asenkron motorun alternatör olarak kullanılması

[salim ALTIN]

Merhaba.
Türkiyede teknik konularda tam manası ile standartlar işletilip te tüm teknik okullardan mezun olanlar aynı terimleri kullanamadıkları için bir isim, bir kelime yada cümle değişik şeyleri ifade etmekte kullanılabiliyor.
Öyle ya ben AKENERJİ firmasında bile sarı - yeşil renkli kablo ile faz voltajı taşındığına şahit oldum.
Şimdi bunu yapan teknisyen veya mühendis buraya gelse ve sarı -yeşil kablo ile faz taşınır dese hangi açıdan haklıdır veya doğrudur söylediği.
Sonuçta tel ile elektrik taşınabilir.!!!
Asenkron motor un alternatör olarak kullanılabileceği cümlesi de böyle bir tartışmaya dönmüş durumda.
Bu konuda son olarak söyleyebileceğim şeyleri söyleyerek işime , gücüme dönmeyi düşünüyorum.

Asenkron motorun çalışması ile ilgili kısa bir yorumu yukarıda yapmıştım.
Şimdi ise ikinci nokta olan kendi enerjisinden mıknatıslanmasının devamını sağlıyarak enerji üretebilmesi durumuna bakalım.

Asenkron motor rotorundaki kısa devre çubukları üzerinde belirli bir manyetik alan oluşması için , kayma denilen stator dönen manyetik alanından %10 civarında daha yavaş dönmesi gerekir. Ki fiziksel olarak dakikada  (3000 Devir dak. motor için) 300 defa değişken mıknatıslar bu kısa devre çubuklarını mıknatıslandırmak için bir enerji uygulayabilsin.
Rotorda oluşan bu manyetik alan rotor dönmeye başladığında  statordaki iletkenleri etkileyerek bu iletkenler üzerinden geçen enerjiye aksi şekilde tesir edecek bir etki yapar. ZIT EMK diye kitaplarda çokça zikredilen konu.

Asenkron motoru bir başka dönen makineye bağlayarak rotorunu motorun hasaplanarak sarıldığı dönüş sayısında döndürdüğünüzde, stator sargıları uçları boşta ise rotor üzerinde (eğer varsa) kalan artık mıknatisiyet nedeniyle rotor statora bir manyetik alan aktarabilir. Bu durumda stator uçlarından enerji çekilmemesi nedeniyle burada ölçü aleti ile bir gerilim izlenebilir. Stator uçlarına kondansatör bağlandığında  da enerji bu kondansatör üzerinde birikebilir. fakat bir miktar yük dahi uygulandığında bu enerjiyi sürekli kılacak , rotordaki manyetik alanı destekleyecek bir yapı olmadığından motorun elektrik üretebilmesi mümkün olmaz. Enerji üretebilmek için önce rotordaki manyetik alanı sürekli kılmak gerekir çünki.
Sanki kondansatörler bu desteği veriyormuş izlenimi sizde oluşmuş olabilir ama bunun olması mümkün değildir.
Pratikte motor yapısını düşünürseniz, zaten motorun boşta  dönmesi için bile harcamanız gereken enerji miktarı var. aynı noktadan yani 3 fazı verdiğiniz noktadan enerji almaya çalışırken motora bu aynı noktalardan nasıl enerji vererek rotorunda manyetik alan oluşturmayı düşünebilirsiniz.?

Bunun dışında olası görüntüler diyelim ki, bazı arkadaşlar bu şekildeki uygulamaların varlığından bahsetmişlerdi, ALTERNATÖR veya elektrik üretimi dışında başka amaçlara hizmet eden uygulamalar olabilir. Ya da görüntü itibarıyla asenkron motora benzeyen bir yapıyı modifiye edip değiştirerek kullanım söz konusu olduğundan bunu asenkron motor sanmış olma ihtimali vardır.

Son olarak @bunalmış ın anlatmaya çalıştığı asenkron motora enerji verip bunu motor olarak döndürmeye başlayıp, daha sonra başka bir motor yardımı ile dönmekte olduğu hızdan yukarıda bir hıza çıkarmak suretiyle motordan enerji elde edilebileceği tarifindeki uygulamayı 1991 den beri 2 ayrı inverteri yük altında test etmek için kullanmakta olduğumu belirteyim.
Bu uygulama ise şöyledir:
2 tane asenkron motoru karşılıklı olarak birbirine millerinden kaplinle bağlarım. 2 ayrı inverteri bu motorlar bağlamadan önce DC baralarını birbirine paralel olarak bağlarım. Aksi durumda cihazlar zarar görür. 2 ayrı İNVERTERİ de bu motorları aynı yönde motorları çalıltıracak şekilde motorlara bağlarım. sonra inverterleri motor hızlarına eşit yol verecek şekilde motor etiket hızına kadar ayarlarım.
Bu şekilde çalışmaya başlayan sistemde motorlardan birinin hızını yavaş yavaş arttırmaya başladığımda hızı fazla olan motor MOTOR MODUNDA çalışarak bir enerji çeker. Hızı sabit duran fakat dier motora akuple olması nedeni ile o motorun hızı ile dönmek zorunda kalan motor ise zaten rotorunda buluna enerji nedeni ile statorda zıt emk oluşturur. Bu da inverterin transistör köprüsü üzerindeki ters diyotlar  vasıtasıyla DC ye çevrilerek inverter DC barasında birikmek ister. Ben zaten DC BARALARI her iki inverterde birbirine bağladığım için birinci motorun ihtiyaç duyduğu enerji 2 ci motorun rejenaratif olarak çalışmasından dolayı belli oranda sağlanmış olur.
Bu şekilde inverterlerin üzerlerinden çalışabilecekleri maximum akımları geçirirken şebekeden ancak kayıplar kadar enerji çekerek, inverter imalatında test aşamasında boşa enerji harcamadan maksimum yük testi yaparım.

Fakat bu çalışma şekli, asenkron motorun ALTERNATÖR olarak kullanılması anlamına gelmez.

[ismshn]

salim ustam bu anlatacağım sadece bir mesajla sınırlı kalacak:
Konu farklı ama olmaz diye adlandırdığımız birçok şey pratikte oluyor hemde 1988 den beri nedir bu diyeceksiniz İki tane trafo kullanarak asenkron motorun devir sayısı ayarlanabiliyor. Elektrik makinaları prensibine aykırı gibi gözüküyor ama uygulamasını enaz 150 farklı yerde aynı yöntemle uygulandığını gördüm. Bunu benim anladığım teknik verilerle açıklamak zor. Biliyoruz ki asenkron motorun devir sayısını değiştirme yöntemi ya kutup sayısını yada frekansı değiştirmektir.
Üstelik bu uygulama canlı bulunan bir yerde aksaklık olmaması istenen bir yerde uygulanmış
Teknik olarak açıklayamadığımız ama uygulamada olan şeyler vardır
asenkron motoru jeneratör olarak kullanmakta yaygın olmasada bunlardan biridir
standartları takip etmek bizim elimizde mavi renk nötr olmasına rağmen birçok yerde faz olarak kullanıldığı da buna bir örnektir.

[aster]

Konuyu dağıtmak istemiyorum ama lazım oldu ve uygun yer burası galiba

220 V AC ile trifaze motoru nasıl çalıştırırım? basit bir şekilde drv kullanmadan

[mp3dragon]

Bildiğim kadarıyla santrifüj switch ve kondansatörle,
sargılardan birini yardımcı sargı olarak kullanıyorsun santrifüj switch'i de mile takıyorsun motor devrini aldımı yardımcı sargıyı devreden çıkarıyor. tabii bu durumda motor gücü ve devri 3 fazlı gibi olmuyor. Santrifüj switch yerine triyak ile çeken akımı ölçüp azalınca yardımcı sargıyı iptal eden  bir devrede yapılabilinir.

[ismshn]

mp3dragon arkadaş yanlıi anlamış sanırıım. Bahsettiği konu trifaze motorun monofaze imiş gibi çalıştırılması.
Benim bahsettiğim ise trifaze asenkron motorun devir sayısını trafo kullanarak değiştirmektir.
aster usta şu şekilde yapılmakta
-devri değişecek motorun yarı gücünde 380v giriş gerilimi ve çeşitli kademede çıkış gerilimine sahip (oto trafo gibi) aynı özellikte iki trafo kullanılır.
-üç faz girişlerini yapabilmek için fazın birisi direkt motora  diğerleride trafoların giriş ucuna bağlanır
-trafoların aynı gerilim veren uçlarıda  (biri direkt bağlanmıştı) motora bağlanarak yapılıyor.

[mp3dragon]

Aster'in sorduğu soruyu yanlış anlamadım sanırım. TRİFAZ MOTORU MONOFAZ (220 volt) nasıl çalıştırırım? diye soruyor cevabı ise benim söylediğim gibi olmalı

[salim ALTIN]

Merhaba.
Konu hakkında benden daha fazla bilgiye sahip olanlar olduğunu düşünüyorum. Ama fikir veya katılım olmaması üzücü.

Asenkron motor belli oranda elektrik üretebilir de. Dersem kendimle çelişmişmi olurum.
Bence hayır.
Ama Nasıl olur ve tekniği nedir, açıklaması nedir.?
Burada aslında @bunalmış bu konuya cevap verme konusunda en yetkin kişi olabilir. O nedenle hep TEKNİK AÇIKLAMA diye tutturuyordum ya.

Bakın arkadaşlar; motor içindeki stator bobini ile bu bobine paralel bir kondansatör bağlamaktan bahsettiğimizde bu yapı paralel resonans devresi olarak çalışır. Bu devreyi endüktans değerine göre 50 Hz de resonansa gelecek şekilde ayarlama ihtiyacı vardır. Bu hesaplamaları yapar da buna göre uygun kondansatör bağlarsanız her üç faz da ayrı ayrı resonansa girer. Bobinler arası açı,  sistemin üreteceği 3 fazlı enerjinin faz farkı ile bu paralel rezonans devrelerini tetikler. Tetiklenme başladığında her bobin ve bu bobine bağlı olan kondansatörler kendi içlerinde akım dolaştırır. Bu akımlar rotor üzerinde kısa devre çubuklarını manyetik olarak etkileyecek manyetik alanı meydana getirir. Resonansı sürekli kılmak için hep bir enerjiye ihtiyaç vardır. Her fazın alternansı komşusunu besler.

Burada anahtar olan alınabilecek enerji miktarıdır.  Birde çalışmaya yüksüz başlama gerekliliği. Çünki başlangıçta enerji oluşturup kondansatörler ile bobin arasındaki akım alışverişini başlatmak gerekli. sonra sistemden enerji çekilebilir ama bu sınırlıdır. sınır aşıldığında sistem çöker. Burada soru ; verilen ile alınan karşılaştırıldığında ve sistemin kararlılığı düşünüldüğünde bu ALTERNATÖR olarak isimlendirilebilirmi.?

[ismshn]

sistemin çökmemesi için şunlar yapılmalı
dönüş yönü değiştirilirken artık mıknatısıyete dikkat edilmeli
kondansatörlerin dolu tutulması için ilk önce yük devreden çıkartılmalı sonra kondansatör
devreye alırken motor döndürülmeli kondansatör devreye alınmalı sonra yük devreye alınmalı

sistemden alınan hep açıkladığım gibi motor gücünün 2/3ü kadar

bildiğimiz makinalar prensiplerine aykırı olan bir durumda iki trafo ile asenkron motorun devir sayısının ayarlanmasıdır. Sürücülerle ilgilenen kişilere bu olmaz gibi gözüküyor ne dersiniz.

[salim ALTIN]

sistemden alınan hep açıkladığım gibi motor gücünün 2/3ü kadar

bildiğimiz makinalar prensiplerine aykırı  bu olmaz gibi gözüküyor ne dersiniz.

Merhaba.
Dostum alınma ama ben asıl bu tip değerlendirmelere karşıyım. Çünki bu bence değerlendirme değil.Çünki çözüme katkı sağlayıcı değil, üretken değil. Nasıl hesaplanıyor o verim konusu? paralel resonansta bobinden geçebilecek akım miktarı ne ? o bobinlerde o akım geçerse ne kadar bir manyetik alan meydana getirir. Bunun % ne kadarı sistemin kaybıdır. ? Motor olarak çalışmada bile verim o kadarken şimdi nasıl verimi bu kadar yüksekolacak? Bu soruları meslek lisesi öğrencisi bile sorar. Peki verilecek cevapları nedir. ?
Bakın endüstriyel başlığı altına. Resonans konvertör, endüksiyon ısıtma, plasma kesim vb. bir sürü konu ve hepsindeki ortak nokta resonans çalışma. Hatta ultrasonik , ve asenkron motorun jenaratör yapılmasında bile.
Tekniğe ters olan bir şey yok.,
olması gereken; BENİM BİLDİĞİM  TEKNİKLERİN DIŞINDA ama nasıl olabilir şeklinde bir değerlendirme olabilir.

Yine benim takıldığım ; bilen bir sürü insan var, bilmeyende. ama NEDİR KADREŞİM bu resonans çalışma diyen yada SEN YANLIŞ SÖYLÜYORSUN o senin dediğin öyle değil diyen yok. Buna takılmamın sebebi insanların önlerinden akıp giden bu işlere aldırış etmemeleri.

Tekniğin dışında bence hiçbirşey olmaz. Olanlar yanlız bizim elimize verilen kitapların içinde olmayabilir o kadar. Ben şu anda RESONANS çalışma ile ilgili türkçe kitaplar arıyorum. çeşitli üniversitelerin öğretim görevlilerinin kitapları var ama  bir türlü bu kitapları nasıl temin edebileceğimi bilemiyorum.

[z]

Salim, alternatör tartışmamızdaki kondansatörün rezonansla alakası yok.

Orada motorun alternatör olarak çalışabilmesi için (Rotor iletkenlerinde gerilim endükyebilmek için) bobinlerin stator gerilimiyle aynı fazda olmayan ve açı  olarak ileride akım çekmemiz lazım. Kondansatörleri bunun için kullanıyoruz.

Senkron makinelerin bir kısmı da kapasitif akım (yük) isterler.

------------------

Yüksek akımlı anahtarlama uygulamalarında akım yolu üzerindeki anahtarlama elamanı, gene akım yolu üzerindeki  endüktif bileşenlerden dolayı büyük risk altındadır.

Endüktif yükten akan akım (omik yükle yüklü trafonun kaçak endüktansı endüktif yükümüzdür) açılıp kapatıldıkça büyük gerilimler endüklenir.
Bu gerilimler de anahtarlama elamanını zora sokar.

Rezonans tipi çalışmada seri yada paralel rezonans kullanımına göre, anahtarlama elamanı ya gerilimin 0 olduğu anlarda kapatılıp açılır yada akımın sıfır olduğu anlarda açılıp kapatılır.

Böylece yumuşak bir çalışma gerçekleşir ve buna soft switching denir.

Rezonans modunda bir şeyler yapmak için artık klasik pwm çiplerini kullanamayız.

Bu konuda güç elektroniği kitaplarında bilgi bulabilirsin.

[z]

Salim hocam, bugun bak ne buldum?

Kapasitorlerin her birisi 20uF.

[salim ALTIN]

Merhaba.
Tesekkurler.
Resimde bayagi guzel duruyor. Ben ilgilenmiyorum bu konu ile. Yinede ellerine saglik. hazir calisan birsey bulmus iken konu ile ilgili merakli arkadaslari bilgilendirmek acisindan sistemi inceleyerek baglanti diyagrami ve alinan enerji konusunda teknik bilgi verebilirseniz cok katkisi olacaktir.

[z]

Bu cihaz komsum olan bobinajcinin atelyesindeydi. Malesef kendisi dukkanini tasidi ve gitti.

Bu cihaz zaten Turk mali. Konsansatorlerin ustu degeri anlasilmasin diye kazinmis. Ancak bobinajci arkadas ben zaten biliyorum degeri 20UF demisti.

Sistemin yapisi gayet basit.

Ucgen bagli motorun her bir fazi arasina 40uF (20+20) kondansator baglanmis.

220V elektrigi herhangi iki fazdan aliyorsunuz.

Benzin motoru calistirildiktan kisa bir sure sonra alternator (asenkron motor) voltaj uretmeye basliyor.

Eger uretmezse sistemi durduruyorlar ve aku ile iki fazi 5-10 sn besliyorlar.

Hepsi bu kadar.

[z]

Bu sitede nasil yapilacagi anlatilmis.

http://www.qsl.net/ns8o/Induction_Generator.html