Transistörlü Schmitt-Trigger Hakkında

[elektronikhobi]

Devre bu şekilde mi?

Girişte 2 Hz sinüs şeklinde AC bir işaret var. Görebildiğimiz kadarı ile.

Yoksa 0 5V arası mı?

Falstad ile giriş işaretini 2 Hz yaptık. Ama osiloskop çıktısında görünmedi. 

Microcap da kurulu değilmiş.

Arzu ederseniz buradan indirip Wine ile kurabilirsiniz.

[seron]

Sinyal yüksekliğini 5V yaptım. (peak to peak 10V).

Sinyaldeki DC ofseti 0V yaptım.

Direnç değerlerini değiştirdim. En sağdaki grafiğe bakarsam tam istediğim şeyi yapıyor gözüküyor.

LİNK (DÜZENLENDİ)

Sinir oldum. Biraz ara vericem. Kayışı koparmak üzereyim. Bir neskafe cüğara yapayım kendime geleyim. En güzeli bredbord arkadaş. Dert yok tasa yok.

[seron]

Değerli arkadaşlar, ağabeyler, ustalar merhaba.

Aşağıdaki devreyi uzay modda kurdum ve tam istediğim gibi çalıştığını gördüm:



Yalnız bir sorun var: devreye 6Volt'tan fazla gerilim uyguladığımda potansiyometre minimumdayken bile LED devamlı yanıyor. Bunun nedenini çözemedim.

Umarım bu size kaynak olur.

İyi çalışmalar.

[mehmet]

Sağ alttaki npn transistörün bazındaki 10k'yı 33k ile değiştiriniz.

[M.Salim GÜLLÜCE]

5 volt girişle şu şekilde bir çıkışı war dirençli devrenin.
Kırmızı olan çıkıştır.



Bu da Transistör ile gerçekleşen.


Sinyal girişi 6 Volt olduğunda ise transistörlü olan..


Sinyal girişi 6 Volt olduğunda ise Dirençli olan..



Devre voltaj değişimlerine karşı stabil bir karakter sergilemediği gibi transistörlü devre çarpık çıkış üretmektedir.
Giriş gerilimi arttıkça analog karakter ağır basmaktadır.

Devre hiç bir şekilde hysterisis karakteri göstermemektedir.
Halbuki Schmitt demek hysterisis çıkış oluşturmasıdır.
Takdir tasarlayanların.

[M.Salim GÜLLÜCE]

Yaptığım modifikasyonlarla dirençli devrenin Schmitt hysterisis oluşturmasını sağladım.
Aşağı yukarı giriş 3 volt yükseldikten sonra high olurken 2 volta düşmeden lova düşmüyor.



Buda 10kHz testi.



Transistörü devreye koyduğumda High olma eşiği çok fazla yükseliyor.
Şekilde görüldüğü gibi 4 Volttan önce High konuma geçmiyor.

[seron]

Değerli ustalar merhabalar.

Sağ alttaki npn transistörün bazındaki 10k'yı 33k ile değiştiriniz.

Solda, NPN'lerin beyzindeki 1k direnci 47R'ye kadar düşerek 7-8Volt'larda da düzgün çalışmasını sağladım. 33k olayını da deneyeceğim.

5 volt girişle şu şekilde bir çıkışı war dirençli devrenin.

Devre voltaj değişimlerine karşı stabil bir karakter sergilemediği gibi transistörlü devre çarpık çıkış üretmektedir.
Giriş gerilimi arttıkça analog karakter ağır basmaktadır.

Devre hiç bir şekilde hysterisis karakteri göstermemektedir.
Halbuki Schmitt demek hysterisis çıkış oluşturmasıdır.
Takdir tasarlayanların.

Hocam emeklerine sağol. Histerezis olayı farklı. Ama ne demek istediğini anladım. Uzay modda, elemanları birbirinde doğrudan lehimleyerek kurduğum örnek devrede herhangi bir çarpıklık göremedim. Tabii ki osiloskopum olmadığı için çıkış dalgasını göremiyorum. Ancak LED, potansın ufacık bir hareketi ile YANMA/SÖNME davranışı sergiliyor. Ufacık oynasa birden bire yanıyor. En ufak bir onyamada birden bire sönüyor. Bu da zaten benim istediğim şey.

Son mesajını şimdi gördüm. Şu anda bu devreyi sadece 12V ve 18V gibi değerlerde çalıştırasım var. Akü şarj kesici yapmak için kullanırsam mecbur 18V-19V gibi besleme gerilimlerinde çalıştıracağım. NTC'li fan devresi yapmaya kalkışırsam da 12V'de kullanacağım.

Histerez olayını farklı anlatıyorsun. Histerez farklı bir olay. Atıyorum sinyal yükselirken 8V'de çıkış verdi. Düşüşe geçtiğinde ise 6V'de çıkışı kesti. Aradaki bu 2V'luk bölge histerez bölgesidir. Biz devrede histerez istemiyoruz. Küçük değişkenlerde karar değiştirmesini istiyoruz.

[M.Salim GÜLLÜCE]

Değerli ustalar merhabalar.

Solda, NPN'lerin beyzindeki 1k direnci 47R'ye kadar düşerek 7-8Volt'larda da düzgün çalışmasını sağladım. 33k olayını da deneyeceğim.

Hocam emeklerine sağol. Histerezis olayı farklı. Ama ne demek istediğini anladım. Uzay modda, elemanları birbirinde doğrudan lehimleyerek kurduğum örnek devrede herhangi bir çarpıklık göremedim. Tabii ki osiloskopum olmadığı için çıkış dalgasını göremiyorum. Ancak LED, potansın ufacık bir hareketi ile YANMA/SÖNME davranışı sergiliyor. Ufacık oynasa birden bire yanıyor. En ufak bir onyamada birden bire sönüyor. Bu da zaten benim istediğim şey.

Son mesajını şimdi gördüm. Şu anda bu devreyi sadece 12V ve 18V gibi değerlerde çalıştırasım var. Akü şarj kesici yapmak için kullanırsam mecbur 18V-19V gibi besleme gerilimlerinde çalıştıracağım. NTC'li fan devresi yapmaya kalkışırsam da 12V'de kullanacağım.

Histerez olayını farklı anlatıyorsun. Histerez farklı bir olay. Atıyorum sinyal yükselirken 8V'de çıkış verdi. Düşüşe geçtiğinde ise 6V'de çıkışı kesti. Aradaki bu 2V'luk bölge histerez bölgesidir. Biz devrede histerez istemiyoruz. Küçük değişkenlerde karar değiştirmesini istiyoruz.

Ancak Schmitt devre hysterisis olmadan adına Schmitt denmez.
Kararsız bölgeden kurtulmak için Schmitt devre gerekir.
0.1 volt bile olsa arada illaki hysterisis olmak zorunda.
Yoksa bir noktaya gelindiğinde sürekli aç kapa yaparki zaten comparatör denen elemanlar bu işi yapıyor.
Kararsızlığı gidermek için ise pozitif geribesleme mutlaka gerekir.
https://tr.wikipedia.org/wiki/Schmitt_tetikleyici

Bu iş için 555 entegresi çok ideal bir ürün.
6 ve 2 nolu pinlerle istediğin değerleri ayarlayabilirsin. Üstelik 5 volttan 18 volta kadar rahat çalışır.

[seron]

Haklısınız hocam. İşin bir de o yönü var. O zaman 555 daha iyi. Sahtesine denk gelmek de çok zor.

[mehmet]

Neden opamp değil?

[seron]

Opamplarla sıkıntı yaşıyoruz hocam. En iyi opampı en uygun fiyata bulmak bir sorun bizim için. Tecrübeli de değiliz, hangi opampı tercih edeceğimizi bulmakta zorlanıyoruz, adlarını bilemiyoruz ki aratalım.

Geçen arkadaşla bir çalışma yürütüyorduk. Başka projelerde de lazım olur diyerek 100 kadar 741 satın aldık. Hepsi sıkıntılı çıktı. Bir başka arkadaş güzel bir opamp önerdi. Onun da fiyatı birazcık tuzlucaydı. Bir de sahtesine denk gelme durumu oluyor 741'deki gibi. Korkuyoruz.

O yüzden alternatif çözümler üretmeye çalışıyoruz. Bu schmitt-trigger olayı da böyle ortaya çıktı. Bunca sıkıntıyla uğraşmaktansa belki bu devre sorunu çözer dedik.

İnternette ve parçacılarda heryerde bulunabilen,
Güvenilir, sahtesine pek rastlanmayan,
Hassas, düzgün çalışan,
Fiyatı çok uygun.... bu şartları karşılayan bir opamp öneriniz olursa onu da değerlendiririz.

555 de öyle ya da böyle sorunu çözüyor.

[elektronikhobi]

İşlemsel yükselteci sınamak için bu devreyi kullanabilirsiniz.

Sınamak için multimetre yeterlidir.

Dirençten 358 ve başka işlemsel yükselteçler almıştık. Çalışıyor.

Malzemenin bozuk olduğundan eminseniz iade edin. Çalışanını göndersinler.

İşlemsel yükselteç kullanarak da Schmitt tetikleyicisi yapılabilir.

[Epsilon]

Başka projelerde de lazım olur diyerek 100 kadar 741 satın aldık. Hepsi sıkıntılı çıktı. Bir başka arkadaş güzel bir opamp önerdi. Onun da fiyatı birazcık tuzlucaydı. Bir de sahtesine denk gelme durumu oluyor 741'deki gibi. Korkuyoruz.

O yüzden alternatif çözümler üretmeye çalışıyoruz. Bu schmitt-trigger olayı da böyle ortaya çıktı. Bunca sıkıntıyla uğraşmaktansa belki bu devre sorunu çözer dedik.

İnternette ve parçacılarda heryerde bulunabilen,
Güvenilir, sahtesine pek rastlanmayan,
Hassas, düzgün çalışan,
Fiyatı çok uygun.... bu şartları karşılayan bir opamp öneriniz olursa onu da değerlendiririz.

555 de öyle ya da böyle sorunu çözüyor.

741 opamp ı,90 li yıllarda bile pek kullanılmayan ,lise ,üniversite lab larında deneylerde kullanılan , basit çok özelliği olmayan bir opamp tır. Özdisan gibi bir siteden alacağınız örneğin LM 358 ondan çok daha iyidir

Opampı test etmek için linkteki devreyi yapıp ,satın almadan önce satılan yerde de test edebilirsiniz? 2 adet 9 voltluk pille çalışır
Devre içinde 1 ,2 ve 4 tane opamp bulunan entegreleri test eder.Elektorun eski bir devresidir.Çalışmama gibi bir sorunu yoktur.

Test Devresi     
Çalışma Videosu:

[M.Salim GÜLLÜCE]

Neden opamp değil?

Mehmet hocam zaten hazır kurulu devre ve çıkışı 300 mA kadar yük kaldırabiliyor. 5~18 Volt aralığında stabil çalışıyor.
Üstelik harcı alem ve çok ucuz.
Neredeyse bakkalda satılacak gibi.
Alt ve üst limitlerini istediğiniz gibi 5 nolu bacaktan denetlemeşansınız war. Enable girişi bile war..
Daha noolsun.!

[seron]

Sayın @M.Salim GÜLLÜCE 'nin 555 önerisini tuttum.

Cahillik insana saçma sapan şeyler yaptırıyor. Bu nedenle 555 ile schmit trigger yapmak aklıma gelmedi.

Neymiş bu konu diye biraz araştırdım:

https://www.allaboutcircuits.com/textbook/experiments/chpt-8/555-schmitt-trigger/

https://www.electronicshub.org/555-timer-as-schmitt-trigger/

Devreyi kurmak son derece basit. Yalnız histerez nasıl oluşturulur onu anlamadım. Çıkış ile 2 ve 6 nolu uçlara direnç yerleştirmem gerekiyor sanırım. Lakin kaç ohm? Nasıl hesaplanır? Formülü nedir? Bunları da biraz araştırayım...

İlgilenenlere teşekkürler.