sensörsüz bldc motor(20000rpm) sürücüsü yapıyoruz

[FxDev]

Senin sistemin yukarıdaki yapıya benzer olacak. Elbetteki 3 fazlısı gibi düşüneceksin. Gördüğün gibi yukarıda ve aşağıda iki adet anahtarlama elemanın var. Öncelikle motoru bir yöne döndürmeyi çalıştığında atıyorum üstten soldaki ve alttan sağdakini iletime sokman gerekecek. Ama tam tersi döndürmen için ise üstten sağ alttan ise soldakini iletime sokacaksın. İşte bu değişimler sırasında sen ne kadar işlemcinden hey alttaki mosfet (ya da başka bir eleman) kapan hadi dediğinde mosfet öyle hemen kapanamayacak, kapanma süresi yaklaşık (değişmekle birlikte) 500ns civarı sürebilecek. İşte bu 500ns civarı içerisinde sen üstteki mosfeti ateşlersen (yanlışlıkla dahi olsa) senin DC baran bir süreliğine (100-200ns bile olsa) kısa devre olacak. Kısa devre demek aşırı akım demek, dolayısı ile mosfetlerin kritik değerini aştığında mosfetler KA-BOM! Bunu koruma işini üreticiler yazılıma da bırakmamışlar, ya işlemcilerin ya da mos-driver'ların içlerine ayarlanabilir dead-time süreleri koymuşlar. Bu dead time süresi elbette ayarlanarak bulunacak. Ben çoğu uygulamamda 2-3us civarı yapıyorum.

Ha bir de söylemeden edemeyeceğim, bir de motor breaking olayı var ki özellikle hızlı yön değiştirmelerde önemli bir role sahip, işte asıl mesele bu. Yoksa motoru döndürdüm iş bitti demek çok iyimserlik olur 

[hasankara]

fxdev teşekkür ederim yorum ve resim için. bu benim için yeni bir bilgi oldu. burada yön değiştirmek için diğer ikili mosfete geçişte deadtime in önemini anlıyoruz. eklediğiniz şema üzerinden bahsedecek olursam, sol üst mosfet ile sağ alttaki mosfete pwm uyguluyoruz. ama sağ üstteki ile sol alttaki mosfet sürekli float olduğu zaman aralığını düşünelim. yani bir yönde dönecek ama uygulanan gerilimi pwm le ayarlamış olacağız. uygulanan pwm de aynı anda iki mosfet iletime geçiyor ve aynı anda float oluyor. böylece pwm in tek bir periyodu tamamlanıyor. pwm in bir periyotluğu sürece deadtime ihtiyaç bulunuyor mu ?

[bayelektronik]

kullanmadığın mosfetler float konumda değil kapalı konumda olmalı.float konum tehlikeli olur.

[hasankara]

mosfetlerin çıkışlarını düşünerek float dedim.

[Mr.Java]

Hasan şöyle izah edeyim.Vaktim dardı fxdev sağolsun anlatmış.

Bu iş için en başta dsp olayına girerdim yerinde olsam çünkü deadtime olayında süre arttırmak veya azaltmak dalga şeklinde değişimlere neden oluyor.Yani başta ürettiğin devrede dalgan boşta çok temiz görünse de işin içerisine yük girince işler değişiyor.Özellikle de motor..

Çünkü sisteminden gelen feedback gürültüleri yüzünden harmonikleri başlıyor.O harmonikleri işleyeceksin.Harmoniği öldüren fakat dalga şeklini bozmayan bir dalga üretmen lazım v.s.

Kısacası ilk araştırman gereken şey microchip'te dsp ve motor application notları bulmaktır.

[tuthenstein]

zamanında 3-4 ay vaktimi almıştı bu konu. çok derin ve hem yazılım hem donanım tarafında çok güçlü bilgi birikimi istiyor.

[hasankara]

fatih, 5 tane microchip 1 tanede ti nin notlarını edindim.yalnız deadtime konusunda sebebini anlayamadım.

[kimlenbu]

Kolay gelsin şimdiden. Güç elektroniği dersim aklıma geldi ve şöyle bir silkindim korkuyla. Ben de frenleme konusuna değineyim, regenerative breaking konusunu da araştır. yön değişimi sırasında sargıları ve sürücüyü yakmamak için sağlam bir hesap yapman gerekiyor.

[Mr.Java]

Sebebi basit.Universal power supply sistemlerini inceleme fırsatın olduysa sistemlerde atıyorum 2 igbt bulunur.En basidinden igbtlerde yük birinden diğerine geçerken,arada bekleme olur ki diğer igbt'ye geçerken kısa devre olunmasın diye.Senin sistemde bu şekilde aynı mantık.Motorun yön kontrolünü yaparken atıyorum sağa dönerken tersi bir işlem yaptığında diğer bağlı olan mosfeti tetiklerken arada bekleme atmak zorundasın.Yoksa güzel bir görsel şölen yaratırsın

[hasankara]

fatih illa bana görsel bir şeyler çizdireceksin. fxdev hocam zaten senin anlattığını anlattı bende onun üzerine sorumu biraz daha şekillendirerek sordum. yön sabit iken yani, motor tek yöne döndüğü süre için düşün, bu sürede üst ve alt mosfetin çıkışları iletimde oluyor veya float oluyor, pwm uygulandığı süre boyunca. üst ve alt mosfet çıkışları aynı anda iletimde ve aynı anda float olsa bu problem oluşturur mu yoksa burada da bir deadtime gerekir mi? tekrar söyleyeyim, üst mosfet ve alt mosfete uygulanan pwm arasında bir faz farkı, sadece sabit yönde dönerken dahi, gerekli midir?
mesaj birleştirme:: 07 Mart 2014, 17:09:25
fatih okula gidip hocaya sorucam bunu şimdi. konuyu takip ediyorum biliyorsun aklında bir şeyler varsa yazmaya devam et. şimdilik çıkmam gerek.

[Mr.Java]

Tek yönde hayır.Yön değiştirirken evet.

[hasankara]

Arkadaşlar resim üzerinden düşünecek olur isek; motorun diğer uçlarından birisini n mosfetle gnd çektiğimiz sürece M1 ucuna pwm uygulayacağım süre zarfı içinde, M1 ucunu high-low mu yoksa high-float mı yapmalıyız?

Bir de bu ikili mosfet bağlantısını sürmek üzere tasarlanmış 8 bacaklı mosfet sürücü entegrelerinin örnek şemalarını incelediğimde, M1 ucundan entegrenin bir bacağına geri dönüş bağlantısı yapılmış. acaba deadtime gereksinimini bu entegreler gideriyor mudur? Aliexpressten ir2101 siparişi verdim 20 tane 6.58 dolar. datasheette delay time parametresi 50ns verilmiş. bu parametrenin deadtime ile bir alakası var mıdır? siparişim gelene kadar denemelerimi l293 entegresiyle mosfetleri sürerek yapmaya çalışıyorum. hiç uğraşmayıp entegreleri mi beklesem diye düşündüm.

[Z80]

Üsttekilerden biri high, alltaki biri low üçüncü kol ise float olacak.  Float olandan zerocross değerini okuyacaksın. Float olan kol bir evvelki fazda high ise, high to low, low ise low to high arasındaki zerocross değerine bakacaksın.

Hem alt hem üst transistötlere PWM uygulaman gerek. Yani üsttekine PWM verip alttakini grounda çekmeyeceksin.
Bence PWM vermeden çalıştırmayı dene önce.   

[hasankara]

teşekkürler pkelle.



Microchip ve ti anladığım kadarıyla 1. resimde ki gibi motor pinlerine sinyal uyguluyor. Ben 2. resimdeki gibi sinyal uygularsam problem olmayacak gibi düşünüyordum. devamında 3. resimdeki gibi bir sinyal uygularsam bir farkı olur mu diye düşündüm. Kısacası 1,2ve3 . resimlerdeki bldc motora uygulanacak sinyaller arasında ne gibi farklar meydana gelir?

[Icarus]

Motorun yerine 3 tane pil bağlarsak ne olur ? Siz motoru kısa devre ediyorsunuz. Bu kısa devreden geçen yüksek akım motorunuzu durdurmaya çalışır (frenleme),  anahtarlama elemanlarızı yakabilir.