Trafoda çoklu sekonder kullanımı ve güç çevrimi hakkında bir soru.

Başlatan yas, 05 Haziran 2022, 14:13:51

yas

Herkese selam.
Bir güç kaynağı şeması incelerken bir soru oluştu.
Diyelim 500VA bir trafomuz var. Bu trafonun sekonderi 4 uçlu yani 3 farklı seviyede gerilim üretiyor. Sargıların arasındaki gerilim farkı da eşit olsun. Mesela 10V.
Soru şu şekilde, Sadece birinci sekonder sargısını 500VA olacak şekilde, ikinci sekonder sargısını 250Va olacak şekilde, üçüncü sekonder sargısını da ~166VA olacak şekilde sardığımızda çıkışa sadece bir yük bağladığımızda her bağlantıda maksimum gücü alabilir miyiz?
Biraz daha açayım;
0V-10V arasından ~50 amper. (İmalata göre en kalın kesite sahip olan birinci sargı)
0V-20V arasından ~25 amper. (Daha ince kesite sahip olan ikinci sargı + Yukarıdaki birinci sargı)
0V-30V arasından ~16 amper. (En ince kesite sahip olan sargı + birinci ve ikinici sargılar)
Çekebilir miyiz. Bence bir mahsuru olmaması gerek. Fakat diğer uçların boşta kalmasın da ani güç çekip bırakma durumlarında zıt emk açısından sakınca oluşturabilecek bir durum var mıdır?

Not: Tek bir kalınlığa sekonder iletkeninin kullanılmamasını nedeni sargıyı nüveye sığdırabilmek amaçlıdır.

Değerli görüşlerinizi bekliyorum.

Sozuak

Bu duruma göre tüm sargı uçları ayrı çıkmak zorunda. Yani seri bağlayıp en yüksek gücü çekemezsin. Öte yandan tek sargıdan da 500va çekemezsin tel çapın ona göre. Aynı çaptaki sargıları seri yapıp toplam 2 sargının hesaplanan gücünü çekebilirsin yada düşük çaplının akımı kadar yüksek çaplı sargıdan seri geçirip çekersin. Kısa süreli aşırı da güç çekebilirsin. Ama primer 500VA ve sekonderler örneğin her biri 500VA olsa aynı anda 500VA yı sürekli geçemezsin kısa süreli geçersin.  Bazı uçların boşta olması farketmez  o şekilde çalışan çok trafo var kullandığım ve pro cihazlarda çıkan.

yas

@Sozuak hocam, şema ile anlatmak daha kestirme olacak sanırım. Resimdeki gibi sadece tek bir çıkışı kullanmak kaydıyla her durumda yaklaşık 500VA güç çekmenin boştaki sargıların zıt emk ile ilişkisini merak etmiştim. Muhtemelen olumsuz bir sonuç oluşturmaması gerektiğini düşünüyorum. Farklı bir açıklama olur mu diye meraktan sordum.

Sozuak

Dediğim gibi çoklu uçları olup sadece  bir sargısı kullanılan besleme kaynakları var. Birşey olmaz :) Ben genel bir üstünden geçtim aslında . Yalnız tel çapları farklı sargıları seri bağlayıp tam gücü çekebilmek çok mantıklı değil. Teller akım yoğunluğunu kaldırmaz voltaj düşümü ve güç kaybı illaki olur.

yas

L6 minimum 16 amper
L4+L5 toplamda minimum 25 amper
L1+L2+L3 toplamda minimum 50 amper
Taşıyabilecek kesitte olursa herhangi bir gerilim düşümü kaybı olmaması lazım.
Bende sayısız defa çoklu sekonder çıkışına sahip birçok trafolu güç kaynağı görmüşümdür. Fakat genelde bu tip trafoların çıkışlarında bir tane (simetrik yada asimetrik kullanım amaçlı) güç sargısı, diğerleri elektronik devleri besleme amacıyla küçük güçlü oluyor. Gece yatarken rüyalarıma giriyor laboratuvar tipi güç kaynağı yapma isteği oluştu bu aralar  :) . Trafo ile yapmak istiyorum eğer tüm rangelerde maksimum nüve gücüne yakın bir güç alamayacaksam smps'e dönebilirim. Fakat referans olması açısında Agilent(hp), R&S(Hameg), Motorola, gibi markaların şemalarını inceledim. Ciddi cihazların hepsi trafolu. Sanki smps kullanmaktan imtina etmişler gibi.

Sozuak

Maks akim degerlerini seri bagladigin ve seri icindeki en ince tel kesitinin verebilecegi akim degeri ile sinirlamalisin. Yani 16 ve 25A verebilen iki sargiyi seri baglayip 25A alamazsin demek istiyorum. Sargilarin tel caplari ozdes olmali.
Cok pahali smps ayarli guc kaynaklari mevcut ama el yapimi guvenilir guclu birsey icin ulke sartlarinda en ucuz trafolu olur yoksa yapilamaz diye birsey yok.
Ulkemizde istedigin malzemeyi bulamiyorsun yada bulsan fiyati el yakiyor.

yas

@Sozuak hocam. Ben zaten 16 amperlik sargıdan 25 amper akım çekeyim demiyorum. Paralel olan L1,2,3 olan sargıdan 50 amper, bu sargılara seri kendi aralarında paralel olan L4,5 sargısından 25 amper, birinci ve ikinci gruba seri olan L6 sargısından 16 amper çektiğimde. Aynı anda değil tabi ki, her defasında 500VA güce ulaşmalıyım. Bununla ilgili bir sıkıntı görmüyorum.  ::ok

Sozuak

Onu da yazdım ilk mesajların birinde,  zaten primer 500VA, sekonder gruplarının her biri 500VA ise kombinasyon şeklinde yani 100VA+200VA+100VA gibi  toplamı 500VA yada tek grup sargıdan 500VA çekebilirsin.