Topraklama

[E-x8]

İnternette gezinirken gördüğüm bir olayı danışmak için açıyorum bu konuyu.
Sürekli olan elektrik kesintilerinden sonra uzun süre bilgisayarı açılmayan bir kullanıcı sorununu enteresan bir şekilde çözmüş.
İçi toprak dolu bir kovaya daldırılmış ucu çıplak kablo ile bilgisayar şasesine temas ettiriyor bu sayede topraklıyor ve bilgisayarı açılıyor.
Bu "Efsane" mi "Gerçek" mi ?

Bana çok değişik bir olay gibi geldi, nedenini ise bilmiyorum. Sizler ne düşünüyorsunuz?

[sadogan]

Denk gelmiştir yada üfürüyor.
Topraklama dan kasıt , toprağa değmesi ni zannetmesi (Dünya yüzeyinden izole) zaten konu ile ne kadar ilgili olduğunu gösteriyor.
Bu gibi durumlarda bios pilini çıkarmak daha etkili bir yontem

[muhendisbey]

Yapılan topraklamanın kullanımına bağlı. Bir kapasitör gibi düşün. Elinde dünya kova ve saksı olsun. Bunların arasındaki fark sığası. Birkaç miliamperlik toprakşama yeterli ise olur. Tabi deşarj süresini de düşünmelisiniz.


Olmaz diyene şunu sorayım. Yaptığınız topraklamanın menzili ya da metreküpü ne kadar?

[Zoroaster]

Topraklama demek, topraklanacak noktayi dunya ile irtibatlamak demektir.
Bunun icin topraga cakilmis iletken kazik yada toprak altina gomulmus iletken levha kullanilir.

Enerji iletim hatlari acisindan topraklama demek, enerji iletim hattindaki transformatorun yildiz bagli sekonderinin yildiz noktasina dunyanin toprak iletkenligini kullanarak baglanmak demektir. Yani siz bir cihazi toprakladiginizda, cihazinizi trafonun yildiz noktasina baglamis oluyorsunuz.

Elektrostatik anlamda topraklama yapilacaksa bu durumda toprak, bulundugunuz zeminin adidir. Mesela metal bir kutunun icindeyseniz toprak noktaniz metal kutunun kendisidir.

Saksi icindeki toprak efsanedir.

[sigmoid]

Bir arkadaşımdan duyduğum ve kendisininde ısrarla deneyip çalışmayan bilgisayarı çalıştırdığı bir yöntemi söyleyeyim. Bilgisayar anakartları statik elektrik yüklemesinden dolayı çalışmıyormuş. Anakartın bir köşesi toprağa değecek şekilde tutulup su ile yıkıyormuş. Su ile yıkayınca üzerindeki statik elektriğin gittiği için anakart çalışıyor dedi. Youtube da da anakart yıkamakla ilgili videolar var. İnanması güç. Arkadaşım ısrarla bu yöntemin olduğunu söyledi.

[derbeder]

peki toprağa  verilmiş bu kadar elektrik nereye  gdiyor  acaba 

[muhendisbey]

Onu diyorum işte.
Örneğin kablosuz esd bilekliklerini düşünün.


Saksı içinde toprak hurafedir tabi. Ama bir kamyon, büyük bir kova derseniz kötü de olsa, sınırlı da olsa topraklama olur.

[yesilu]

Topraklama değil ama kapasitif etkiyle işe yarıyor olabilir. Plazma küresini kurcalarken multimetre probunu kaydırıp bir entegrenin bacaklarını (hex inverter miş) kısadevre ettim, alet bozuldu. Daha da kurcaladım, yine probu devredeki belli bir noktaya temas ettirince çalıştığını farkettim, oraya 2 karış uzunlukta ince bir kablo lehimledim, diğer ucu boşta ama çalışıyor. Bir acaip durum işte...

[muhendisbey]

Toprağı direnç ve kapasitör gibi ya da direnç-metal gibi düşünebilirsiniz.


Reeli düşünelim.
Şasesi topraklanmış kaçak yapan bir cihazınız var. Fırın olsun bu.
Üzerinde bir şekilde ya elektrik birikiyor ya da rezistans ya da fanların kablosundan şaseye köprü oluşuyor ki kaçak var.
Toprak olduğunda bu biriken elektrik toprağa doğru yol alır.
Peki toprakta ne olur?
Toprakta gömülü olan levha ya da çubuk bunu toprak üzerine dağıtır. Çünkü potansiyel sizin cihazınızda fazla. Hareket fazla olan yönden az olana doğru. Yani elektron açlığı oluşturursanız toptaktan akış da oluşturulabilir.
Toprakta iletken özelliğe sahip mineraller, toprağın nemi bu elektronları direnç gibi ısıya çevirir. Hatta bir miktar da levhanızdan ya da çubuktan malzemeyi söker. Normalde gerçekleşmeyecek kimyasal reaksiyon ve fiziksel değişimler enerjinin varlığı ile beraber gerçekleşebilir. Zaten bu nedenle nötr hattı götürülür. Sağlam bir topraklama ile faz arasına bakarsanız neredeyse faz nötr arası kadar potansiyel görebilir, hatta bir miktar cihazınızı toprak faz arasında bile çalıştırabilirsiniz. Tabi bunun sonucunda artık levha ya da çubuk eriyip kaybolacaktır. Bu şekilde deneme amaçlı aspiratör çalıştırmışlığım var ancak evde denemeyiniz, yaralanmalara ve diğer cihazların bozulmasına yol açar. Tabi bu şekilde bağlamasanız bile levhanız zaman içerisinde tükenecektir.


Belki şunu sorarsınız, platin ve altın soymetal. Bu madenleri ya da kaplamalarını kullansak çözünme olmaz mı? Çözünme olur. Enerjinin varlığı ile birlikte normalde gerçekleşmeyen reaksiyonlar gerçekleşir. Bu enerjiye aktifleşme enerjisi denir.


Bu mantıkla kablosuz ESD bileklikler gerçekleştirilmiştir. Aslında yapısı çok basit. Hiçbir yere temas etmeyen bir metal ve bir ucu metale bir ucu vücudunuza bağlı megaohm'luk bir direnç.
Hiçbir yere temas etmeyen metaliniz kısıtlı toprak vazifesinde. Direnç ise arada enerji tüketen eleman. Bu şekilde metal ile vücudunuz dengeye gelinceye kadar direnç enerji (statik elektrik) harcar.


Belki mevzu ile alakası yok ama: dünya üzerinde iletken olmayan madde yoktur. Valans bandını geçemeyecek kadar uygulanmış enerji vardır. Yeterli potansiyel enerji olduğunda plastik, seramik, tahta hepsi elektriği geçirir. Yalıtkan dediğimiz kullandığımız enerji miktarı için geçerli olarak söylenebilir.

[HexfeT]

Kablosuz esd bileklik olayı ağır saçmalık.

https://www.youtube.com/watch?v=nvgW5iWXbts

[Zoroaster]

Niye bunu buyutmus ki?

Adamlar kablosuz ESD bileklik satiyor.   Ayrica parasini verip bir de kablo almaniz gerekiyor.

Kablosu ile birlikte satilmayan ESD bilekligin adi tabiki kablosuz ESD bileklik olacak.

[HexfeT]

Kablosu hariç satılanlar ayrı. Kablosuz çalışıyor diye satılanlar var. Kablo takılacak bir yerleri de yok. İlginç yanı alıp, yorumlarda memnuniyetini dile getiren çok insan var. 

[yesilu]

Hayrıma çinden bitane getirip yünlü içliklerimi giyip sonuçları paylaşırım buradan

[muhendisbey]

Bilekliğin çalışıp çalışmaması ESD yükü ile ilgili.
1A'lik sigorta alıp 16A geçirmek istersem memnun kalmam. Bu da böyle. Eğer üzerindeki vida yerine daha büyük metal olsa daha fazla ESD'yi absorbe edebilir.


Kablolular çok mu güvenli? Değil. Topraklama hattı iyi değilse sakatlık çıkarır.