Elektronikte çok iyi bir seviyede sayılmam. Bazı şeyleri yeni öğreniyorum.
Aşağıdaki şmit tetikleyici devresinde işaretle gösterilen yerde aslında direnç vardı. Fakat daha fazla güç eldesi amacıyla direnci transistörle değiştirdim.
(https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEhf9-JwW3kGX-5enM10g6SoT0rJZ7FSKaFV62QSzrlWh88aWc5kyiLiJupv3qAYOs9e9VwQFkfeunKajSPnnedcCm_W72YhfwmBLe1oLhD1XACLDLpiQDvidCmOxIFkmsEdKacloOxKALADaTkmIM0gDNnH_e7WnMczMEQsm6skgKzU1qsajb2k0YHuMKIe=s16000)
Sorum şu:
Böyle de olur mu?
Bu modifikasyonun devrenin çalışma hassasiyetine etkisi olur mu?
Yardımlarınız için şimdiden teşekkür ederim.
simulasyon diye bişey war dener görürsün.
Aslında sabit akım kaynağı gibi görünen devrenin kollarını modifiye etmişsin.
Hocam bahsettiğiniz devre "akım aynası" devresi, o farklı. Bu, bildiğin şmit tetikleyici devresidir.
Ben simülsyon kullanamıyorum. Çok uğraştım beceremedim o yüzden soruyorum.
Alıntı yapılan: seron - 29 Haziran 2024, 11:59:35Hocam bahsettiğiniz devre "akım aynası" devresi, o farklı. Bu, bildiğin şmit tetikleyici devresidir.
Ben simülsyon kullanamıyorum. Çok uğraştım beceremedim o yüzden soruyorum.
Hangi programı kullanıyorsun simulasyon için.?
Rakamlar devreyi anlamakta kolaylık sağlayabilir.
(https://elektronik.vercel.app/resim/st1.png)
Giriş gerilimimiz 0 olsun. Bu durumda T1 kapalıdır.
B noktasındaki gerilimi, gerilim bölücü bağlantısından hesaplarsak 1,98 V olur. Bu durumda T2 açık konuma geçer. Çıkış gerilimi ise 0 olur.
Re direncinin hemen üzerine E noktası diyelim. E gerilimi ise 1,28 V olur. T2'nin üzerinde yaklaşık 0,7 V kadar bir gerilim düşmesi olur.
T1 transistörünü açmak için E geriliminden 0,7 V kadar daha fazla, yani 1,98 V dan fazla bir gerilim vermek gerekebilir.
Giriş gerilimi 1,98 V'un üzerine geçtiğinde T1 açılacak.
Akım direnci daha düşük olan yolu takip ederek T1 üzerinden akacağı için T2 kapanacak.
T2 kapandığı zaman ise çıkış "yüksek" olur.
Alıntı yapılan: M.Salim GÜLLÜCE - 29 Haziran 2024, 19:19:27Hangi programı kullanıyorsun simulasyon için.?
Hocam şu iki online simülasyon üzerinde çok uğraştım beceremedim:
https://www.circuitlab.com/
https://www.falstad.com/circuit/
Birincide devreyi güzelce kuruyorum, simülasyonu çalıştır butonuna basınca solda doldurmam gereken parametreler soruyor. Onların ne olduğunu bilmiyorum. Bu yüzden çalıştıramıyorum. İkinci linktekini ise hiç bilmiyorum.
Alıntı yapılan: elektronikhobi - 29 Haziran 2024, 19:32:59Rakamlar devreyi anlamakta kolaylık sağlayabilir.
(...)
Hocam çok teşekkür ederim. Schmitt-Trigger devresinin nasıl çalıştığını az buçuk biliyorum.
Benim asıl sorum verdiğim resimdeki transistör ilavesinin devreyi nasıl etkileyeceği.
Alıntı yapılan: seron - 29 Haziran 2024, 21:39:19Hocam şu iki online simülasyon üzerinde çok uğraştım beceremedim:
https://www.circuitlab.com/
https://www.falstad.com/circuit/
Birincide devreyi güzelce kuruyorum, simülasyonu çalıştır butonuna basınca solda doldurmam gereken parametreler soruyor. Onların ne olduğunu bilmiyorum. Bu yüzden çalıştıramıyorum. İkinci linktekini ise hiç bilmiyorum.
En güzel simulasyonu proteus ile yaparsın.
Online sistemlerle uğraşma.
Sıkıntın olursa proteusta yardım edecek çok kişi bulursun bu forumda.
Elinde programın yoksa kürekli versiyonlarını arkadaşlar indirmen konusunda yardım ederler.
Alıntı yapılan: M.Salim GÜLLÜCE - 30 Haziran 2024, 12:24:50En güzel simulasyonu proteus ile yaparsın.
Online sistemlerle uğraşma.
Sıkıntın olursa proteusta yardım edecek çok kişi bulursun bu forumda.
Elinde programın yoksa kürekli versiyonlarını arkadaşlar indirmen konusunda yardım ederler.
Hocam benim bilgisayar program deposu :) Proteus'un birkaç sürümü kürekli olarak var ama kullanmıyorum.
Zaten şu anda Pardus kullanıyorum, KiCAD ile işimi görüyorum.
Sorun şu: Biz arkadaşlarla hobi amaçlı devreler tasarlıyoruz. Devrelerimizde opamp kullanmamız gerekiyor. Elimize çok fazla sahte opamp geçti, bıktık. Hangi opamp daha iyidir diye aramaktansa opampın yaptığı işi şmit-tetikleyiciye yaptırasımız var. Çıkışı kuvvetlendirmek için transistör kullanmayı düşündüm. Yapay zekaya sordum, kullanabilirsin diyor. Bir de size sorayım dedim.
Aslında ben devrenin çalışma şeklini hayalimde canlandırabiliyorum (böyle bir yeteneğim var). Devre tam istediğim gibi çalışıyor. Fakat transistörün devreye girmesiyle devrenin hassasiyeti bozulabilir. Ya bredboarda kurup denenecek, ya da simülasyon yapılacak.
Devrenin orjinali ile transistör eklenmiş arasındaki fark:
(https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEjS20fl4GuelN_2qFkupOOicmXlVsiN-lyvDblfexbBUx76TZzJYh69fhXFiY_Wc1fGp8EaBzDgtzry1mBxE3ktFcjidkq5tclQn_-TpHyxWZWmnpmRIQ80fNvKdH42gL5tEDhC08tO1h_z88-grjkQKTySz1_mtbA_gzvhdJJ_cGEr-kIDXi0iLTIREQK4=s16000)
Alıntı yapılan: seron - 30 Haziran 2024, 14:42:38Hocam benim bilgisayar program deposu :) Proteus'un birkaç sürümü kürekli olarak var ama kullanmıyorum.
Zaten şu anda Pardus kullanıyorum, KiCAD ile işimi görüyorum.
Sorun şu: Biz arkadaşlarla hobi amaçlı devreler tasarlıyoruz. Devrelerimizde opamp kullanmamız gerekiyor. Elimize çok fazla sahte opamp geçti, bıktık. Hangi opamp daha iyidir diye aramaktansa opampın yaptığı işi şmit-tetikleyiciye yaptırasımız var. Çıkışı kuvvetlendirmek için transistör kullanmayı düşündüm. Yapay zekaya sordum, kullanabilirsin diyor. Bir de size sorayım dedim.
Aslında ben devrenin çalışma şeklini hayalimde canlandırabiliyorum (böyle bir yeteneğim var). Devre tam istediğim gibi çalışıyor. Fakat transistörün devreye girmesiyle devrenin hassasiyeti bozulabilir. Ya bredboarda kurup denenecek, ya da simülasyon yapılacak.
Açıkçası programınız warda kullanmıyorsanız yanlış yapıyorsunuz.
Devrenin şemasını çizip play tuşuna basacaksınız.
PCB falan değil bahsettiğim.
KiCad başka bi olay.
Bu tür analizlerde proteuz oldukça iyidir.>
girişe istediğiniz sinyali verir çıkışını da osilaskoptya görürsünüz.
Proteus çizimini yapmaya üşenmesem çizer sonucunu sana yazardım.
ısrarla sen yapasın istiyorum ama nedense kaçınıyorsun.
Yapıver hocam be :D İki saat windowsa geçip proteus kuramıcam şimdi :(
Devre benzetimi için Microcap (https://elektronik.vercel.app/ders/microcap-kullanimi), LTSpice (https://www.analog.com/en/resources/design-tools-and-calculators/ltspice-simulator.html) ve Tina TI gibi yazılımlar var.
Bunlar Linux altında Wine (https://www.winehq.org) ile kurulabiliyor.
@elektronikhobi hocam merhaba.
Yukarıda ismini cismini belirttiğim devre, elektroniğin temel devrelerinden birisidir ve nasıl çalıştığı zaten bilinmektedir. Hatta aynı devrenin biraz daha temel versiyonu da bulunmakta:
(https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEgi_5hhl_NoAdVv2oDN0tUAZH0BzP5tOJKrhtbTbbwwsMKbdROBb-mwWR4ti-NsIvxjvz8_u95Hqtj3T6PTJ_bb2uxNpoGw7S_aJRPQYvpNxPBH4wARgLyHJRSiWiWTeufgIQHVOpFQccUV3-f5FfQLONwCAveVm6TEn_yNL3QxnDheN9hf5JqHpn4KP7rR)
(animasyonlu çizim Colin Mitchell'e aittir)
Bu devre girişine uygulanan analog sinyale göre çıkıştan 1 ve 0 verir. Bu yönüyle opamplı trigger devrelerine benzer ve opamp yerine de kullanılabilmektedir.
Devredeki dirençlerden birisini, "daha fazla akım alabilmek için" transistör ile değiştirdim. Bunun sonucunu bilmek için simülasyon programlarına gerek var mı? İşi bilen, elektronikten anlayan, usta denilecek insanların bu kadar basit, temel bir devre için "Hayır, olmaz" ya da "evet, öyle de olur" demesi beklenmez mi?
Hiç simülasyona başvurmadan bu devrenin transistör ile de çalışıp çalışmayacağını bana sormuş olsaydınız, ben "evet" derdim. Fakat "Bin bilsen de bir bilene danış" sözünden hareketle sizlere de danışıyorum.
Olur mu, olmaz mı?
(https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEjS20fl4GuelN_2qFkupOOicmXlVsiN-lyvDblfexbBUx76TZzJYh69fhXFiY_Wc1fGp8EaBzDgtzry1mBxE3ktFcjidkq5tclQn_-TpHyxWZWmnpmRIQ80fNvKdH42gL5tEDhC08tO1h_z88-grjkQKTySz1_mtbA_gzvhdJJ_cGEr-kIDXi0iLTIREQK4=s16000)
EDİT:Tamam soruyu değiştiriyorum. Aşağıdaki devreye bakınız:
(https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEjLX7Q3y-QEUWWVQjVjmrIYq7VnrqeeJ2ajiiw2RcQuuGWd4l_KSG6N-eRwCc-2Y8-G1SJWJWZ-cltujsz2RbQxLH7FYcMpmD0pqJgVowon7p4YUcq6PobnMq0REAy3xuWoVH1YAGFc4rAn6__vevLm6khwkikm1N_yfVlzWrmd2UFb5JVZXDNajfLM_CJz=s16000)
Bu devrenin simülasyona başvurmadan düzgün çalışacağını söyleyebilir misiniz? Yoksa devre basit de olsa simülasyon önemli midir? Çünkü tasarım aşamasında olur görünen çoğu devrenin uygulamada sıkıntı çıkardığını biliyorum.
Devre değişik çizilince anlamak güç olabiliyor.
Sizin örnek benzetim yazılımında transistörü ekleyince sanki çalışmıyor gibi gözüküyor.
https://tinyurl.com/2mkkph5b
Falstad yazılımda Circuits->Transistors->Schmitt Trigger yolunu izlerseniz çalışan bir örnek bulabilirsiniz.
Benzetim yazılımı ile yapılan bazı uygulamalar biraz teoride kalıyor (https://elektronik.vercel.app/keyfi-akim-dalgasi-olusturmak).
Osiloskop varsa devreyi kurup bakmanızı önerebiliriz.
Osiloskobun kolundan tutup, sinyal üreteci ile çalışmaya başladığınızda bu elektronik işine yavaş yavaş dahil olmaya başlıyorsunuz.
Sonra herkes her konuyu bilemez.
Ali'nin bildiğini ben bilmem, benim bildiğimi de Ali bilmiyor olabilir.
Zamanında işlemsel yükseltici denkleştirici tasarımı (https://www.kontrolkalemi.com/forum/konu/%C4%B0%C5%9Flemsel-y%C3%BCkselte%C3%A7-denkle%C5%9Ftirici-tasar%C4%B1m%C4%B1.125559/) yapmışız. Ama o dersleri alalı aradan uzun zaman geçti.
Anladım hocam.
O zaman şöyle yapalım.
Devre zaten çok basit. Ben bunu müsait olunca ekmek tahtasına güzelce kurup testler yapayım. Sonuçları da buradan paylaşırım. Bilmeyen de öğrenmiş olur.
Destekleriniz için çok teşekkür ederim.
----
Falstad tasarımınızda PNP yerine NPN kullanmışsınız. Yaptığım ufak tefek düzeltmeler neticesinde şöyle bir sonuç çıktı (https://www.falstad.com/circuit/circuitjs.html?ctz=CQAgjCAMB0l3BWcAWAbNAHJMCDMCxUB2DDAJg1RAQE5rrJqBTAWjDACgAncGskXPzB8QNKozDxIHAO4DcVMfKphkyKBwAuylOuSFdUcFGjIakIqlxZcZjNcvjoqSGtePiRBERoZwcEAATJgAzAEMAVwAbTS1wCkNhITUjCBZ0NFwwEn0yXCIiSAR+FlxoPAQCGmQbW1RUJElGYPDo2Lkk0RURMATpOX0VBMGujQ6RQRARyf7eIRc5xdnOzpHO2bWFtZFZ3AVDPaoySD9pHkOQY78LsiJ+CSluRZWRW-v-OFlFt50f6QAlRaTXrXd6MZCMJCMaHlDgAc2+dyBxyMAPAKhSbAx6gklxMYJMCA4AAd4n5VOoQZckdCxmTqUJXjSOAA3dGGLCGXH8JBg2EAeSmBiUaHUSmhHAAHpdsOACJcyEIEHp2QBFTjS5BkRrytQqZVTNVkL7TfgjGp0kackbir4XVDqMgQkAOulOxhKd0unFfTqe522ng-JS4VyjB7wL5ez1I21yUNiqgXW3aBR+V0jV2MNiXTCqbA+VCkKzCC0sGD1DA4d2hsQOvYfIKhSIxO37V1p70aHg1CRbTmKnEfE2ckWcwgSgYDp1TAfMqeMH43eezj1UG3iJ7jlJUimpSMAe3ARC74MkQhhUholgQqG1qRAAEsAHYcI8orNTSC+fwmK83u9GmMA8IliI9slPKYyHMegMjxfgUUYEDNAAHQAZxZND0JfDggA) ama anlamadım.
Devre bu şekilde mi?
Girişte 2 Hz sinüs şeklinde AC bir işaret var. Görebildiğimiz kadarı ile.
Yoksa 0 5V arası mı?
Falstad ile giriş işaretini 2 Hz yaptık. Ama osiloskop çıktısında görünmedi. :du:
Microcap da kurulu değilmiş.
Arzu ederseniz buradan (https://elektronik.vercel.app/microcap-baslangic) indirip Wine ile kurabilirsiniz.
Sinyal yüksekliğini 5V yaptım. (peak to peak 10V).
Sinyaldeki DC ofseti 0V yaptım.
Direnç değerlerini değiştirdim. En sağdaki grafiğe bakarsam tam istediğim şeyi yapıyor gözüküyor.
LİNK (https://www.falstad.com/circuit/circuitjs.html?ctz=CQAgjCAMB0l3BWcYAs0DMAmAnGBkEUUAOdPdEIkJfagUwFowwAoAJ3G0xC0++wBsUSgHY4LAO490QwdKGoUUFgBd54KijAKqkcCAbpoCAYQJkR6QiMwIKDGMTDpi2MSK6QwI1+DggAEzoAMwBDAFcAGxVVcAE9RT4NJQSDMGNMYgRiEkhsFDJsXCEYATxMSBQRBARtV29sPz0gsKiYqTAuEDlO7jBM5SktBQHh7pLJJN4x3khJ3riEroW5juWusZXJzfjKbSTV9UT0GRAK4mUOE6Fz9UwbYTB4OY4Ft6777gT4eY+H67ODzmACUpn0BrNhCg9Eg9HDjCwAOZJT5guHKUGGPpUBgCJSJVJfaBfYQwBAsAAO4AGiX6F1R6MOdMBfT+XxYADcDLxjtiUvpuLDSQiAPJ7WRCFB48aklgADzOXnAtTOmD6hEocRAAEVWAqULZlRAiAoNfihNrMNt9tN9iRBuKQMQ9GM5IdMhdpZhoSBpe6fXJvXo-b9+DcAxMOKi5OhKjK9GqflIgzLoxMpLGlDHTm7YjJPUoxn60gZSpARCIwMQBJYahVMAILg5oAI3LhIDhsIQ8CgTE1AiEItFJh7fUp82PLpRnYtpwnvY9xEMZ3JcrPDmu1YWZwztjv-qdd8u9Kv9rmrnzqRcCU05t5zQkqMzbApb-CkMC6ABnACWX5UoQAHYAMZ0PMAy3MyBIsAA9uAIiTi6Tx9PCzxuKYAiGqkP6AbBiqIZQeQXLCsDwOhJiGhAEAweEMRwd4BEGtgMK+tASjcBx6I0SoAA6X4cl+fE4SwQA) (DÜZENLENDİ)
Sinir oldum. Biraz ara vericem. Kayışı koparmak üzereyim. Bir neskafe cüğara yapayım kendime geleyim. En güzeli bredbord arkadaş. Dert yok tasa yok.
Değerli arkadaşlar, ağabeyler, ustalar merhaba.
Aşağıdaki devreyi uzay modda kurdum ve tam istediğim gibi çalıştığını gördüm:
(https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEh3elXNNMHsmme2yeGwjHyZilnkxTPlV_VzPMWSGZqm3mTmtx1qDEPdx-__kZQlf02n4lHopGiWfTDNFXj3TBrNYgirT-0tZCdr50A-FlWbTyUPVLoyadW89nfEjUiKqeUNbo1zTePoZpYPGNh4SvZrODKcpF2djaFNj2jexVphhfS4uFIR4E3xau9Ju67u=s16000)
Yalnız bir sorun var: devreye 6Volt'tan fazla gerilim uyguladığımda potansiyometre minimumdayken bile LED devamlı yanıyor. Bunun nedenini çözemedim.
Umarım bu size kaynak olur.
İyi çalışmalar.
Sağ alttaki npn transistörün bazındaki 10k'yı 33k ile değiştiriniz.
5 volt girişle şu şekilde bir çıkışı war dirençli devrenin.
Kırmızı olan çıkıştır.
(https://i.ibb.co/25sBYr2/resim.png) (https://ibb.co/25sBYr2)
(https://i.ibb.co/f49W7mn/resim.png) (https://ibb.co/f49W7mn)
Bu da Transistör ile gerçekleşen.
(https://i.ibb.co/m6gMMQg/resim.png) (https://ibb.co/m6gMMQg)
Sinyal girişi 6 Volt olduğunda ise transistörlü olan..
(https://i.ibb.co/5x2JkRy/resim.png) (https://ibb.co/5x2JkRy)
Sinyal girişi 6 Volt olduğunda ise Dirençli olan..
(https://i.ibb.co/x2gPpz4/resim.png) (https://ibb.co/x2gPpz4)
Devre voltaj değişimlerine karşı stabil bir karakter sergilemediği gibi transistörlü devre çarpık çıkış üretmektedir.
Giriş gerilimi arttıkça analog karakter ağır basmaktadır.
Devre hiç bir şekilde hysterisis karakteri göstermemektedir.
Halbuki Schmitt demek hysterisis çıkış oluşturmasıdır.
Takdir tasarlayanların.
Yaptığım modifikasyonlarla dirençli devrenin Schmitt hysterisis oluşturmasını sağladım.
Aşağı yukarı giriş 3 volt yükseldikten sonra high olurken 2 volta düşmeden lova düşmüyor.
(https://i.ibb.co/4tF0dFJ/resim.png) (https://ibb.co/4tF0dFJ)
(https://i.ibb.co/v1DbfFf/resim.png) (https://ibb.co/v1DbfFf)
Buda 10kHz testi.
(https://i.ibb.co/hLvhBxW/resim.png) (https://ibb.co/hLvhBxW)
Transistörü devreye koyduğumda High olma eşiği çok fazla yükseliyor.
Şekilde görüldüğü gibi 4 Volttan önce High konuma geçmiyor.
(https://i.ibb.co/S7pw476/resim.png) (https://ibb.co/S7pw476)
(https://i.ibb.co/JBHR3PP/resim.png) (https://ibb.co/JBHR3PP)
Değerli ustalar merhabalar.
Alıntı yapılan: mehmet - 03 Temmuz 2024, 05:59:44Sağ alttaki npn transistörün bazındaki 10k'yı 33k ile değiştiriniz.
Solda, NPN'lerin beyzindeki 1k direnci 47R'ye kadar düşerek 7-8Volt'larda da düzgün çalışmasını sağladım. 33k olayını da deneyeceğim.
Alıntı yapılan: M.Salim GÜLLÜCE - 03 Temmuz 2024, 16:27:305 volt girişle şu şekilde bir çıkışı war dirençli devrenin.
Devre voltaj değişimlerine karşı stabil bir karakter sergilemediği gibi transistörlü devre çarpık çıkış üretmektedir.
Giriş gerilimi arttıkça analog karakter ağır basmaktadır.
Devre hiç bir şekilde hysterisis karakteri göstermemektedir.
Halbuki Schmitt demek hysterisis çıkış oluşturmasıdır.
Takdir tasarlayanların.
Hocam emeklerine sağol. Histerezis olayı farklı. Ama ne demek istediğini anladım. Uzay modda, elemanları birbirinde doğrudan lehimleyerek kurduğum örnek devrede herhangi bir çarpıklık göremedim. Tabii ki osiloskopum olmadığı için çıkış dalgasını göremiyorum. Ancak LED, potansın ufacık bir hareketi ile YANMA/SÖNME davranışı sergiliyor. Ufacık oynasa birden bire yanıyor. En ufak bir onyamada birden bire sönüyor. Bu da zaten benim istediğim şey.
Son mesajını şimdi gördüm. Şu anda bu devreyi sadece 12V ve 18V gibi değerlerde çalıştırasım var. Akü şarj kesici yapmak için kullanırsam mecbur 18V-19V gibi besleme gerilimlerinde çalıştıracağım. NTC'li fan devresi yapmaya kalkışırsam da 12V'de kullanacağım.
Histerez olayını farklı anlatıyorsun. Histerez farklı bir olay. Atıyorum sinyal yükselirken 8V'de çıkış verdi. Düşüşe geçtiğinde ise 6V'de çıkışı kesti. Aradaki bu 2V'luk bölge histerez bölgesidir. Biz devrede histerez istemiyoruz. Küçük değişkenlerde karar değiştirmesini istiyoruz.
Alıntı yapılan: seron - 03 Temmuz 2024, 17:02:52Değerli ustalar merhabalar.
Solda, NPN'lerin beyzindeki 1k direnci 47R'ye kadar düşerek 7-8Volt'larda da düzgün çalışmasını sağladım. 33k olayını da deneyeceğim.
Hocam emeklerine sağol. Histerezis olayı farklı. Ama ne demek istediğini anladım. Uzay modda, elemanları birbirinde doğrudan lehimleyerek kurduğum örnek devrede herhangi bir çarpıklık göremedim. Tabii ki osiloskopum olmadığı için çıkış dalgasını göremiyorum. Ancak LED, potansın ufacık bir hareketi ile YANMA/SÖNME davranışı sergiliyor. Ufacık oynasa birden bire yanıyor. En ufak bir onyamada birden bire sönüyor. Bu da zaten benim istediğim şey.
Son mesajını şimdi gördüm. Şu anda bu devreyi sadece 12V ve 18V gibi değerlerde çalıştırasım var. Akü şarj kesici yapmak için kullanırsam mecbur 18V-19V gibi besleme gerilimlerinde çalıştıracağım. NTC'li fan devresi yapmaya kalkışırsam da 12V'de kullanacağım.
Histerez olayını farklı anlatıyorsun. Histerez farklı bir olay. Atıyorum sinyal yükselirken 8V'de çıkış verdi. Düşüşe geçtiğinde ise 6V'de çıkışı kesti. Aradaki bu 2V'luk bölge histerez bölgesidir. Biz devrede histerez istemiyoruz. Küçük değişkenlerde karar değiştirmesini istiyoruz.
Ancak Schmitt devre hysterisis olmadan adına Schmitt denmez.
Kararsız bölgeden kurtulmak için Schmitt devre gerekir.
0.1 volt bile olsa arada illaki hysterisis olmak zorunda.
Yoksa bir noktaya gelindiğinde sürekli aç kapa yaparki zaten comparatör denen elemanlar bu işi yapıyor.
Kararsızlığı gidermek için ise pozitif geribesleme mutlaka gerekir.
https://tr.wikipedia.org/wiki/Schmitt_tetikleyici
Bu iş için 555 entegresi çok ideal bir ürün.
6 ve 2 nolu pinlerle istediğin değerleri ayarlayabilirsin. Üstelik 5 volttan 18 volta kadar rahat çalışır.
Haklısınız hocam. İşin bir de o yönü var. O zaman 555 daha iyi. Sahtesine denk gelmek de çok zor.
Neden opamp değil?
Opamplarla sıkıntı yaşıyoruz hocam. En iyi opampı en uygun fiyata bulmak bir sorun bizim için. Tecrübeli de değiliz, hangi opampı tercih edeceğimizi bulmakta zorlanıyoruz, adlarını bilemiyoruz ki aratalım.
Geçen arkadaşla bir çalışma yürütüyorduk. Başka projelerde de lazım olur diyerek 100 kadar 741 satın aldık. Hepsi sıkıntılı çıktı. Bir başka arkadaş güzel bir opamp önerdi. Onun da fiyatı birazcık tuzlucaydı. Bir de sahtesine denk gelme durumu oluyor 741'deki gibi. Korkuyoruz.
O yüzden alternatif çözümler üretmeye çalışıyoruz. Bu schmitt-trigger olayı da böyle ortaya çıktı. Bunca sıkıntıyla uğraşmaktansa belki bu devre sorunu çözer dedik.
İnternette ve parçacılarda heryerde bulunabilen,
Güvenilir, sahtesine pek rastlanmayan,
Hassas, düzgün çalışan,
Fiyatı çok uygun.... bu şartları karşılayan bir opamp öneriniz olursa onu da değerlendiririz.
555 de öyle ya da böyle sorunu çözüyor.
İşlemsel yükselteci sınamak için bu devreyi (https://elektronik.vercel.app/islemsel-yukseltec-baslangic#temel-devre) kullanabilirsiniz.
Sınamak için multimetre yeterlidir.
Dirençten 358 ve başka işlemsel yükselteçler almıştık. Çalışıyor.
Malzemenin bozuk olduğundan eminseniz iade edin. Çalışanını göndersinler.
İşlemsel yükselteç kullanarak da Schmitt tetikleyicisi (https://www.youtube.com/watch?v=cE5oGJVsjTg) yapılabilir.
Alıntı yapılan: seron - 03 Temmuz 2024, 23:36:33Başka projelerde de lazım olur diyerek 100 kadar 741 satın aldık. Hepsi sıkıntılı çıktı. Bir başka arkadaş güzel bir opamp önerdi. Onun da fiyatı birazcık tuzlucaydı. Bir de sahtesine denk gelme durumu oluyor 741'deki gibi. Korkuyoruz.
O yüzden alternatif çözümler üretmeye çalışıyoruz. Bu schmitt-trigger olayı da böyle ortaya çıktı. Bunca sıkıntıyla uğraşmaktansa belki bu devre sorunu çözer dedik.
İnternette ve parçacılarda heryerde bulunabilen,
Güvenilir, sahtesine pek rastlanmayan,
Hassas, düzgün çalışan,
Fiyatı çok uygun.... bu şartları karşılayan bir opamp öneriniz olursa onu da değerlendiririz.
555 de öyle ya da böyle sorunu çözüyor.
741 opamp ı,90 li yıllarda bile pek kullanılmayan ,lise ,üniversite lab larında deneylerde kullanılan , basit çok özelliği olmayan bir opamp tır. Özdisan gibi bir siteden alacağınız örneğin LM 358 ondan çok daha iyidir
Opampı test etmek için linkteki devreyi yapıp ,satın almadan önce satılan yerde de test edebilirsiniz? 2 adet 9 voltluk pille çalışır
Devre içinde 1 ,2 ve 4 tane opamp bulunan entegreleri test eder.Elektorun eski bir devresidir.Çalışmama gibi bir sorunu yoktur.
Test Devresi (https://www.elektormagazine.com/news/circuit-op-amp-tester)
Çalışma Videosu:
Alıntı yapılan: mehmet - 03 Temmuz 2024, 22:03:38Neden opamp değil?
Mehmet hocam zaten hazır kurulu devre ve çıkışı 300 mA kadar yük kaldırabiliyor. 5~18 Volt aralığında stabil çalışıyor.
Üstelik harcı alem ve çok ucuz.
Neredeyse bakkalda satılacak gibi.
Alt ve üst limitlerini istediğiniz gibi 5 nolu bacaktan denetlemeşansınız war. Enable girişi bile war..
Daha noolsun.!
Sayın
@M.Salim GÜLLÜCE 'nin 555 önerisini tuttum.
Cahillik insana saçma sapan şeyler yaptırıyor. Bu nedenle 555 ile schmit trigger yapmak aklıma gelmedi.
Neymiş bu konu diye biraz araştırdım:
https://www.allaboutcircuits.com/textbook/experiments/chpt-8/555-schmitt-trigger/
https://www.electronicshub.org/555-timer-as-schmitt-trigger/
Devreyi kurmak son derece basit. Yalnız histerez nasıl oluşturulur onu anlamadım. Çıkış ile 2 ve 6 nolu uçlara direnç yerleştirmem gerekiyor sanırım. Lakin kaç ohm? Nasıl hesaplanır? Formülü nedir? Bunları da biraz araştırayım...
İlgilenenlere teşekkürler.
Besleme gerilimine bağlı bu devredeki histerisiz. Besleme geriliminin 1/3 ve 2/3'de durum değiştiriyor.
https://tinyurl.com/2bqa8ncu
(https://i.ibb.co/m9qY7Pk/resim.png)
Alıntı yapılan: seron - 04 Temmuz 2024, 18:20:36Sayın @M.Salim GÜLLÜCE 'nin 555 önerisini tuttum.
Cahillik insana saçma sapan şeyler yaptırıyor. Bu nedenle 555 ile schmit trigger yapmak aklıma gelmedi.
Neymiş bu konu diye biraz araştırdım:
https://www.allaboutcircuits.com/textbook/experiments/chpt-8/555-schmitt-trigger/
https://www.electronicshub.org/555-timer-as-schmitt-trigger/
Devreyi kurmak son derece basit. Yalnız histerez nasıl oluşturulur onu anlamadım. Çıkış ile 2 ve 6 nolu uçlara direnç yerleştirmem gerekiyor sanırım. Lakin kaç ohm? Nasıl hesaplanır? Formülü nedir? Bunları da biraz araştırayım...
İlgilenenlere teşekkürler.
İlk linkteki şu şemaya bakarsak net anlaşılıyor aslında.
2 adet comparatör war. Biri alt birisi üst sınıra göre çıkış veriyor.
Referans devreleri ise 3 adet 5K lık gerilim bölücü direnlerle ayarlanmış.
5 nolu uç dışarıya çıkarılmış.
5 nolu uca istediğiniz gerilimi vererek limitleri değiştirirsiniz.
Karşılaştırıcı opamplerin çıkışları birisi set diğeri reset girişinde olan flip flopa bağlanmış.
Yani çıkış kare dalga olarak değişir durum değiştiğinde.
Çok çok basit bir kurgu.
Müthiş fonksiyonlar üretebiliyorsunuz bu çip ile.
Bi eski televizyonun bulunmayan entegresinin yerine...
satır tarama osilatörü olarak senkron girişli yaparak kullanmıştım.
(https://i.ibb.co/kMNbR9x/555-functional-schematic.webp) (https://ibb.co/kMNbR9x)
Değerli hocam ben şunu anladım:
(https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEhRb5IXlBjKrR0H-ogsiRR3U74gDZTAO4AJFIV5zftBtRkTogHd2Hx8tzoAVwvDp2coTPb24QEfPLhHFuAmayscRhsggCKW22YAI1pu4wTxZKip1RdbGd5FEfYnXV9HxFGgZFr4PqbLwcHpGDligq8t2sD4nPfRJd-FJVbjcSxYK8C5QMXelriqDBdskYuQ=s16000)
5 nolu uca bir gerilim bölücü bağlayabilirim. Böylelikle histerezi ayarlayabilirim. Onaylarsanız konu çözülecek, projelerime geçebilirim.
Alıntı yapılan: seron - 05 Temmuz 2024, 23:59:14Değerli hocam ben şunu anladım:
(https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEhRb5IXlBjKrR0H-ogsiRR3U74gDZTAO4AJFIV5zftBtRkTogHd2Hx8tzoAVwvDp2coTPb24QEfPLhHFuAmayscRhsggCKW22YAI1pu4wTxZKip1RdbGd5FEfYnXV9HxFGgZFr4PqbLwcHpGDligq8t2sD4nPfRJd-FJVbjcSxYK8C5QMXelriqDBdskYuQ=s16000)
5 nolu uca bir gerilim bölücü bağlayabilirim. Böylelikle histerezi ayarlayabilirim. Onaylarsanız konu çözülecek, projelerime geçebilirim.
Uygulayarak görebilirsin. Ancak şunu da unutma.
Hysterisis ile beraber alt üst limit te beraber yükselip düşecektir.
555 için iki eşik gerilimi 1/2 oranında sabit kalır.
12V için 8V ve 4V olsun.
5 nolu pin ile gnd arasına 10k bağlarsan 6V ve 3V olur.
Aradaki fark histerisizi oluşturduğundan ilk durumda 4V sonrasında 3V olur.
Bu farkı 1,5V tan aşağıya çekerseniz kararsız çalışabilir. (beslemeden bağımsız)
Ama bunların önemi yok. (histerisiz yüksek olsun varsın)
Uygulamayı NTC ve Pot kullanarak 555 e bağlarsak Geniş bir sıcaklık değişimine tepki verir.
Aynı elemanlarla tek transistörlü yükselteç yaparsak istenilen hassasiyet kazanılır.
555 i pek çok uygulamada rahatlıkla kullanabiliriz.
Aynı uygulama için dual comp. ile "pencere karşılaştırıcısı" yapılır.
Fan kapalı
Fan düşük devir
Fan yüksek devir gibi seçeneklerin yanında sıcaklık ayarı için ve histerisiz için pot eklenebilir.
Kolay gelsin
Küçük bir not.
"Hysteresis" terimini google bazı sitelerde "histerez" diye çeviriyor. Ancak elektronikçiler arasında yaygın şekilde "Histerezi" ya da "histeresiz" gibi terimler kullanılıyor.
Hangisi doğru?
Her ikisi de doğru. "Histeresiz" de diyebiliyorsunuz, "histerez" de diyebiliyorsunuz.
https://g.co/gemini/share/ed3fa9ca8c19
https://chatgpt.com/share/28e15ff5-1f4b-4b70-b5e9-801518b8340c
Konuyu çözüyorum. Yardımcı olmaya çalışan herkese teşekkür ederim. İsteyenler konuya hala katkıda bulunabilir.
Değerli forumdaşlar merhabalar.
Benim elimde hiç 555 kalmadığı için aşağıdaki devreyi bir arkadaşıma kurdurdum.
(https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEiGr1h6fkxJDOAuvlN1tIths22eMy13qn_eqw6WUdt-RF-eiHT5FIvt1Ui72WZzp0qEBpjwCJPhCZT7z-CK9rxkBhFqXtG71-ATcA1n0Ks084cXas2qatnpWbGmZSwlogklJijxzvzcYKedo8oK3D4Ot3S_ekU_Ezc6KVmWc1tyHg0vw3xM2mVtdmtsQ86l=s16000)
Bana bildirdiği kadarıyla açıklıyorum.
5 nolu bacaktaki pot bağlı iken devre hiç çalışmıyor. Pot ayarına yanıt vermiyor. Bacak boşa çıkarılırsa çalışıyor.
Devre ters çalışıyor. Yani sıcaklık artarken fanı sürüyor, belli bir sıcaklığı aştığında fanı durduruyor.
Bu durumu bir transistör ilavesi ile tersine çeviririm, sorun değil. Sadece yorumlarınızı merak ettim. Ayrıca sizlerden biri de bu devreyi kurmak istrerse tecrübe olsun diye aktarıyorum.
İyi çalışmalar.
Başka bir sıkıntısı wardır sanırım.
Aşağıda eklediğim sistemde gayet güzel çalışıyor.
5 nolu pinin çalışma sınırları wardır sınırların dışına çıkılırsa darbe üretimi durur.
(https://i.ibb.co/FXyrZLV/I-a-Duyarl-Alarm-ematik.png) (https://ibb.co/FXyrZLV)
Bu kullandığınız sistem 358 üzerine kurulmuş ama arkadaşın dediği 555 üzerine idi. Ayrıca merak ettim sizin sistem tam olarak nasıl çalışıyor ne işe yarıyor.
5 nolu bacak bir opamp tarafından kontrol edilerek frekansla oynama imkanı oluşturulmuş. Böylelikle bir de anahtar vasıtasıyla viyü-viyü siren ile nani-nani siren arasında geçiş de yapılabiliyor.
Şöyle düşünüyorum: belki de 10k pot değeri çok küçüktü. :du: