Meraklısına Özel Darbeli Akü Şarj Devresi (12V-7Ah)

[seron]

Darbeli şarj tekniğinin akülerin ömrünü uzattığına, ayrıca performans kaybetmiş aküler için tedavi edici özelliği olduğuna dair bazı bilgiler, internet ortamında dolaşmaktadır.

Teknik, asimetrik bir AC uygulamaya dayanmaktadır. Pozitif alternans yüksek, negatif alternans ise düşüktür. Böylelikle aküde sülfatlaşma varsa bu sülfat kristallerinin sülfürik asit (H₂SO₄) içerisinde çözüneceği umulmaktadır.

Aşağıda, bu amaçla şahsen geliştirdiğim bir darbeli şarj devresi görülmektedir:



Devrenin çalışma prensibi biraz karmaşıktır. Devre 19V laptop adaptörüyle beslenmektedir. Hemen girişte LM7512'den beslenen NE555 entegresi, 1kHz osilasyon üretir. Zamanı yavaşlatarak anlatırsak, 555'in çıkışı HIGH olduğunda, Q4 iletime geçerek, birbirine seri bağlı 2R-5W dirençler üzerinden aküye akım uygular. Bu esnada, Q5 yalıtımdadır. 555'in çıkışı LOW olduğunda, bu kez Q4 yalıtıma giderek akünün şarj akımını keser. Aynı anda da Q5 iletime geçerek 68R-5W direnci aküye paralel bağlar. Bu, akünün bir miktar deşarj olmasına neden olur. Böylelikle aşağıdaki darbe grafiği ortaya çıkmış olur:



Resimde de görüldüğü gibi, aküye asimetrik bir kare dalga uygulanmaktadır. Böylelikle aküde oluşmakta olan sülfat tabakalarının çözüneceğini umuyoruz.

Akü dolduğunda ise, devrenin sağ kısmındaki schmitt-trigger devresi durum değiştirir ve çıkışı HIGH olur. Çıkışın yükselmesiyle Q1 ve Q2 transistörleri iletime geçerek Q4 ve Q5 MOSFETlerinin susmasına neden olur. Bu, grafikteki şarj ve deşarj palserini durdurur. Şarj sona erer, kırmızı LED söner, yeşil LED yanar. Devreyi tekrar başlatmak için "Activate" butonuna basmak gereklidir.

Devrenin PCB çizimleri aşağıdadır, ayrıca denemek isteyenler için baskı şemalarını da aşağıda paylaşıyorum:







Son notlar:

-Bu devre yapılmamış ve test edilmemiştir.
-Ölmüş aküler canlandırılamaz. Şehir efsanelerine inanmayın. Bu devre sadece performansı azalmış aküler içindir.
-Bu devre herhangi bir garanti getirmez. Fayda sağlayabileceği gibi, akünüzün bozulmasına da neden olabilir.
-555'in salınım hızı 1kHz'dir. 10kHz'ye ayarlayabilirsiniz. Bunun için 470nF kondansatörü 47nF yapın.
-Bu devre bir miktar para ve zaman kaybettirir. Sonuç sizi tatmin etmezse size devreyi zorla yaptırmıyorum.
-Elektronikle uğraşmak riskli olabilir. Koruyucu gözlük ve eldiven kullanın. Aküler patlayıcı gaz üretir. Akü şarjıyla uğraşırken ortam havalandırılmasına dikkat edin ve ateş yakmayın.

İyi çalışmalar.

[seron]

İçerik güncellenmiştir.

Testlerim esnasında, resimde kırmızıyla gösterilen direncin kesici devresinin stabil çalışmamasına neden olduğunu gördüm.



Bu devre schmitt-trigger devresidir ve kesimden sorumludur. İşaretli direnç, esasen feedback direncidir ve çıkış HIGH olduğunda bu şekilde kalmasını sağlar. Böylelikle şarj kesiminde akü eksildiğinde şarjın kararsız şekilde açıl/kapan olmasının önüne geçmesi amaçlıydı. Ancak devrenin doğru çalışmamasına neden oldu. Düzenlediğim devrede ise merdiven otomatiğine benzeyen zamanlayıcı R-C devresi eklenmiştir. Bu, devrenin daha kararlı çalışmasına yarayacaktır. Şarj kesildikten sonra saniyeler boyunca tekrar açılmayacaktır.



İndiren arkadaşlardan özür dilerim. Bir önceki iletimde de dediğim gibi, devre test edilmemiştir (schmitt devresi hariç).

Her türlü yoruma açığım.

İlginize teşekkürler.

[seron]

Güncel.

Tetikleyici devredeki sorunu tamamiyle ve kalıcı olarak giderdim. Artık devre daha istikrarlı çalışacaktır.



Küçük bir sorun, devre şarjı kestiğinde, kırmızı LED biraz geç sönecek ve çok kör bir şekilde yanık kalacaktır. Bunun haricinde devrede hiçbir sorun göremedim.

Yapmak isteyenler için baskı şeması BURADADIR: https://disk.yandex.com.tr/d/m76Y6G4oHLzGmQ

Devrenin bu son hali oldukça hatasız ve uygundur. Daha önceki hatalar için özür dilerim.

Olumlu-olumsuz yorumlara açığım.

İyi çalışmalar.

[M.Salim GÜLLÜCE]

Desülfatör devresiyle darbeli şarjı karıştırmamalısın.
Dr. Korhan Sökmen in sayfalarını ara internetten.
Desülfatör devrelerini orad görebilirsin.

[seron]

Korhan Sökmez'in desülfatörünü biliyorum hocam.

Hatta Acar Kaptan'ın da desülfatörünü PCB'ye çizip paylaşmışlığım var.

Bobinleriyle uğraştırmak zor olduğu için darbeli şarj devresi tasarlamak kolayıma geliyor.

[M.Salim GÜLLÜCE]

Korhan Sökmez'in desülfatörünü biliyorum hocam.

Hatta Acar Kaptan'ın da desülfatörünü PCB'ye çizip paylaşmışlığım var.

Bobinleriyle uğraştırmak zor olduğu için darbeli şarj devresi tasarlamak kolayıma geliyor.

Darbelisi aynı verimi sağlamaz.

[seron]

Herkese merhabalar.

Çok daha iyi bir devreyle karşınızdayım.



Devreyi büyük bir titizlikle, hesaplamalar yaparak ve bazı testler yaparak çizdim. Resimde mavi yanıp sönen kısımları test ettim. Düzgün, stabil ve tam istediğim gibi çalışıyor. Yalnız devrenin hepsini kuramadım. Hem malzeme eksiğim var, hem de bakır plaket basma olanağım yok. Örneğin BT136 tristör elimde yok. Açıkçası hiç tristör yok. Bredboard'da da bu kadar detaylı bir devreyi kurmak neredeyse olanaksız. Test edecek akü de yok...

Tüm bunlara rağmen devre, ciddiyetle ve titizlikle oluşturuldu. Devre karmaşık görünse de aslında çalışma prensibi çok basittir.

Devrenin çıkışı boştayken girişe güç verilirse yeşil LED yanar, çıkış alamazsınız (Giriş gerilimini okursunuz ama akım çok zayıftır). Çıkışa akü bağlayıp "Activate" butonuna basarsanız devre çalışmaya başlar ve kırmızı LED yanar. Akü dolduğunda, Q7 çıkışı HIGH olur, kırmızı söner, yeşil yanar. Q4 iletime geçerek Q5'i yalıtıma götürür. Q2 yalıtıma giderek 555 timer devresini susturur. Bu arada Q3 de yalıtıma gider ve şarj akımı kesilir. Devrenin en sağındaki schmitt-trigger devresi, BT169 tarafından HIGH konumda kilitlenir ve öyle kalır. Böylece akü eksilmeye başladığında kararsızlığa gitmez. BT169 yerine uygun başka bir alternatif konabilir.

Bu devrenin olumsuz yönleri vardır:

-Devre gereğinden fazla karmaşık ve yapımı uğraştırıcıdır.
-Şarj süresi çok uzundur.
-Aküler üzerinde beklenen etkinin görülmesi uzun sürebilir (aküleri iyileştirici etkisi var)
-Yapımı biraz pahalı olabilir.

BT169 tristörünün tetikleme akımı ile ilgili bazı sorunlar var. Q7 iletimdeyken (akü o anda boş) BT169'un geytine 5 mikroAmper akım geliyor. Datasheet'e göre bu akımda iletime gitmiyor ki zaten bunu istiyoruz. Q7 HIGH olduğunda ise 400kusur mikroAmper ile tetikleniyor ve iletime geçmesi gerekiyor. Şayet bu sağlanamazsa, kırmızı LED'e paralel ve seri bağlı dirençleri oynamak gerekebilir.

Yapıp denemek isteyenler için baskı şemasını çizdim.



Baskı PDF'lerini buradan indirin: >>> https://disk.yandex.com.tr/d/HpjKWObXohNV7Q

Bu son paylaştığım devre, öncekilerden daha hatasız ve başarılıdır. Merakınız varsa denemenizi öneririm.

İyi çalışmalar.

[Fgocmen]

Birde youtube de Alifatör var akü devresi baya ilgi görüyor. sırf Meraktan alıp içini sökücem birgün.

[seron]

Birde youtube de Alifatör var akü devresi baya ilgi görüyor. sırf Meraktan alıp içini sökücem birgün.

Almayın!

Basit bir seri kapasitör, bir de köprü diyottan ibaret. Bakınız: https://basitelektronikprojeler.blogspot.com/2021/10/ali-usta-desulfatoru-nedir-gercek-mi.html

Şeması: