Motorlar hakkında terimler ve açıklamaları

[aster]

Not: bu bilgiler (GM) Genel Maksatlı motorları kapsar

Aktüatör (Harekete Geçirici): Farklı enerji biçimlerini döner veya lineer mekanik enerjiye dönüştürerek mekanik devinim yaratan bir aygıt.

Alternatif Akım (AC): Mahalli elektrik üretim şirketlerince sağlanan standart güç kaynağı.

Çevre Isısı (AMB): Motoru etrafını çevreleyen havanın ısısı. Birçok motor 40°C'u (104°F) geçmeyen bir çevre ısısında çalışmak üzere tasarlanmıştır.

Amper (Amp): Standart elektrik akımı birimi. Bir Volt'luk basıncın bir Ohm'luk dirence sahip bir devrede yarattığı akım.

Mil Yatağı: Kovan: Elektrikli ev aletlerininde çoğunlukla bulunur. Normalde havalandırma gibi düşük gürültü ses seviyesinin düşük olması gereken uygulamalarda kullanılır.

Rulman: Ağır şaft yükü (radyal basınç veya eksen basıncı yükü) kapasitesini gerektiren  hallerde kullanılır. Bilyeli yatak genellikle endüstriyel veya zırai motorlarda kullanılır. Büyük beygir gücüne sahip motorlarda ise azami radyal yük kapasitesine ulaşmak için bazen makaralı yataklar kullanılabilir.

Kanada Standartları Birliği (CSA): Kanada'da kullanılan motorlar ve diğer elektrikli cihazlar için Güvenlik standartlarını belirleyen organ.
Kondansatör: Elektrik enerjisini depolayan bir aygıt. Monofaze motorlarda kullanılır.

Kondansatör Ateşlemeli Motor: Ya da daha açık bir biçimde ifade etmek gerekirse, kondansatör ateşlemeli, endüksiyonla çalışan motor. Yüksek ilk hareket torku ve kırılma torku, orta seviyede ilk hareket akımı. Kompresörler, pozitif sıkıştırmalı pompalar, zırai donanım v.s. gibi çalıştırması zor olan uygulamalarda

Kondansatör Ateşlemeli, Kondansatör ile Çalışan: Daha yüksek randımana sahip olması haricinde aynı kondansatör ateşlemeli motora benzer. Genellikle yüksek beygir gücüne sahip monofaze verim elde etmede kullanılır.

DC Akım (Doğru Akım): Mevcut güç kaynağı akülerden, jeneratörlerden (alternatörler hariç), veya özel amaçlı kullanım için rektifiye edilmiş kaynaklardan sağlanır.

Verim: Birim kullanılan iş performansı ve bunu elde etmek için harcanan enerji.

Kasa: Bu terim motoru bir arada tutan muhafazayı tanımlamak için kullanılmıştır.

Şasi: NEMA veya IEC tarafından standartları belirlenmiş olan tek tip motor gövdesi ve şaft ölçüsü.

Frekans: tam bir devirin hangi sıklıkta tamamlandığını belirten bir terim. Devir/ Saniye, belirli bir birim sürede kaç tam devir tamamlandığını gösterir. Hertz (hz) saniyede gerçekleşen deviri gösterecek şekilde uyarlandığından hem devir süresi hem de devir sayısını tam olarak verir. Kuzey Amerika'da standart güç kaynağı 60 hz.'dedir. Dünyanın diğer yerlerinde ise 50 hz.'lik güç kullanılmaktadır.

Tam Yük Akımı (Amperaj): Motorun künyesinde belirtilen nominal voltajda çalışan bir motor tarafından çekilen hat akımı (amperaj). Bu akım, kablo ölçüsünün ve motor ateşleyicisi veya çalıştırcısının doğru olarak seçilmesi için önemlidir.

Tam Yük Torku: Nominal beygir gücünde ve tam-yük hızında çalışan bir motor tarafından üretilen tork.

Sigorta: Elektrik devresini koruması amacıyla devreye bağlanan, aşırı yük akımda eriyerek devreyi kapatan bir metal parçası.

Jeneratör: Mekanik enerjiyi elektrik enerjisine çeviren her tür makine.

Hertz: Alternatif akımda bir saniyedeki devir sayısını gösteren frekans birimi. İsmini elektrik salınımını keşfeden H.R. Hertz adındaki Alman bilim adamından almıştır.

Yüksek Voltaj Testi: Motor izolasyonunu test etmek amacıyla çalışma voltajından daha yüksek bir voltaj uygulanması. Yüksek voltaj testi veya "hi-pot" olarak adlandırılır.

Beygir Gücü (HP): 33.000 lb (14.982 kg) değerindeki ağırlığı bir dakika boyunca 1 ft. (0,3048 m.) yüksekliğe kaldırmak için gerekli nominal iş gücünü gösteren ölçüm. Tam olarak 746 Watt elektrik gücü 1 beygir gücüne eş değerdir.

Uluslararası Elektroteknik Komisyonu (IEC): Bu dünya çapındaki kuruluş uluslararası standart ve normların tümünün birleştirilmesini teşvik eden çalışmalar yürütmektedir. Bu kuruluşun teknik sorunlarla ilgili aldığı kararlar uluslararası çevrelerin hemen hemen tümünün görüş birliğiyle kabul görmektedir.

Empedans (Özdirenç): Alternatif akımın elektrik devresinde karşılaştığı toplam direnç. Ohm direnç birimi ile ifade edilir.

Endüksiyon Motoru: En basit ve en kaba elektrik motoru , tel sarılı bir motor gövdesi (stator) ve bir rotordan meydana gelir. Alternatif akımla çalışan endüksiyon motoru ismini elektrik akımının motorun ikinci bölümünde (rotor) birinci bölümünde (stator) indüklenmesi ile oluşmasından almıştır. Güç kaynağı sadece statora bağlıdır. Her iki akımın birlikte yarattığı elektromanyetik etkinin ürettiği kuvvet dönüşü sağlar.

İzolasyon: Motorlar için kabul edilebilecek azami çalışma ısısı değişik sınıf motorlar için NEMA klasmanına göre: A sınıfı=105°C, B sınıfı=130°C, F sınıfı=155°C ve H sınıfı=180°C.

Kilovat: 1000 vata ve yaklaşık 1,34 beygir gücüne eşit güç birimi.
Yük: Motora bağlı teçhizatı çalıştırmak için gereken iş miktarı. Belirli bir motor hızı için beygir gücü veya tork olarak ifade edilir.

Kilitli Rotor Akımı: Rotor kilitli olarak ve motora uygulanan nominal voltaj ve frekansta ölçülür.

Kilitli Rotor Torku: Rotor kilitli olarak ve motora uygulanan nominal voltaj ve frekansta ölçülür.

Ulusal Elektrik Üreticileri Birliği (NEMA) : Kar amacı gütmeyen elektrikli cihaz ve güç kaynağı üreticileri tarafından desteklenen ticari bir birliktir. Bunun koyduğu standartlar yanlış anlaşılmaları ortadan kaldırmayı ve tüketicilerin doğru ürünü satın almasına yardımcı olmayı amaçlamaktadır. Motorlar için NEMA standartları motorların şasi ölçülerini ve boyutlarını, nominal beygir gücü değerlerini, çalışma katsayılarını, sıcaklık artışını ve performans özelliklerini kapsamaktadır.

Sürekli Split Kondansatör (PSC): (Monofaze) Performansı ve uygulamaları açısından kutupları ekranlanmış tip motorlara benzemekle birlikte daha verimli daha düşük hat akımına ve daha yüksek beygir gücüne sahip motorlardır.


Faz: Alternatif akım motoruna uygulanan her bir ayrı gerilim kaynağı sayısı. Monofaze motorda sinüs dalgası uygulanan şeklinde tek bir voltaj vardır. Trifaze motor üç ayrı voltaj uygulanmaktadır. Trifaze motorun fazları eşit zaman aralıklarında, motor tarafından alınan ve motora 360 derecelik devri esnasında iletilen elektrik gücün dengelenmesi amacıyla voltaj pikleri yaratılması için birbirlerine 120 derece açı yapacak şekilde yerleştirilmişlerdir.

Kutuplar: Motorun içine yerleştirilen ve bağlanan bobinlerle motorun manyetik düzeneği kurulur.  Kutupların sayısı 7200'e bölünerek motorun normal hızı hesaplanabilir. Örneğin 7200 bölü 2 (kutup sayısı) eşittir 3600 RPM (dakikada 3600 devir).

Röle: iki ayrı elektrik devresine sahip bir devredeki küçük boyuttaki bir akım diğer devredeki büyük boyuttaki bir akımı kontrol edecek şekilde tasarlanmış bir aygıttır. Ana devredeki (çalıştırma bobini) önceden belirlenmiş elektrik düzeneğine göre, motor ilk hareket rölesi ilk hareket devresini açar veya kapar

Manyetik Direnç: İçinden geçen kuvvet manyetik hattının akışına direnç gösteren manyetik alanın nitelikleri

Devir: Şaftın dönüş yönü ya saat yönünde (CW) ya da saatin aksi yönündedir (CCW). Devri belirtirken şaftın hangi ucundan bakıldığını da belirtmek gerekir. (Şaft ucu veya motor tarafındaki şaft ucu)
Rotor: Alternatif akımla çalışan endüksiyon motorunun dönen parçası. Genellikle alüminyum iletken yivli silindirik yaprak çelik göbekten yapılmıştır. Kısa devre ucu bilezikleri, hareketli manyetik alanın kısa devre yapan iletkenlerde indüklediği akım ile dönen "kafes sargısını" tamamlar.

Kutupları Ekranlanmış Tip Motor: (Monofaze) Motorun ilk hareket torku düşüktür ve düşük maliyetlidir. Genellikle doğrudan tahrik mekanizmalı fanlarda ve küçük çaptaki havalandırma tertibatlarında ve küçük dişli motorlarda kullanılır.

Kısa Devre: Normal elektrik devresinin atlanması neden olan bobinde meydana gelen bir hata veya arıza. Gennelikle bobinin aşırı ısınmasına ve yanmasına neden olur.

Split Faz (veya daha açık bir biçimde ifade etmek gerekirse Split-Faz asenkron motor): (Monofaze) Motorun ilk hareket torku orta seviyededir, kırılma torku yüksektir. Kolay çalıştırılabilen cihazlarda kayışla tahrik edilen fanlarda ve havalandırmalarda, öğütücülerde, santrifüj pomlalarında, dişli motorlarda v.s. kullanılır.

Stator (motor gövdesi): Alternatif akımla çalışan motorların sabit olan bölümüdür. Çelik yaprak bakır bobinlerden oluşur.

Isı Testleri: Bu testler motorun belirli çevre koşullarında çalışırken çevre ısısının üzerine çıkan bölümlerinin ısısının ölçmek amacıyla yapılır.
Termal Koruyucu: Akıma ve sıcaklığa karşı duyarlı ve motoru aşırı yük veya ateşleme arızası nedeniyle aşırı ısınmaya karşı koruyan bir aygıttır. Başlıca türleri otomatik ayarlanan, elle ayarlanan türler ve direnç sıcaklığı dedektörleridir.

Termostat: Stator sargısına monte edilmiş olan adece sıcaklığa karşı duyarlı bir koruyucudur. Bu cihaz iki ara kabloyla düzeltici hareketi kontrol eden kumanda devresine bağlanmış olmalıdır. Müşteri termostatın normalde kapalı mı açık mı olmasını istediğini belirtmelidir.

Tork: Şafta uygulanan döndürme eforu veya gücü. Çok düşük beygir gücüne sahip beygir gücü motorlarda genellikle inç libre veya inç ons birimi ile ifade edilir.

Ilk hareket torku: Motor tarafından üretilen motoru durağan halinden harekete geçiren ve hızlandıran kuvvet (kilitli rotor torku olarak da nitelendirilir).

Tam Yük Torku: Nominal beygir gücünde ve tam-yük hızında çalışan bir motor tarafından üretilen kuvvet.

Kırılma Torku: Motorun hız ve gücünde eksilemeye neden olmadan artan yük şartları altında oluşturduğu azami tork. Ayrılma torku olarak da nitelendirilir.

Çekiş Torku: Motorun verdiği sıfır ile nominal devir hızı arasındaki asgari tork, bu motorun nominal devir hızına erişmek için vereceği ivme için gerekli azami yüke eşittir.

Transformatör: Hat geriliminin elektrik devresinden izole edilmesi veya voltaj ve akımın değerini düşürmek veya yükseltmek amacıyla kullanılır. Manyetik göbeğin etrafına sarılı birincil ve ikincil sargılardan oluşur.

Underwriters Labortuarları (UL): motorların ve diğer elektrikli cihazların güvenlik standartlarını belirleyen ABD'deki bağımsız test kuruluşu.

Voltaj: İletkene bağlandığında electrik akımı yaratan birim elektromotor kuvvet.

Vat: Her ikisi de aynı fazdayken, 1 volt basıncında 1 amperlik akım yaratmak için gereken güç miktarı. 1 beygir gücü  746 vata eşdeğerdir.

Sargı: Genellikle çelik bir göbeğin etrafına sarılan bakır tellerden oluşan düzeneğe verilen addır. Alternatif akımla çalışan endüksiyon motorlarda birincil sargı çelik yaprakların içindeki yivlere giren bakır tellerden ibarettir. Alternatif akımla çalışan endüksiyon motorlarda ikincil sargı ise bir bobinden ziyade bir dökme rotor grubudur. Doğru akımla çalışan sürekli mıknatıslı motorlarda ise, dönen endüvi sargı görevini yapar.

Bu motor türü kondansatör ateşlemeli, endüksiyonla çalışan motorun en iyi özelliklerini ve sürekli split kondansatör (PSC) en iyi özellikleri ile bir araya getirmektedir. Kondansatör ateşlemeli bir motor gibi ateşleyici türde bir kondansatör, yüksek ilk hareket torku veren yardımcı bir bobine seri olarak bağlıdır. Sürekli split kondansatör motor gibi de ateşleyici kapasitör devreden çıktıktan sonra motora paralel çalışan türde bir kondansatör yardımcı bir bobine seri olarak bağlanmaktadır. Bunlara ek olarak, her bir kapasitör ayrı belirli bir amaca hizmet ettiği için elde edilen daha yüksek kırılma torku, daha düşük tam yük akım değeri ve daha yüksek randıman sayesinde motorun performansı daha yüksek olmaktadır.

Kondansatör ateşlemeli ve kondansatör ile çalışan tip motorlar kullanılan bir veya daha fazla ek kondansatör (ve ek ilk hareket şalteri) nedeniyle daha yüksek bir fiyata mal olmaktadır. Kullanılan uygulamalarda eğer nihai monofaze performans önemliyse bu motor türü seçilmelidir. Bu tür uygulamalar arasında marangozluk makineleri, hava kompresörleri, yüksek basınç yaratan su pompaları, vakum pompaları veya 10 beygir gücü değerinde yüksek tork gerektiren uygulamalar sayılabilir.


Monofaze ve trifaze motorlar

Trifaze motorlar elektrik şebekesine bağlamanın kolay olduğu yani pratikte uygulamanın sürekli olarak kablosunun bağlı olduğu uygulamalar için seçilmelidir. Buna daha çok büyük makineler, hava ve sıvı taşıyıcı ve buna benzer tüm sistemler dahildir.
Trifaze motorlar yapımı en kolay motorlardır. Trifaze güç kaynağı kendi manyetik alanıyla devir yarattığından, motorun ateşlenmesi için motorun içine ek bobinlere veya şalterler koymaya gerek duyulmamıştır. Ve trifaze motorlar en yüksek randımana sahip motorlardır.  
Bununla beraber herhangi bir fabrika tesisinde pratik olarak trifaze motor kullanımının zor olduğu onlarca uygulama vardır. Bunlar genellikle portatif veya düşük beygir gücüne sahip makineler, fanlar, pompalar, kompresörler veya malzeme işleme sistemleridir. Bu gibi makinelerde monofaze motorların çok yönlülüğü bir avantaj yaratmaktadır. Yapımı karmaşık ve trifaze motorlara göre nihai randımanı düşük de olsa, monofaze motorlar yıllar boyunca hiç bakım gerektirmeden ya da az bakımla güvenilir bir güç kaynağı olarak hizmet verirler.
Monofaze motorlar çoğunluğunda motor arızası genellikle –yanlış monofaze motor tipi seçimi nedeniyle uygun olmayan bir uygulamaya bağlanmaları durumunda oluşur. Sadece beygir gücü hesaplaması ve montajda uyulması gerekenler dışında da dikkat edilmesi gereken başka hususlar mevcuttur. Kullanılacak en uygun monofaze motoru çevre ve yük şartları göz önüne alınmalıdır.


Farklı Kasa Türleri

Sanayi tipi monofaze motorlar trifaze benzerleri ile aynı tür kasalarla imal edilmektedir. Çevredeki hava eğer temiz ise, açık sızıntıya karşı dayanıklı tür kasalar (OFC) en ekonomik olanlardır. Tamamen kapalı fan soğutmalı kasalar (TEFC) ortamda kir ve tozun yoğun olduğu fabrika kullanımı için  daha iyi bir koruma sağlamaktadır. Tamamen kapalı havalandırmasız tür kasalar (TENV) harici bir fan olmadan da küçük ve çok küçük beygir gücüne sahip motorlar için gerekli soğutmayı sağlarlar. Veya hava taşıma sistemleri, gereken soğutmanın bir bölümünü taşınan havalandırma sisteminden alan tamamen kapalı hava soğutmalı tür kasalar (TEAO) kadar, tamamen kapalı havalandırmasız tür kasaların (TENV) kullanımına uygundur. Ayrıca monofaze motorlar UL ve CSA standartlarına uygun olarak patlamaya karşı veya su akıntısına veya kimyasal maddelere dayanıklı olarak üretilmiş kasalarla birlikte imal edilebilirler.


Başlıca Monofaze Motor Türleri

Uygulamalar için doğru monofaze motoru seçerken monofaze türleri arasında net bir ayrım yapabilmek önemli bir faktördür. Monofaze güç kaynakları kendiliklerinden dönen bir manyetik alan yaratmadıklarından, monofaze güce bağlanacak motorların rotoru başka yollardan devir hareketine geçirebilmek için ek donanıma ihtiyaç bulunmaktadır. Bir kez çalışmaya başladıktan sonra rotor dönen bir manyetik alan indükte ederek motorun sürekli çalışmasını sağlamaktadır. Bu nedenle bazı tür monofaze motorlarda rotor önceden belirlenmiş belli bir hıza eriştikten sonra ilk hareket devresi "açılmaktadır". Başka türlerde ise ilk hareket devresi bağlı kalmaktadır. Monofaze motorların ilk hareket sistemi—ve bunun tork hareketi üzerindeki etkileri—genellikle hangi motor türünün uygulamaya uygun olduğunu belirleyen faktör olmaktadır.

Split Faz

Endüksiyonla ilk hareketi alan ve endüksiyonla çalışan asenkron motor olarak da tanımlanabilen split-faz motorlar, belki de bir fabrika tesisinde bulunabilecek en basit tür monofaze motor türüdür. Bu türde iki bobin sargısı vardır: ilk hareket bobini ve ana bobin. İlk hareket bobininin tel kalınlığı ana bobinden daha azdır, direnci daha yüksektir. Bunun sonucunda her iki bobinde farklı büyüklükte akım ve manyetik alan değerleri oluşmaktadır. Bu iki manyetik alan birbirinden ayrıldığında, dönen bir manyetik alan yaratılmakta bu da rotorun dönmeye başlamasına neden olmaktadır. Split-faz motorlar motor devri nominal devrin %75'ine ulaştığında ilk hareket bobinini devreden çıkaran bir şalter mekanizmasına sahiptir. Bundan sonra, ana bobin bağımsız olarak çalışmaya devam etmektedir. Motor şaftı üzerinde daha çok santrifüj şalteri kullanılmaktadır. Split-faz motorların tasarımı basit olup diğer sanayi tipi monofaze motorlardan daha ucuza malolmaktadır.  Ancak bu basitlik tabii ki motorun performansını kısıtlamaktadır. İlk hareket torku  düşüktür; nominal yükün %100-175'i değerindedir. Bunun dışında split-faz motorlar motorun beygir gücü ile oranlandığında, kilitli rotor akımı olarak da ifade edilen, göreceli olarak daha yüksek bir ilk hareket akımı yaratmaktadır. Ayrıca ilk hareket bobininde daha ince tel kullanılması nedeniyle daha uzun bir ilk hareket süresine izin verilmesi, motorun aşırı ısınmasına ve ilk hareket bobininin çalışmamasına neden olabilmektedir. Bu nedenle, bu motor yüksek ilk hareket torku gerektiren uygulamalarda kullanılmamalıdır.  Split-faz motorların başka kısıtlamaları arasında, göreceli düşük bir kırılma torku (nominal yükün %200-300'ü oranında), ve çalışma akımına oranla daha yüksek bir kilitli rotor akına sahip olması nedeniyle, pek güvenilemeyen bir termal koruması vardır. Bununla beraber, bu tür motorlar genellikle tek bir voltaj değeri için tasarlanmış olup yeterli uygulama esnekliğine sahip değillerdir.

Küçük öğütücüler, küçük fanlar ve havalandırmalar, ve bunun gibi 1/20 to 1/3 hp beygir gücü kadar düşük tork gerektiren uygulamalarda split-faz motorların kullanılmasının iyi olur.  Bu tür yüksek devir hızı veya yüksek tork gerektiren uygulamalarda kullanmaktan kaçınılmalıdır.

Kondansatör Ateşlemeli, Endüksiyonla Çalışan Motor

Kondansatör ateşlemeli, endüksiyonla çalışan motor tasarımının genel sanayi kullanımı yaygındır. Genel itibariyle split-faz motora benzemekle birlikte yüksek voltajlı ilk hareket sağlayan daha ağır bir kondansatörlü ilk hareket bobinine sahiptir. Split-faz motor gibi kondansatör ateşlemeli motorun da mekanik veya transistörlü elektronik şalterle çalışan bir ilk hareket mekanizması vardır. Bu mekanizma sadece ilk hareket bobinini değil aynı zamanda motor nominal hızının %75'ine ulaştığında kondansatörü de  devreden çıkarır. Kondansatör ateşlemeli / endüksiyonla çalışan motorların split-faz motorla kıyasla bazı avantajları vardır. Kondansatör ilk hareket devresine seri olarak bağlı olduğundan, ilk hareket torkunu yaratır. İlk hareket torku genelde nominal yükün %200-400'ü kadardır. Kırılma torku da kondansatör hareketli tasarımlarda biraz daha yükseltilmiştir—nominal yükün %350'si kadardır. Ayrıca, daha kalın tel kullanılması nedeniyle ilk hareket devresinin akımı split-faz motorundakinden daha düşüktür. Bu daha yüksek devir hızlarında da güvenilir bir termal koruma sağlar.

Kondansatör ateşlemeli / endüksiyonla çalışan motorlar split-faz motorlarla karşılaştırıldığında, ilk hareket kondansatörünün getirdiği ek maliyet nedeniyle daha pahalıdırlar. Ancak, nominal motor gücü ile kıyaslandığında yüksek ilk hareket torku ve daha düşük ilk hareket akımı sayesinde bu motorların kullanılabilecek uygulama sahası daha geniştir. Kondansatör ateşlemeli motorlar, küçük taşıma tertibatları, orta boy havalandırmalar ve pompalar gibi kayışla ve dişliyle tahrik edilen uygulamaların hem de doğrudan tahrik mekanizmalı uygulamaların dahil olduğu geniş bir sahasında kullanım için idealdir. Bunlar için genel kullanımlı sanayi tipi motorların "ağır yük işçileri" diyebiliriz.

Sürekli Split Kondansatör (PSC):
Sürekli split kondansatör (PSC) motorlarda ilk hareket şalteri veya ilk hareketi vermeye tahsis edilmiş ayrı bir kondansatör yoktur. Bunların yerine sürekli split kondansatör motorlarda ilk hareket bobinine seri olarak hep bağlı olan bir çalışma kondansatörü bulunur. Böylece ilk hareket bobini motorlu çalışma hızına eriştikten sonra yardımcı bobin olarak görev yapar.

Çalışma kondansatörünün sürekli kullanım için tasarlanması gerektiği için, ilk hareket kondansatörü gibi kısa süreli ani yüksek bir güç veremez. Bu nedenle sürekli split kondansatör motorlar ilk hareket torku aralığı düşük değerdedir, nominal gücün %30-150'si kadardır ve ilk hareketi zor alan uygulamalarda kullanılması uygun değildir. Ancak split-faz motorlardan farklı olarak sürekli split kondansatör motorlarda ilk hareket akımı genellikle nominal tam yük akımının %200'ü kadardır. Bu da yüksek devirli uygulamalar için bu motorlar mükemmel bir kullanım sağlar.

Sürekli split kondansatör motorların bazı avantajları şunlardır: ilk hareket mekanizmasına ihtiyaç duymadıklarından kolaylık ters yönde çalışabilecek şekilde tasarlanabilirler. Yüksek randıman ve yüksek nominal yük değerleri taşıyacak şekilde de tasarlanabilirler. Öncelikle ilk hareket şalterine gerek olmadığından, en güvenilir monofaze motorlar olarak kabul edilirler. Sürekli split kondansatör motorlar tasarıma bağlı olarak geniş bir kullanım sahasına hitap eder. Örnek olarak, doğrudan tahrik mekanizmalı fanlar, düşük ilk hareket torkuna sahip havalandırma sistemleri ve ayarlama mekanizmaları,  valf aktüatörleri (devreye sokucu), kapı mekanizmaları ve otomatik garaj kapıları  gibi fasılalı çalışan uygulamalar verilebilir. Bu uygulşamalrın birçoğunun özelliği ters yönde çalışmayı gerektirmeleridir.

Kondansatör Ateşlemeli / Kondansatör ile Çalışan:

Bu motor tasarımı, kondansatör ateşlemeli / endüksiyonla çalışan motorların en iyi özelliklerini sürekli split kondansatörlü motorların en iyi özellikleriyle bir araya getirmektedir. Kondansatör ateşlemeli motor gibi, yardımcı bobine seri bağlı olan yüksek ilk hareket torku üreten tipte bir kondansatör mevcuttur. Sürekli split kondansatörlü motor gibi de sürekli çalışan tipte bir kondansatör ilk hareket kondansatörü devreden çıktıktan sonra yardımcı bobine seri olarak bağlanmaktadır. Ayrıca, her bir kondansatör belirli bir amaç veya performansın verimi, daha yüksek kırılma torku, daha düşük tam yük akımı ve daha yüksek randıman sağlamak suretiyle artırılmıştır.

Kondansatör ateşlemeli ve kondansatör ile çalışan tip motorlar kullanılan bir veya daha fazla ek kondansatör (ve ek ilk hareket şalteri) nedeniyle daha yüksek bir fiyata mal olmaktadır. Kullanılan uygulamalarda eğer nihai monofaze performans önemliyse bu motor türü seçilmelidir. Bu tür uygulamalar arasında marangozluk makineleri, hava kompresörleri, yüksek basınç yaratan su pompaları, vakum pompaları veya 10 beygir gücü değerinde yüksek tork gerektiren uygulamalar sayılabilir.

Ekranlanmış Kutuplu

kutupları ekranlanmış tip motorlar daha çok elektrikli ev aletlerinin kullanımına uygun olsa da fabrikalarda bazı hava taşıma uygulamalarında kullanılmaktadırlar. Önceki monofaze motorlardan farklı olarak kutupları ekranlanmış tip motorlar sadece ana bir bobine sahiptir, ilk hareket bobinleri yoktur. her iki motor kutbunun küçük bir bölümünde sarılı olan bakır halkaları kullanan tasarımı sayesinde ilk hareket ateşlenmektedir. Kutubun bazı bölümlerini bu şekilde "ekranlama", bakır halkaların bulunduğu bölgedeki manyetik alanın halkayla sarılmamış bölgedeki manyetik alanın  gerisinde kalmasına neden olur. Böylelikle iki manyetik alanın etkileşimi dönüş hareketini meydana getirir.

İlk hareket bobininin veya şalterinin veya kondansatörünün olmaması nedeniyle bu motorun elektrik tasarımı çok basit ve ucuzdur. Ayrıca motor hızı voltajı ayarlamak (veya çoklu bobin bağlantısı sayesinde) suretiyle kontrol edilebilmektedir. Bu motorların ilk hareket torku oldukça düşüktür, genellikle nominal yükün %25 ile 75'i kadardır. Fakat ilk maliyetlerinin çok düşük olması nedeniyle bunun düşük beygir gücü veya iş ihtiyacı olan uygulamalarda kullanımını uygun kılmaktadır. En çok evlerdeki davlumbaz fanlarında kullanılmaktadır.

Yukarıdaki bilgiler tek fazlı  motor kullanmayı düşündüğünüz uygulama için uygun motoru belirlemenize dikkat edilmesi gereken kurallardır. Ancak bu gibi durumlarda her zaman istisnai durumlar ve uygulamlar olabilir. Gerektiğinde motor üreticisiyle veya teknik destek sağlayan şirketle irtibata geçiniz

Elektrik motor formülleri :   
Bulmak için: Doğrudan akım
 Tek faz Tek faz 
Beygir gücü E x I x EFF / 746 E x I x EFF x PE / 746
 1.732 x E x I x EFF x PF / 746 
Akım 746 x HP / E x EFF
 746 x HP / E x EFF x PF 746 x HP / 1.732 x E x EFF x PF 
Verimlilik 746 x HP / E x I 746 x HP / E x I x PF 746 x HP / 1.732 x E x I x PF 
Güç Faktörü --------- Input Watts / E x I Input Watts / 1.732 x E x I 
E = Volts HP = Beygir gücü PF = Güç Faktörü (ondalık) EFF = Verililik(ondalık) I = Amperes 

Elektrik Devre Formülleri :  
Bulmak için : Doğrudan akım
 Tek faz Tek faz 
Amperes Watts / Volts Watts / Volts x Power Factor
 Watts / 1.732 x Volts x Power Factor 
Volt-Amperes -------------------- Volts x Amperes 1.732 x Volts x Amperes 
Watts Volts x Amperes Volts x Amperes x Güç Faktörü
 1.732 x Volts x Amperes x Güç Faktörü 


OHMS Law Kapasidans Mikrofarads 60 HZ. 
Ohms = Volts/Amps (R=E/I)
Amps = Volts/Ohms (I=E/R)
Volts = Amps x Ohms (E+IR) 
 Kapasidans = 2650 x Amperes
Volts 
Capacitance = 2.65 x kVAR
(Volts) squared

Alıntı :Danişment.com.tr >yararlı bilgiler>motor tipleri