerji kullanıyorsan, bu enerjinin bir yerden gelmesi gerekiyor.

[Endorfin35+]

hocam sen "zaten manyetik alan oluşmuştu" diyorsun, fakat o manyetik alan sabit değil. sürekli değişiyor. trafo bobini elektrik enerjisini manyetik alanda depoluyor. çıkışta yük olmazsa, kapasitesi ne kadar ise o kadar depolayabilir. sen çıkışa yük bağladığın zaman bu yük enerji harcar ve onun harcadığı enerji trafonun üzerinde depolanan enerjiden gelir. bu durumda trafo şebekeden enerji alarak tekrar deposunu doldurur. bu döngü devam eder gider. yani trafo içerisinde oluşan manyetik alan sabit değil.

akımın neden arttığı sorusunun cevabıda yukarıda gizli. Senin bağladığın yük arttığı zaman, yük daha fazla enerji harcayacak ve dolayısı ile trafodan aktarılan enerji daha fazla olacak. bu farkı karşılamak için haliyle daha fazla akım çekilecek.

evet trafonun da demeraj akımı vardır.

son soru biraz muğlak. birincisi manyetik alanı sağlayan şey ne? ikincisi, gerilim endüklemen tek başına birşey ifade etmez. endüklediğin gerilimi kullanıyor musun? yani enerji harcıyor musun? misal bir bataryaya trafo bağladın ve bu trafonun çıkışına bir yük bağladın. Batarya eninden sonundan biter. Yük bağlamasan bile trafon kayıplarından dolayı yine biter, ama uzun sürer. İşin esprisi şu, enerji yoktan varolmaz yoktan varolmaz. sen bir şekilde enerji kullanıyorsan, bu enerjinin bir yerden gelmesi gerekiyor.

Hocam manyetik alanin sabit olmadigi konusunda hem fikirim burda sorun yok. Aciklamanda trafo uzerinde depolaniyor ifadesini kullanmissin. Aciklamanida gayet iyi anliyorum fakat 2. Mesajdaki videonun sonunda trafonun bosta calisirken zaten manyetik olarak tam kapasite calistigi cikistan akim cekilince sekonder sargisinin ikincil bir manyetik aki olutlsturdugu ve be ikincil manyetik akinin primer sargisi uzerindeki voltaji degistirmesi ile giris akiminin arttigi ifade edilmis.

Simdi iki farkli aciklama var sanki. Nuve ya bir depo gibi calisiyor ilk anda dremaj akimi ile hizlica manyetik doyuma ulasiyor ve sekonderden akim  cekildikce manyetik alan soguruluyor ve bosluk olustugu icin primer tarafindan tekrar besleniyor boylece giris akimi artiyor yada videodaki aciklamadaki gibi ilk basta zaten tam kapasite calisiyor ama sekonder akimin yarattigi ikinci manyetik akinin primer uzerindeki etkisi giris akimini arttiriyor. Sonucta hersekilde giris gucu = cikis + kayiplar burda sorun yok ama nasil oluyor tam cozemedim daha...

[foseydon]

videoyu izlemedim. o açıklama doğru. sekonderden akım akmaya başladığı zaman nüve içerisindeki manyetik alana(primerin oluşturduğu) ters daha ufak bir manyetik alan olşur. Ama trafo kapasitesini doldurmak ister, bu yüzden girişten daha fazla enerji(akım) alarak kapasitesini doldurmaya(manyetik alanını kuvvetlendirmeye) çalışır. Çıkıştaki yük istediğini alana kadar bu devam eder.

[Endorfin35+]

Aslinda Bu soru karsilastigim bir gozlemden sonra kafama takildi. 4 cm mekanik hareket saglayan demir cekirdekli bir selenoid bobinim var. Dogru akimla calisiyor. Mekanik duzenek icerisinde selenoid onune gelen parcalari ileri ittiriyor ve parcalarin boyu farkli oldugu icin selenoid farkli mesafede hareket ediyor. Enerjiyi verdigim anda normal bir akim cekiyor, piston kismi hareket ediyor. Parcalarin piston ile ittirilmesi tamamlandiginda piston artik hareket edemediginden cekilen akim cok yukseliyor. Oyleki smps korumaya geciyor.

Bu durumu motorlara benzettim motor bosta calisirken akim normal ama mili durdurursak akim asiri.

Peki bu selenoiddeki asiri akim nasil aciklanir. Nuvesiz bir bobin ve demir bir hareketli cekirdek var.

Ek bilgi olarak bu durum benim icin bir sorun degil. Ben islem bitince enerjiyi keserek sorunu asiyorum. Sadece teorisini merak ediyorum.

[RaMu]

Evet o deneyi gördüm peki boru mıknatıs düşen parça bakır olsa aynısı olur muydu?

Olur tabi.
https://www.youtube.com/watch?v=yk4ACjzDFRY

Ek:
Silindir mıknatıs içine bırakılan bakır ve aluminyum videosu
06.20
https://youtu.be/QGytW_C6hR8?t=383

[devrecii]

Telde artan manyetizma ile demir nüve içinde artan mayetizma aynı yönde olur, aynı yönde olduğu için elektrona geldiği yönün tersi yönde kuvvet uygular ve elektron karşı tarafa ulaşmakta zorlanır , trafo boşta iken akım çekmemesinin nedeni bu,

Manyetik alan değişimi nedeni ile hareket etmeye başlayan elektronun yönü ise buna zıttır primer ve sekonderde akan akım birbirinin tersi yönündedir.

Primer pozitif yönde ise sekonder negatif yönde,  fakat sekonderin bobini de bir manyetizma oluşturuyor sekonder negatif yönde giderken primeri tersi yani pozitif yönde hareket ettiriyor yani elektron gitmesi gereken yere giderken demir yavaşlatmıştı ama sekonder bobinden gelen manyetizma onu hızlandırdı ve akıma neden oldu.

[Endorfin35+]

Peki ayni sartlarda icinde nuve olan bobinmi daha cok akim ceker yoksa nuvesiz olan mi? Ac ve Dc icin ne degisir?