Transistörlü Schmitt-Trigger Hakkında

Başlatan seron, 29 Haziran 2024, 04:12:36

seron

Elektronikte çok iyi bir seviyede sayılmam. Bazı şeyleri yeni öğreniyorum.

Aşağıdaki şmit tetikleyici devresinde işaretle gösterilen yerde aslında direnç vardı. Fakat daha fazla güç eldesi amacıyla direnci transistörle değiştirdim.



Sorum şu:

Böyle de olur mu?

Bu modifikasyonun devrenin çalışma hassasiyetine etkisi olur mu?

Yardımlarınız için şimdiden teşekkür ederim.

M.Salim GÜLLÜCE

simulasyon diye bişey war dener görürsün.
Aslında sabit akım kaynağı gibi görünen devrenin kollarını modifiye etmişsin.

seron

#2
Hocam bahsettiğiniz devre "akım aynası" devresi, o farklı. Bu, bildiğin şmit tetikleyici devresidir.

Ben simülsyon kullanamıyorum. Çok uğraştım beceremedim o yüzden soruyorum.

M.Salim GÜLLÜCE

Alıntı yapılan: seron - 29 Haziran 2024, 11:59:35Hocam bahsettiğiniz devre "akım aynası" devresi, o farklı. Bu, bildiğin şmit tetikleyici devresidir.

Ben simülsyon kullanamıyorum. Çok uğraştım beceremedim o yüzden soruyorum.
Hangi programı kullanıyorsun simulasyon için.?

elektronikhobi

Rakamlar devreyi anlamakta kolaylık sağlayabilir.



Giriş gerilimimiz 0 olsun. Bu durumda T1 kapalıdır.

B noktasındaki gerilimi, gerilim bölücü bağlantısından hesaplarsak 1,98 V olur. Bu durumda T2 açık konuma geçer. Çıkış gerilimi ise 0 olur.

Re direncinin hemen üzerine E noktası diyelim. E gerilimi ise 1,28 V olur. T2'nin üzerinde yaklaşık 0,7 V kadar bir gerilim düşmesi olur.

T1 transistörünü açmak için E geriliminden 0,7 V kadar daha fazla, yani 1,98 V dan fazla bir gerilim vermek gerekebilir.

Giriş gerilimi 1,98 V'un üzerine geçtiğinde T1 açılacak.

Akım direnci daha düşük olan yolu takip ederek T1 üzerinden akacağı için T2 kapanacak.

T2 kapandığı zaman ise çıkış "yüksek" olur.
"Yirminci asrın akıllara hayret veren keşiflerinden birisi de hiç şüphesiz transistörlerdir."


power20


seron

Alıntı yapılan: M.Salim GÜLLÜCE - 29 Haziran 2024, 19:19:27Hangi programı kullanıyorsun simulasyon için.?


Hocam şu iki online simülasyon üzerinde çok uğraştım beceremedim:

https://www.circuitlab.com/

https://www.falstad.com/circuit/

Birincide devreyi güzelce kuruyorum, simülasyonu çalıştır butonuna basınca solda doldurmam gereken parametreler soruyor. Onların ne olduğunu bilmiyorum. Bu yüzden çalıştıramıyorum. İkinci linktekini ise hiç bilmiyorum.

Alıntı yapılan: elektronikhobi - 29 Haziran 2024, 19:32:59Rakamlar devreyi anlamakta kolaylık sağlayabilir.
(...)

Hocam çok teşekkür ederim. Schmitt-Trigger devresinin nasıl çalıştığını az buçuk biliyorum.

Benim asıl sorum verdiğim resimdeki transistör ilavesinin devreyi nasıl etkileyeceği.

M.Salim GÜLLÜCE

Alıntı yapılan: seron - 29 Haziran 2024, 21:39:19Hocam şu iki online simülasyon üzerinde çok uğraştım beceremedim:

https://www.circuitlab.com/

https://www.falstad.com/circuit/

Birincide devreyi güzelce kuruyorum, simülasyonu çalıştır butonuna basınca solda doldurmam gereken parametreler soruyor. Onların ne olduğunu bilmiyorum. Bu yüzden çalıştıramıyorum. İkinci linktekini ise hiç bilmiyorum.
En güzel simulasyonu proteus ile yaparsın.
Online sistemlerle uğraşma.
Sıkıntın olursa proteusta yardım edecek çok kişi bulursun bu forumda.
Elinde programın yoksa kürekli versiyonlarını arkadaşlar indirmen konusunda yardım ederler.

seron

#8
Alıntı yapılan: M.Salim GÜLLÜCE - 30 Haziran 2024, 12:24:50En güzel simulasyonu proteus ile yaparsın.
Online sistemlerle uğraşma.
Sıkıntın olursa proteusta yardım edecek çok kişi bulursun bu forumda.
Elinde programın yoksa kürekli versiyonlarını arkadaşlar indirmen konusunda yardım ederler.

Hocam benim bilgisayar program deposu :) Proteus'un birkaç sürümü kürekli olarak var ama kullanmıyorum.

Zaten şu anda Pardus kullanıyorum, KiCAD ile işimi görüyorum.

Sorun şu: Biz arkadaşlarla hobi amaçlı devreler tasarlıyoruz. Devrelerimizde opamp kullanmamız gerekiyor. Elimize çok fazla sahte opamp geçti, bıktık. Hangi opamp daha iyidir diye aramaktansa opampın yaptığı işi şmit-tetikleyiciye yaptırasımız var. Çıkışı kuvvetlendirmek için transistör kullanmayı düşündüm. Yapay zekaya sordum, kullanabilirsin diyor. Bir de size sorayım dedim.

Aslında ben devrenin çalışma şeklini hayalimde canlandırabiliyorum (böyle bir yeteneğim var). Devre tam istediğim gibi çalışıyor. Fakat transistörün devreye girmesiyle devrenin hassasiyeti bozulabilir. Ya bredboarda kurup denenecek, ya da simülasyon yapılacak.

Devrenin orjinali ile transistör eklenmiş arasındaki fark:


M.Salim GÜLLÜCE

Alıntı yapılan: seron - 30 Haziran 2024, 14:42:38Hocam benim bilgisayar program deposu :) Proteus'un birkaç sürümü kürekli olarak var ama kullanmıyorum.

Zaten şu anda Pardus kullanıyorum, KiCAD ile işimi görüyorum.

Sorun şu: Biz arkadaşlarla hobi amaçlı devreler tasarlıyoruz. Devrelerimizde opamp kullanmamız gerekiyor. Elimize çok fazla sahte opamp geçti, bıktık. Hangi opamp daha iyidir diye aramaktansa opampın yaptığı işi şmit-tetikleyiciye yaptırasımız var. Çıkışı kuvvetlendirmek için transistör kullanmayı düşündüm. Yapay zekaya sordum, kullanabilirsin diyor. Bir de size sorayım dedim.

Aslında ben devrenin çalışma şeklini hayalimde canlandırabiliyorum (böyle bir yeteneğim var). Devre tam istediğim gibi çalışıyor. Fakat transistörün devreye girmesiyle devrenin hassasiyeti bozulabilir. Ya bredboarda kurup denenecek, ya da simülasyon yapılacak.
Açıkçası programınız warda kullanmıyorsanız yanlış yapıyorsunuz.
Devrenin şemasını çizip play tuşuna basacaksınız.
PCB falan değil bahsettiğim.
KiCad başka bi olay.
Bu tür analizlerde proteuz oldukça iyidir.>
girişe istediğiniz sinyali verir çıkışını da osilaskoptya görürsünüz.
Proteus çizimini yapmaya üşenmesem çizer sonucunu sana yazardım.
ısrarla sen yapasın istiyorum ama nedense kaçınıyorsun.

seron

Yapıver hocam be :D İki saat windowsa geçip proteus kuramıcam şimdi :(

elektronikhobi

Devre benzetimi için Microcap, LTSpice ve Tina TI gibi yazılımlar var.

Bunlar Linux altında Wine ile kurulabiliyor.
"Yirminci asrın akıllara hayret veren keşiflerinden birisi de hiç şüphesiz transistörlerdir."


seron

#12
@elektronikhobi hocam merhaba.

Yukarıda ismini cismini belirttiğim devre, elektroniğin temel devrelerinden birisidir ve nasıl çalıştığı zaten bilinmektedir. Hatta aynı devrenin biraz daha temel versiyonu da bulunmakta:


(animasyonlu çizim Colin Mitchell'e aittir)

Bu devre girişine uygulanan analog sinyale göre çıkıştan 1 ve 0 verir. Bu yönüyle opamplı trigger devrelerine benzer ve opamp yerine de kullanılabilmektedir.

Devredeki dirençlerden birisini, "daha fazla akım alabilmek için" transistör ile değiştirdim. Bunun sonucunu bilmek için simülasyon programlarına gerek var mı? İşi bilen, elektronikten anlayan, usta denilecek insanların bu kadar basit, temel bir devre için "Hayır, olmaz" ya da "evet, öyle de olur" demesi beklenmez mi?

Hiç simülasyona başvurmadan bu devrenin transistör ile de çalışıp çalışmayacağını bana sormuş olsaydınız, ben "evet" derdim. Fakat "Bin bilsen de bir bilene danış" sözünden hareketle sizlere de danışıyorum.

Olur mu, olmaz mı?



EDİT:


Tamam soruyu değiştiriyorum. Aşağıdaki devreye bakınız:



Bu devrenin simülasyona başvurmadan düzgün çalışacağını söyleyebilir misiniz? Yoksa devre basit de olsa simülasyon önemli midir? Çünkü tasarım aşamasında olur görünen çoğu devrenin uygulamada sıkıntı çıkardığını biliyorum.


elektronikhobi

Devre değişik çizilince anlamak güç olabiliyor.

Sizin örnek benzetim yazılımında transistörü ekleyince sanki çalışmıyor gibi gözüküyor.

https://tinyurl.com/2mkkph5b

Falstad yazılımda Circuits->Transistors->Schmitt Trigger yolunu izlerseniz çalışan bir örnek bulabilirsiniz.

Benzetim yazılımı ile yapılan bazı uygulamalar biraz teoride kalıyor.

Osiloskop varsa devreyi kurup bakmanızı önerebiliriz.

Osiloskobun kolundan tutup, sinyal üreteci ile çalışmaya başladığınızda bu elektronik işine yavaş yavaş dahil olmaya başlıyorsunuz.

Sonra herkes her konuyu bilemez.

Ali'nin bildiğini ben bilmem, benim bildiğimi de Ali bilmiyor olabilir.

Zamanında işlemsel yükseltici denkleştirici tasarımı yapmışız. Ama o dersleri alalı aradan uzun zaman geçti.
"Yirminci asrın akıllara hayret veren keşiflerinden birisi de hiç şüphesiz transistörlerdir."


seron

#14
Anladım hocam.

O zaman şöyle yapalım.

Devre zaten çok basit. Ben bunu müsait olunca ekmek tahtasına güzelce kurup testler yapayım. Sonuçları da buradan paylaşırım. Bilmeyen de öğrenmiş olur.

Destekleriniz için çok teşekkür ederim.

----

Falstad tasarımınızda PNP yerine NPN kullanmışsınız. Yaptığım ufak tefek düzeltmeler neticesinde şöyle bir sonuç çıktı ama anlamadım.