Zener diyotlarla ilgili

[mistek]

Elimizde 15V 1W zener olsun. Mesela Şu: https://img.ozdisan.com/ETicaret_Dosya/472270_4941496.pdf

Zener max ters dayanma akımımız 50mA olsun. Şimdi sorum şu;

200V giriş voltajına seri bir direnç atıp akımı 20mA da sabit tutarsam 15V için regülasyon sağlar mıyım? Bu zenerlerin maksimum ters polarma gerilimi nerede yazar? Mesela 200V değilde 500V uyguladım ve akımı yine 20mA yaptım. Bozulmayacak mı ?

İtiraf: Zener datasheetlerini pek yorumlayamıyorum. Yardımcı olursanız memnun olurum.

[Mr_YAMYAM]

Öncelikle şu link.
https://tr.wikipedia.org/wiki/Zener_diyot

[mistek]

Hocam okudum zaten ancak soruma halen cevap bulamadım. Voltajı 1000V yaptım.

[Mr_YAMYAM]

Önemli olan zenerin üzerinden geçen akımdır. Zener voltajına kadar zaten iletim sözkonusu değildir.
Voltaj arttıkça akımı o oranda sınırlaman gerekecek. Tek bir dirençle ne kadar güvenli olabileceğini takdir edemiyorum.
Yani zeneri bir LED gibi düşünebilir veya iletim yönünde (0.7V) bile kullanabilirsin. Belirtilen akım aşıldığı anda zener ısınacak ve yanacaktır.

[asma]

Merhaba
Basit giriş yapacak olursak , zener diyot ve seri direnç kullanımı paralel regülatörün en basit halidir.
Boşta zener akımı , yükakımından %10 fazla seçilir. Bu değer , yük akımı max. , giriş gerilimi min. seviyedeyken sağlanmalı.
Örneğe göz atarsak 15V/1W zener , 20mA direnç akımı , 500V besleme gerilimi.
İki adet 12k/5W(7W) direnç kullanabilirsin.
Yaklaşık 10W harcayıp 0,3W kullanacağın çıkar ortaya. 
Yüksek gerilim , akım sırlama direnç(ler)inde düşürüldüğü için önlemimizi fiziksel olarak yarıya indirdik. 24K tek direnç yerine 12K+12K kullandık.
Zener için 50V ya da 500V için far yok.
Yükün min. akımı ve max. dayanma gerilimi nedir? Biliyorsak onun için önlem alırız. 
Yalnızca zener diyottan bahsedersek zaten ters gerilimi (kırılma gerilimi) düşük bir diyottur. Harcanacak gücü yani dayanma akımını geçmedikten sonra sorun yok.
Aynı devre ile 1N4001 kullanırsanız 50V çıkış elde edersiniz. 
Kolay gelsin.

[mistek]

Benim merak ettiğim harcanacak güç değil tabiki. Direncin dayanmasida değil.

Diyotlarda bile 100v 500v 1000v gerilim sınırı varken zenerlerin böyle bir özelliği var mı diye merak etmiştim. Demekki uygun bir direnç grubuyla 10kV -> 15v regülatör yapabilirim. Onu anlıyorum. ☺

[sadogan]

Zener diot un ters dayanma gerilimi, zaten zener gerilimi.

[zamzam23]

aslında şöyle bir karmaşa da yok değil:

Ters dayanma gerilimi;
1-) Normal bir diyotun çalışamama gerilimi iken,
2-) Zener diyotlarda, esas çalışmasını istediğimiz gerilim değeridir.

Dolayısıyla zenerden beklenen, bu ters dayanma geriliminde ve daha yüksek gerilimlerde çalışabilmesi.

Fakat tabi burada, kırılma gerilimden sonra zener gerilimi değişmeyeceği ve ikinci bir kırılma gerilimi belirtemeyecekleri için, üretici firmalar bunu "dayanma gücü" nü belirterek kullanıcıya duyurur. bazı üretici firmalar da aşağıdaki ekran resmi gibi, çalışma gerilim aralığını verebilir. Doğru olanı da budur.

yoksa 15V 2W standart bir zenerin, 1000V larda çalışabilmesine pek ihtimal vermiyorum. zira bu değer bir çok silisyum zenerde 100V lar mertebesinde.

[Mr_YAMYAM]

ARAŞTIRMA SORUSU.
Bilindik köprü diyot sistemi yerine zener diyotlarla köprü diyot yaparsak çıkış grafiğimiz nasıl olacaktır.
ŞARTNAME.
Sistemde 15V RMS AC ve 12V Zenerler kullanılacaktır.
Elinde simulatör programları olan arkadaşlar test edebilirler ve elde ettikleri grafikleri sunabilirler.

[mistek]

@zamzam23 hocam aradığım cevap buydu teşekkürler. Bende 1k 10k voltlarin olup olmayacağını zenerin 2. Bir bozulma gerilimi var mı diye merak etmiştim.

[asma]

Arkadaşlar siz o resimde bir zener diyot için çalışma voltaj aralığı mı gördünüz.
O değer aralığı , o seride bulunan ürün kodu aralığındaki farklı zener diyotların en küçüğü ile en büyüğü arasındaki aralığı gösterir.
Kısaca , 1N4728A 3,3V dan , .... , 1N4764A 100V a kadar farklı pekçok modelim var diyor.
Kolay gelsin.

[Mr_YAMYAM]

Arkadaşlar siz o resimde bir zener diyot için çalışma voltaj aralığı mı gördünüz.
O değer aralığı , o seride bulunan ürün kodu aralığındaki farklı zener diyotların en küçüğü ile en büyüğü arasındaki aralığı gösterir.
Kısaca , 1N4728A 3,3V dan , .... , 1N4764A 100V a kadar farklı pekçok modelim var diyor.
Kolay gelsin.

+1 
Sanırım bir zenerin iletime başladığı gerilimin min. noktası ile tam iletimde olduğu max noktayı anladılar.
12.1V bir zener 12V ta iletime geçmeye başlayabilir belki de 12.5V gibi de tam iletimde olabilirler.

[mistek]

@asma hocam ozaman klasik bir zener 1-2kV altında uygun seri dirençle rahatlıkla çalışabilir mantığı doğru ozaman?

Bir ara deneme yapacağım.

[asma]

Evet mantık doğru.
Ancak direnç yetmeyebilir. Uygun akımsınırlama ile zener diyot her voltajda kullanılır.

Denemeyi zener olmadan (kısa devre) , bütün güvenlik önlemlerinizi alıp deneyebilisiniz.
Sorun yoksa zener diyotla da sorun çıkmaz.

O değerde DC voltaj kaynağı olmayacağına göre  üretmek için AC kullanacaksınız. Akım sınırlama R ve C kullanılarak ta yapılabilir. Direnç yetmez derken aktif devre şartmış gibi anlaşılmasın diye eklemek istedim.

Kolay gelsin.

[mistek]

@asma hocam uç voltaj örnekleri vermemim sebebi konuyu tam olarak anlamak. Çoğu zaman klasik voltajlarda çalışıyorum. Zenerleride buralarda kullanıyorum. Datasheetlerde de hiç voltajla ilgili ibare göremeyince acaba 500V 1kV a çıkınca zenere ne oluyor diye konuyu açmıştım. Teşekkürler açıklama için.