Nasa - Fortran

[Zoroaster]

NASA'da uzay ile ilgili yazilimlarinda Fortan dili kullanma sarti varmis. (Teke tek programinda Mars ile ilgili bir videoda boyle dendi)

Fortran dilinin cok guvenilir oldugundan ve bir satira baktiginizda matematigi gorursunuz dendi.

Ilk aldigim yazilim dersi Fortran idi. Su anda aklimda hic bir sey kalmamis.

Fortranin NASA tarafindan bu denli tercih edilmesi konusunda konusacak varmi?

[yılmaz_34]

fortran basic Q basic  bunlar çok eski programlama dilleri ...
eski günler geldi aklıma eskiden bende program yazardım visual basic 6.0 delphi 7 firebird heygidi  günle heyyy

[Yuunus]

@Zoroaster hocam oda birsey mi sen asm yaziyorsun, programi izleyince aklima ilk sen geldin

[Tagli]

Fortran 90 benim de ilk öğrendiğim programlama dilidir. 2004 yılında lisans birinci sınıfta derste onu öğretiyorlardı. Bence doğru bir dil seçimi değildi.

NASA'nın sadece Fortran kullanması bana pek inandırıcı gelmiyor. Bence sistemleri C veya C++'tır artık. Arka planda uzun yıllar kullanılmış ve test edilmiş Fortran kütüphaneleri çağırıyor olabilirler. Özellikle sayısal hesaplamalarda Fortran'ın çok hızlı olduğunu, ve eskiden kalma - kimsenin de başka bir dilde tekrar yazmaya yanaşmadığı - epey bir bilimsel yazılım kütüphanesi olduğunu duymuştum.

Bu arada konuyla tam ilgili değilse de ilginç bir kaza haberi -> The Time NASA Lost a Mars Orbiter Because of a Metric System Mixup

[RaMu]

...
- epey bir bilimsel yazılım kütüphanesi olduğunu duymuştum.

Bende birkaç belgeselde aynı şeyi duydum. Herhalde biri numberphile youtube kanalının sağlam programcı ve bilimadamlarıyla yaptığı program idi.

[MC_Skywalker]

Adını Formula Translations dan alan özellikle matematiksel eşitlikleri çözmek için doğmuştur.

Yazılan sytax doğrudan derlernir ve çalıştırlabirlir çıktı verir.

Görsel programlama dillerinin çıkış furyasında delphi fortrandan devşirilerek doğmuştur.

[devrecii]

C++ de yazılır fakat adamlar sıfırdan bir sistem tasarlamaya cesaret edemiyorlarmış.

Zaten çalışan test edilmiş fortran yazılımlar varken , sıfırdan yazlım yapmak test etmek , tabi yapılacak en ufak hatanın milyar dolarlara mal olduğu düşünülürse adamlar haklı.

Nasıl windows sıfırdan yazılmıyor sadece bazı değişiklik yapılıyorsa yada intel mikroişlemci mimarisi her yeni versiyonda sıfırdan yazılmıyorsa bu da öyle. Var olan fortran yazılımını update ediyorlar

Bir de söyle bişey dedi o adam , ne amerika nede rusya bu gün olsa bu yazılımları yazacak eleman bulamaz dedi. 

[foseydon]

kısa cevap legacy code.

ilk kullanımda neden fortran dersen, fortran zaten bilim adamları kullansın diye yaratılmış bir dil ve çok eski. Fortran varken daha ortada C ve C++ yok. muhtemelen 10binlerce satır fortran kodu var adamların ellerinde, bunu C'ye port etmek seneler sürer.

benim ilk aldığım programlama dersi fortran'dı, tuğla gibi bir kitabı vardı. hala arşivimde duruyor sanırım.

[apsis]

Gazi'de okuyan arkadaşlarımdan hala bu Fortran veriliyor diye biliyorum.

[algorist]

Almanyadaki fizik öğrencilerine ders olarak veriliyor.Bir çok fizikçi özellikle kullanıyor.

[miyago]

Yapı olarak zor bir programlama alt yapısı olduğunu anımsıyorum. Çok oldu kullanalı. Çoğu yazılım dilinin çalışma mantığına da benzemiyor. NMR cihazlarının Linear regresion hesaplarında ve bu hesaplarda elzem olan, "e" sayısının virgülden epeyce bir sonraki basamaklarını hesaplamada Fortranı kullanıyorduk. Ben exstra bir meziyetini görmedim. Hatta çok uzun programlarda derleyicinin bir kaç kere hatalı derleme yaptığına da şahit oldum. Meşhur hata mesajı "Dummy argument error"

Bence de olsa olsa mevcut kütüphaneleri kullanmak için ya da hedef şaşırtmak için kullanıyorlardır. Bu aralar Phtyon dilini çok beğeniyorum. Jawa'dan sonra en çok kullanılan dil alt yapısıymış. Türkiyede aynı hızda yaygınlaşmaması da ilginç.

[muhittin_kaplan]

bence kütüphanelere "yeniden girişmek istemiyorlardır" zira python ne var ne yok süpürüyor.
(Numpy, Pandas,SciKitlearn,SciPy,Matplotlib,Gensim gibi modül kütüphane varken)

[OptimusPrime]

https://www.nasa.gov/aero/nasa-issues-a-challenge-to-speed-up-its-supercomputer-code

Amcamin biri fortranda yazmis. Sonra neme lazim ellemeyelim calisiyor mu calisiyor dertsiz basimiza dert acmayalim denmis. Yillar gecmis bu boyle olmayacak daha hizlandirmamiz lazim bunu demisler. Her ne hikmetse bu sorunu yan(das) sirketlerden de cozebilen olmamis, en sonunda bir yarisma duzenlemisler 55.000$ i vatadasin birine vermisler. Sene 2014.

Ben nasa nin fortran tercih ettigini sanmiyorum. Yillarca saglam bir sekilde calisan bir kodu tutup baska bir platforma tasimak zor/masrafli olabilir fakat ufak bir hatanin buyuk sonuclar doguracagi bir sistemde kimsede boyle bir riske girmez.

[Epsilon]

Fortranin NASA tarafindan bu denli tercih edilmesi konusunda konusacak varmi?

Çünkü milyarlarca kilometre uzaklıkta olan Voyager1 38 yıldır sorunsuz çalışıyormuş
http://www.milliyet.com.tr/Voyager-1-uzay-araci-37-yil-sonra-tekrar-ateslendi-molatik-108/

Voyager projesinde çalışan son mühendisde emekli olmak üzere imiş:

https://money.cnn.com/2015/10/27/technology/voyager-nasa/


Ayrıca voyager 2 de aynı yazılım dilini kullanılıyormuş
Diğer sebeplerde burada
https://www.popularmechanics.com/space/a17991/voyager-1-voyager-2-retiring-engineer/

Yani bu tür iş için bu tür kişilere ihtiyaç varmış
(64 Kbyt lık hafızada , arduino daki işlemciden çok daha basit işlemciyle bunları yaptırabilmek,bu bilgileri milyarlarca km mesafeye göndermek ve komut alabilmek bunuda 60 yıl önceki teknoloji ile yaptıkları için )