Common Emiter Amplifier Hesabı-Deneyli

[Epsilon]

Bu konuda hatalar varsa lütfen bildirin

Common Emiter Amplifier (Ortak Emiterli Amplifikatör ) yada Emiter Follower(Emiter Takipçi)
hepsi aynı şey

İnternette bu amplinin hesabını yapan online hesaplayıcı var
CE Ampli Hesaplayıcı
Aşağıdaki değerleri girdiğinizde:

Değerler şöyle çıkıyor

Bu ise excelde önceden hazırladığım hesaplayıcı
*Değerler hemen hemen aynı (1 değer aynı,2 değer mikro amper seviyelerin ufak farklılıklar var)
** Aslında hesapladığı temel 2-3 değer gibi görünüyor ama web sitesinde amplinin beyzine bağlı gerilim bölücünün değerlerine göre sonuçları hesaplıyor
Excelde hesaplayıcının sonuç ekranı:

Web sitede sayfanın altında nasıl hesapladığını izah etmiş ama çok uzun ve çok karmaşık dı.

Hesaplattıranda  elektronik mühendisiymiş
Bu devre test edilebilir.

[Epsilon]

SORU 1:
* Comm.Emiter Amplifier devrelerinde Q noktasını tam olarak nasıl belirleniyor ?
Faydası nedir? Açıklayacak arkadaş varmı?

[elektronikhobi]

"Quiescent" kelimesi mana olarak durgun anlamına geliyor.

Teknik anlamda ise giriş işareti içermeyen durumu ifade ediyor. Sadece doğru akım ("DC") koşulları gibi düşünebiliriz.



Bunu pratikte sağlamak için transistörün kanal gerilimini V_C besleme geriliminin yarısı olacak şekilde ayarlamak gerekiyor.

Neden? Çünkü küçük işareti tam ortaya yerleştirirsek salınacak bir bölge kalır.

Eğer ortasına yerleştirmezsek işaret üstten, alttan kırpılabilir.

Bu örnekte kanal akımını I_C 0,5 mA alırsak kanal direncinin değerini R₃ 5k buluruz.

Pratikte de hızlı bir şekilde işlem yaparken örneğin besleme gerilimi 12 V ise buraya 12 k , 5 V ise 5 k  direnç koyabiliriz.

Yükseltecin kararlı çalışabilmesi için çıkış direnci R₄ üzerindeki gerilimi de yaklaşık 1 V istiyoruz. O zaman R₄ yerine 2 k direnç koyabiliriz.

Bu durumda transistörün ana vanasındaki V_B gerilimi 1,6 V olur.

Bu gerilimi vermek için gerilim bölücüye bakarsak R1'in R2'nin neredeyse 2 katı olduğu görülebilir.

Burada bu iki direncin Thevenin direnci R1 || R2 << R_içTaban geriliminden çok küçük olması gerekiyor.

R_içTaban transistörün akım kazancı β ile çıkış direnci R₄ ün çarpımı ile bulunuyor. Buradan 600 k olduğunu görebiliriz.

R₂ direncine 60 k dersek R₁ direncini 120 k seçebiliriz.

120 k || 60 k << 600 k şartının sağlanması gerekiyor.

[Epsilon]

Sanırım  Q noktası transistörün,sınırları içerisinde kaç mA ve amperle sürmek istiyorsan koll.akımının beta değerine bölünmesi olan beys akım değerinin belirlenmesi işlemi .
Dolayısiyle saçma sapan direnç değerlerinin kullanılmasına engel oluyor ve transistör güvenli bölgede çalışıyor
Doğrumudur?

[elektronikhobi]

Bu derste girişte yokuş şeklinde 0'dan başlayarak 1 volta çıkan yokuş şeklinde bir işaret uygulamıştık.



Burada transistörün çalışma bölgeleri görülüyor.

Düşüncemiz, bu şekilde transistörü doğrusal çalışma bölgesinin tam ortasında çalıştırmaya çalışıyoruz.

Çalıştırmazsak ne olabilir?

Deneme kartında aşağıdaki devre kurulu idi.



100 K bir potansiyometre kullanarak bu noktayı değiştirmeye çalıştık.



Görülebileceği üzere işarette kırılmalar meydana geliyor.



Hatta yarısı uçuyor.



Asıl devremiz mis gibi neredeyse 10 kat yükseltme yapıyor

[Epsilon]

Transistörün Q noktasını anlatan birkaç video izledim .Aşağıdaki videonun 9.dakikadan sonrasında bu konuyu anlatıyor.
Videodan anladığım. Bu CE voltaj ile Beys akım grafiğinin amacı:
"Kollektör direncinde ne kadarlık bir voltaj düşüşü oluyorsa, buna göre seçmen gereken beys akımın ne olmalı sorusunun cevabını veriyor .Bu seçimde de en uygun alan doğal olarakta grafiğin ortada kesiştiği bölgeden seçmek en mantıklısı.Bu arada videoda bu  konuyu anlatanda bir Profesör.

*Videolarda anlatanların mesleklerini yazmama sebep konunun profesyoneli olması ve  gördüğüm kadarıyla da meslektaşlarından çok daha fazla bilgi ve tecrübeye sahip olması.
Yoksa özellikle Hindistan videolarında 2 transistöre 1 direnç bağlayıp 2 potla hem akım hemde voltaj ayarlı 10 amperlik güç kaynağı yapımı diye anlatılan yığınla video var

[elektronikhobi]

Hocam madem bu konuya merak saldınız.

Konu ile ilgili bir deney paylaşalım.

Diğer başlıkta sorduğunuz soruyu çözmüştük.



Devreyi benzetim yazılımı ile sınadık.



Gayet güzel çalışıyor gibi gözüküyor.

Benzetim kütüğünü buradan indirebilirsiniz.

[Epsilon]

@gevv (Yada bilen arkadaşlar) sigma ,beta, integral simgesi gibi formüllerin olduğu satırları bu editöre düzgün alabiiyormuyuz? Latex i desteklemesi demek sanırım bu ,bunu destekliyormu ?
Yada örneğin word e yapıştırıp formülleri düzgün hale getirdikten sonra burasıda düzgün gösterirmi?

[Epsilon]

"Bir amplifikatörün giriş empedansının hangi aralıktaki ohm değerleri ,düşük empedans,orta seviye empedans veya yüksek empedans seviyesi" olarak tanımlanır?
@elektronikhobi ben sizin yazdıklarınızdan malesef birşey anlamıyorum.
 

[asma]

Aklımdan kaldığı kadarı ile
50 ohm gibi kaynaklar 2K ya kadar düşük empedanslı
10-20K arası orta 50K ya kadar diyebiliriz.
100k ve üzeri yüksek empedaslı sayılır.

Amplifikatör,  bir önceki katın veya kaynağın empedansına göre uygun olmalı. *

Ancak bu sınırlı kaynak ve elemanlarla böyleydi.

* Şimdilerde ideal yükselteçe yakınız.
Giriş empedansı sonsuz , çıkış empedansı sıfır.

Kaynaklar çok değişmedi , farklı empedans ve hassasiyet için en azından tek transistörlü bir devre ile empedans düşürülür , sinyal seviyesi standarda bağlanır. Preamplifikatör mantığı budur.

Bu mantıkla ard arda iki katın işlem yaparken birbirini etkilenmemesi istenir.
İkinci kat giriş empedansı yüksek olursa girişten fazla akım çekmez (kaynağı bastırmaz)

Kolay gelsin.

[Epsilon]

Amplifikatör,  bir önceki katın veya kaynağın empedansına göre uygun olmalı. *

Ancak bu sınırlı kaynak ve elemanlarla böyleydi.

* Şimdilerde ideal yükselteçe yakınız.
Giriş empedansı sonsuz , çıkış empedansı sıfır.

Kaynaklar çok değişmedi , farklı empedans ve hassasiyet için en azından tek transistörlü bir devre ile empedans düşürülür , sinyal seviyesi standarda bağlanır. Preamplifikatör mantığı budur.

Bu mantıkla ard arda iki katın işlem yaparken birbirini etkilenmemesi istenir.
İkinci kat giriş empedansı yüksek olursa girişten fazla akım çekmez (kaynağı bastırmaz)

4-5 nanoluk çiplerin konuşulduğu  teknolojilerde,anolog elektronikte de ilerlemeler oluyor.
Eski teknolojiyi öğrenmeye çalışmaktaki amacım:
 Empedans nedir? Nasıl ölçülür,Nasıl hesaplanır? Düşük empedanslı bir kaynak,yüksek empedans girişli bir ampliye bağlanırsa ne olur? Kaynak ve çıkış arasındaki empedans uyumu olması gerektiğini bilmek,frekans cevaplarını anlamak gibi  konular anlaşıldığında devre tasarımında pekçok konu baştan çözülmüş oluyor.
Devre görünürde basit ama  birkaç temel konuyu öğretiyor.(Gerçi elektronik mühendisliğinde transistörleri bile  en az 3 sömestr anlatıyorlardır  )