AC devrelerde bobinin omik direnci

[Sozuak]

Skin effect ac den daha cok rf icin etkilidir. Ac devrelerde dikkate alinmaz. Bildigim kadari ile ac kabul edilen dusuk frekanslarda tel cok cok ince degilse etkisi hesaba katilmayacak kadar az.

[z]

20Khz de bile dikkate alinan SMPS ornekleri gordum.

[Sozuak]

Darbeli gerilim altinda farkli olabilir kare dalga sonucta harmonikleri var vs. Her ne kadar o da ac gerilim tanimina giriyorsa da darbeli ac gerilim. Arkadasin kastettigi ac nedir ona bakmak lazim birden fazla parametresi var bu isin elbette. Ac deyince ben dusuk frekans sinus dalga sekli anlarim ornegin. Tabi benim baz aldigimi genele yaymak dogru degil ama tel capinin kalinligi, frekans, dalga sekli, sarimin sekli (dikdonusler yada yuvarlak donusler), telin safligi yada karisimi, yapisi yani iletkenin lif (strand) sayisi vs.

[z]

RF de etkili dedigin icin 20 Khz ornegini verdim.

Olcum yaptigim minik bir transformatorden sayisal ornekler (Emin olmamakla birlikte modemden soktugum hatta bagli trafo olabilir)

L=1.5019 H   R=160.70 Ohm   40 Hz       Z=409.43 Ohm    Teta=67.00 Derece
L=749.36 mH  R=903.68 Ohm  400 Hz    Z=2.0908 KOhm  Teta=64.06 Derece
L=258.30 mH  R=4.3360 KOhm   4 KHz   Z=7.7125 KOhm  Teta=57.65 Derece
L=65.400 mH  R=21.221 KOhm  40 KHz  Z=26.826 KOhm  Teta=37.94 Derece

Bu kadar buyuk degisimi izah etmek zor.

[Sozuak]

Büyük ihtimal çok ince tel var. Büyük tel kesitli bir trafo yada indüktörle de deneme yapmanız mümkün mü?

[z]

Step motorda da benzer durum var.

Gucunu tam hatirlamadigim 500 VA...1kVA 50Hz trafonun 10v sekonderi

Z=0.1948 Ohm Teta 85.85 Derece F=40Hz  L=777.24uH  R=0.0145 Ohm
Z=1.8551 Ohm Teta 83.87 Derece F=400Hz L=734.21uH  R=0.1980 Ohm
Z=14.363 Ohm Teta 57.53 Derece F=4KHz  L=482.13uH  R=7.7139 Ohm



Ondeki minik, bir onceki deneyi yapilan transformator. Arkadaki de simdiki.

[z]

Bir baska forumda ayni soruyu sordugumda guzel bir cevap geldi.

AC olcumde unuttugumuz bir sey var. Nuve kayiplari.

Benzer deneyi bir de hava gobekli iri bir bobinle yaptim ve evet isin icine AC olcumde DC olcume kiyasla bir de nuvedeki kayiplar giriyor ve bu kayiplar dogrudan R bileseni degistiriyor.

Hava gobekli bir bobin;



L=1.8874 mH  R=8.0075 Ohm  F=40KHz (40Khz de neden bu kadar fark olustu emin degilim belki deri etkisidir)
L=1.8587 mH  R=2.6902 Ohm  F=4KHz
L=1.8562 mH  R=2.6237 Ohm  F=400Hz
L=1.8487 mH  R=2.6312 Ohm  F=40Hz

Yani LCR metre ile bir duzenegin omik degerini olcmeye kalktigimizda o duzenekte guc harcayan bilesenlerin bir kismini omik bilesen olarak isleme aliyor.

Bir elektrik motorunun sargi direncini olcerken ohmmetre,  sac nuvedeki kayiplari, yataklardaki surtunme kayiplarini hic dikkate almaz. Almamali da.
Bu durumda LCR metre/empedans metre, kafamizda sekillenmis olan DC omaj olcumunu yapmiyor/yapamiyor demektir. (DC akim kullananlar haric)

[Andromeda]

Benim anlamadığım nokta belli frekanslarda ölçü aleti ile R değeri ve Z değeri ölçülüyor..
nasıl oluyor bu..Bir elemanın bir tane direnc değeri olur.Bir bobinin aynı anda   R değeri ve ayrıca Z değeri olmaz ki.
Şu dc gerilimdeki omik direnci budur ..ayrıca şu frekans ve gerilimde Z değeri budur dersin..
yanlış mı düşünüyorum..

[z]

Yanlis dusunuyorsun.

Z dedigimiz empedansdir. Komplex bir degeri vardir. Bunun reel bilesenine omaj, imajiner bileseninede de reaktans diyoruz. AC voltaj uyguladiginda akim V/Z oluyor.
(Z nin birimi de ohm.)

Z=R+jwL   Burada, R omaj oluyor, wL yani 2piFL reaktans, Z ise empedans. Z nin sayisal bir degerinden bahsetmek istersek bu durumda modulunu aliyoruz.
Yani Z=Karekok(R*R + w*w*L*L)

Bu durumda nuveye sahip bir bobinde R, sadece tel direnci olmuyor.,Nuvede kayiplara neden olan tum aktif bilesenler de  R ye dahil oluyor.

Olcme tekniginin onemini simdi cok daha iyi anladim.

[Yuunus]

kucuk nuve normalde calistigi devre 180khz lik bir booster

1khz 45,2uh 0,128 ohm
10khz 45,5 0,136 ohm
100khz 45,4uh 0,623 ohm

buyuk nuve benim sarmis oldugum bir trafo 50khz de bir full bridge

1khz 10,5mH 0,82ohm
10khz 10,15mH 6ohm
100khz 11,43mH 440ohm

[z]

Bu durumda o uygulamada o iri nuveyi kullanmamalisin sonucu cikiyor. Kullanirsan da gucun sinirlanacak ve nuve cok isinacak.

[Yuunus]

@z hocam ne kullanacam etd49 nuvede de ayni sey var ee25 nuvede de ne kullanicaz, bu durumda olmayan bir nuve cikacagini dusunmuyorum, nuvenin capi buyudukce bu omaj daha da belirginlesiyor, var mi bu capta bildigin kaliteli nuve satan.
etd49 ise 400V icin yapilmis bir sarim ile 15ohm cikiyor 100khz de, tamam buyuk nuve kotu diyelim ama etd 49 unda yuz agarttigi soylenemez, kaldiki buyuk nuve ile etd 49 ayni guc degerlerine sahip degil uretim materyalleri farkli, zaten buyuk toroidi 30khz yada max 50khz de kullanacagim.

[z]

N27 yerine daha farkli malzemeleri dene.

Benim elimdekiler de hep N27.

O kucuk nuvenin 4..5 tanesiyle paket yapsan

[Yuunus]

yetmez hocam ondan 15 tane filan kullanmam gerek o zaman anca yeter bende onun yerine etd 49a yoneldim 4 adet isimi gorecek gibi, ama sunu anladim piyasadaki cogu malzeme cacik, yuksek ftekansa ve guclere cikmaya kalkinca malzemeler nasil micar tecrube ediyorsun, sorunun sebebini az cok tahmin ediyorum, biraz fizikten hatirladigim elektronlarin iletkende tasinma sekli birbirleriyle etkilesimi daha bunlar dogru aki.da tek yonde tasimayla alakali, birse Ac de bu tasima isleminin yon degistirdigini dusunursek, durum bence gayet normal. herkese tesekkur ederim.

[z]

Tamam ama nuve malzemesini tanimlamadan sadece EE25 dersen olmaz ki. EE25 E tipi 25mm demek.

Icerigi N27 olursa baska N87 olursa baska malzeme.

Ornegin https://www.tdk-electronics.tdk.com/inf/80/db/fer/etd_49_25_16.pdf bunlardan ETD49 olanlara bak. Kimisi N27 kimisi N87 kimisi N97.

https://www.digikey.com/catalog/en/partgroup/etd-core-type/50220