Varistorler hakkında bilgi

[Maxim]

varistorler hakkında pek bilgim var denemez ,
sadece voltaj peak lerini emiyor veya yok ediyor gibi birşeyler biliyorum ,

bu konuda bilgiye ihtiyacım var
genelde hep power supplyların girişlerinde görüyorum .

peki 12 volt veya 24 volt dc giriş beslemesi olan ve kabaca  0.5 amper ile 2 amper arası akım çeken bir devrede hangi varistoru kullanmalıyım ?  varistoru neye göre seçerek satın almalıyım ?

bozuk ve parazitli besleme girişlerinde gerçekten faydalı ve işe yarar bir elemanmıdır ?

selam

[Klein]

varistör bir çeşit zener.  Varistör üzerindeki gerilim varistörün eşik gerilimini aştığı zaman , varistör üzerinden akan akım  hızla artmaya başlar , yani varistörün direnci hızla düşer. Eğer bu gerilim patlamasına neden olan kaynağın empedansı yüksek ise , yani yüksek gerilimin akımı düşük ise  veya darbe çok kısa sürmüş ise varistör üzerindeki gerilim  yükselemeyecek ve böylece gerilim patlaması oluşamayacak. Eğer patlamayı yaratan kaynağın empedansı düşükse , yani  yüksek gerilimin akımı yüksek ise , varistör gerilimi aşağıya çekemeyecek ve bunun sonucunda ya sigorta atacak , ya da varistör kısadevre olacak sonuçta yine sigorta atacak.

Varistör parazitten çok,   zıt emk gibi  gerilim patlamalarını sönümlemek için kullanılır. 

[Maxim]

hımm klein hocam
varistor daha çok parazit engelleme değilde anlık aşırı bir gerilim geldiği sırada direnci düşerek sigortanın atmasını sağlıyor , doğrumu anlamışım .

benim amacım anlık oluşan parazitleri engellemek
o zaman sanırım benim beslemede bobin falan kullanmam daha mantıklı olacak?

[Maxim]

son soru :

varistoru nasıl seçmeliyim ?

12 volt ile çalışan ve max 1 amper çeken bir devre için örnek .
ne diye aramalıyım ? hangi tip varistor, değeri ne olmalı ?

[Klein]

varistör akımının seçimi devrenden çok çalışma şartlarına bağlı birşey. Birçok standart, üst çalışma sınırını ; nominal çalışma voltajının %15 fazlası olarak kabul eder.  Bu durumda senin üst sınırın 12*1.15 = 13.8V eder.  kesme gerilimi 14-15V civarında  olanbir varistör işini görür.  Akımı konusunda pek birşey söyleyemem. bu çalışma şartlarına bağlı. Beslemen üzerine binebilecek gerilim, bu darbelerin süresi , kaynak empedansı , kablo direnci gibi birçok parametre belirleyici olacaktır.

[Maxim]

Klein teşekkürler cevaplar için ,
şöyle yapmak sence mantıklı bir deney olabilirmi ?

15 voltluk bir varistor alayım ,
ayarlı bir güç kaynağı ile yavaş yavaş voltajı arttırarak bakayım kaç voltta ne kadar direnci düşüyor ? ne oluyor

[Klein]

Aldığın varistörün  datasheetinde bütün  değerler ve voltaj-akım grafiği vardır. ama datasheet bulamıyorsan bahsettiğin yöntemle de varistörün gerilim-akım eğrisini çıkarabilirsin.

[mihri]

Merhaba.

Max 72V beslemeye bağlı bobini VDS gerilimi 100V olan mosfetle tetiklemek istiyorum. Anahtarlama anında 72V üzerine 100V değerini aşan pik gerilimleri oluşuyor. Mosfetin zarar görmemesi için bu gerilimleri bastırmam gerekli. Aşağıda varistör tablosu var bu tabloda "maximun allovable voltage", "varistor voltage" ve "clamping voltage" başlıkları tam olarak neleri ifade ediyor. Yukarıdaki senaryoya uygun hangi varistör seçilmeli?

[picmanya]

Hocam bu 72V. gerilim dc gerilim oluyor değilmi.
Bu durumda varistör değilde, düşük indüktaslı, kalınca kısa yapılmış mosfet,dc link kapasite bara yolları
ve buna ilaveten mosfetin drain - sourca bacağına RC veya RCD sunubber devreside ilave edilebilir.
istenirse bu sunubber devresi 2-3 kademede farklı direnç ve kapasite değerleriylede uygulanabilir.
ayrıca mosfetle anahtarlayacağınız bobinin üzerinden geçecek akım miktarında bobine beslemesine göre hemen dibinden ters paralel bağlı ultra fast diyotda konuldumu işlem tamam olması lazım.beslemeniz dc 50-60 V. civarı olsaydı hiç sorun olmazdı diye düşünüyorum.Ama sizinki mosfete göre baya yüksek kalıyor.
Yinede mosfeti 1/5 ... 1/3 akımlarında kullanmak faydalı olur. 1/2 yi tavsiye etmem.

gelelim varistöre;
benim bildiğim varistör gerilim aşırı yükseldiğinde sigortayı attırsın attıramıyorsa kendini bozmak pahasınada olsa yine sigortayı attırsın diye kullanılıyor diye biliyordum çalışma frekanslarıda çok yüksek değildi sanki.
tablodakiler daha özel ürünler galiba, bunlar bu tarz işlerde kullanıldığında bozulmuyorlarmı? yada bozuldukları olabiliyormu?
daha önemlisi varistörün mosfetin anahtarlama esnasında oluşan yüksek gerilimlerden mosfeti koruyabildiği tarz bir bilgi ve uygulamaya hiç rastlamadım böyle bir şey varmı ki?
siz bu tarz bir uygulamayı nerde gördünüz sorabilirmiyim?

anlamını sorduğunuz terimlerin bir kısmı ultra fast yüksek gerilim diyotlarındada geçiyordu.
ordanda araştırılabilirler belki sonuca gitmenizde yardımcı olabilir.

[picmanya]

mihri hocam,
çalışmanız nasıl gidiyor sonuca ulaştırabildiniz mi?