12 Volt cam silecek motoru sürme hakkında bir şey soracaÄ

[tampinar]

Arabaların cam silecek motoru 12 volt dc. voltajla çalışıyor ve iki uçlu oluyor.uçlara verilen +12 volt ve -12 volt yer değiştirildiğindede motor yönü değişiyor.benim sormak istediğim bu motoru 24 volt dc. gerilimle yakmadan sürmek mümkünmüdür birde mekanik kontaklı röle kullanmadan motor yönü değiştirilebilirmi.motoru pic16F84 ile sürmem gerekiyor pici bozmadan bunu nasıl yapabilirim fikir verebilirseniz memnun olurum.

[malpaslan1979]

Merhaba.

Umarım aşağıdaki devre işini görür.

[timpati]

rölenin yaptığını yarıletkenler de yapabilir (transistör veya tristör) hatta daha hızlı çalışabilirler. yalnız önce bir konuya açıklık getirelim, sonra bu satırları okuyan "yeni başlayanlar" yanlış bilgilenmesin.

12 voltla çalışan cihazlara gerilim verdiğimizde bir ucuna +12V'u diğerine 0V (sıfır volt)'u bağlarız, akünün diğer ucuna -12V demeyin bir daha. çünkü simetrik devrelerde + ve - gerilimler vardır ve kaçınılmaz olarak bir de bunların referansı yani sıfır potansiyel (0 volt) ucu bulunur.

gelelim sorunuza:

pic çıkışı 5V'luk sürekli ve darbeler halinde sinyal içerir. 12 veya 24V'luk (ya da herhangi bir gerilimdeki) yükleri anahtarlamak için araya bir sürücü eleman (röle, transistör, mosfet, tristör, triyak vb) konur. bu elemanların çıkışa bağlayacağınız yükün (örneğimizde motor) çekeceği akıma ve en az onu beslediğiniz gerilime dayanan tipten seçilmesi gerekir. sizin kullandığınız silecek motorunun ne kadar akım çektiğini öğrenmekle başlayın önce. sonra buna uygun bir transistör alın ve şekildeki gibi bağlayın.


devre genel amaçlı olarak çizilmişti, fikir vermesi açısından. transistörün baz direnci kalmak şartıyla devreyi olduğu gibi kullanabilirsiniz tabii 12 volt için. siz 24 volt kaynakla (beslemeyle) 12voltluk bir motoru çalıştırmak istiyorsunuz. madem picle süreceksiniz, o zaman işler kolaylaşır. picden çıkan sinyal dc değil de darbe-peryot oranı ayarlanan bir karedalga şeklinde verilirse dc motoru, istediğiniz devirde dönderebilirsiniz. sürme işareti %50lik darbe/peryot oranına sahipse yani tam karedalga ise motor üzerinde bunun ortalama değeri değeri 12V civarında bir gerilim oluşacaktır. frekans değişmeden darbe süresi kısalırsa ortalama gerilim de azalacaktır; bu da motorun daha yavaş döneceği anlamında gelir.

[ete]

@Tampinar,

Silecek motoru 12V için yapılmış bir motor olup dediğin gibi besleme uçlarını değiştirdiğinde motor ters yöne döner. Bu motoru şayet tek yönde 24V ile çalıştırmak istiyor isen iyice düşün derim. Zira 12V olarak yapılmış bir motoru bu işlem sonucunda zorlayacaksın anlamına geliyor . Motorun aşırı ısınması söz konusu olabilir. Anlık çevirimler yapacaksan sorun olmayabilir ama sürekli dönecek ise bence uygun olmaz.

Motoru mekanik röle kullanmadan her iki yönde de kullanmak ve bu işi bir pic yardımı ile yapmak istersen bir H-Köprü devresi yapman gerekiyor.
Bu iş için L298 entegresinide kullanabilirsin. Ancak çekeceğin akımlara dikkat etmen gerek. Motoru aşırı zorlayarak kullanacak isen kısaca motor akımı 2 A'i aşacak ise L298'i paralel kullanabilirsin. Bu durumda yaklaşık 4A asılabilirsin bu entegreden. Daha fazla güçler için kendin bir H-Köprü oluşturman lazım. Net de bir sürü örnek var bulamazsan haber ver bir tane vereyim.
H-Köprü devreleri hem pici PWM ile her iki yönde devir kontrolüne müsaade ederler hemde direk sürme ile sabit devirde yön kontrolü yapman mümkün olur. Genelde iki tane kontrol ucu vardır. Bunlardan birini HIGH diğerini LOW yaparsan (pic yardımı ile) motor bir yöne döner. Low olan ucu High ve High olan ucuda Low yaparsan bu sefer motor ters yöne döner.
Her iki ucuda Low yaparsan motor beslemesiz kalır ve momenti ile bir iki tur attıktan sonra durur. Her iki ucun HIGH yapılması hiç bir zaman önerilmez. Pek çok devrede bu işlem besleme uçlarının transistörler üzerinden kısa devre yapılmasına sebep olur.
DC motorlarda motor besleme uçlarına aynı gerilimi uygular isen motor fren yapar. İstenirse pic yardımı ile bu mantık ile motora hem dur emrini verir hemde fren yaptırarak durdurabilirsin.
Bunun için H-Köprünün imkanlarından yararlanmak ve köprü devresinde bulunan 4 adet transistörün bağımsız kontrolü ve dolayısıyla pic den gelen 4 adet uç ile köprü devresini kontrol etmen gerekir. Devrede buna uygun dizayn edilmelidir.

Ete

[gallavi]

bende ufak bi uyarı yapayım

Yukardaki tristör devresi dc motor için işe yaramayacaktır. Dc de tristör kesime gitmeyeceği için dc devrelerde tristör pek kullanılmaz

[tampinar]

Yanlış yazdığım kısımda haklısınız motorun bir ucu +12 Volt a diğer ucu ise 0 Volt a verilir (-12 Volt a değil) ve uçlar yerdeğiştirdiğinde motor diğer yöne döner.12 volt dc beslemeli üretilen silecek motoru 12 volt gerilim altında 3,5 A. çekmekte redüktörlü olduğundan kaynaklansa gerek boşta ve yükte akım çok az değişiyor.ve biz motoru 24 volt dc sabit bir besleme kaynağından süreceğimiz için bu voltajı sürekli motora uygulayamassınız denmiş burda haklısınız motor yanar yanmasıda herhalde iki katı akım çektiğinden kaynaklanır.motor sargıları 3,5 A. için sarılmış. 7A. için değil.o zaman biz motoru yine belirtildiği gibi pals sinyalleri şeklinde ve 24 volt için pals sinyallerinin en fazla %50 si +24 Volt olacak şekilde ayarlamalıyız herhalde böyle bir sürmede motor 12 voltta çalışıyor gibi olacak ve 3,5A. çekecek burda haklımıyım.birde hız ile oynamak istersek %50 oranında uyguladığımız +24 Volt gerilimi %1 ile %50 arasında değiştirmeliyiz bunuda anlamışmıyım.peki hızı değiştirmek istediğimizde silecek motoru düşünüldüğü şekilde tepki verirmi.sorunsuz hız kontrolü sağlanırmı sonuçta motorun iş yaptığı ve güç harcadığı bir bant var ve bu bantı döndürüyor.devir yönünü nasıl değiştireceğimizi tam anlayamadım H köprü denilmiş araştırdım 4 tane transistör kullanılıyor ve bu işleri genelde igbt transistörlerle yapmışlarlar ve kataloglarda igbt transistör gate leri 15 volt ile beslenir denmiş.H köprü ile hem yön hemde hız kontrolü nasıl sağlanıyor birde gerilim 24 volt iken.bu kısmı biraz açıklayabilirmisiniz.

[ete]

Aşağıda bir H-Köprü devresi veriyorum. Yaklaşık 4-5 A. reahatlıkla verebilecek bir devredir.

A ve B girişlerini önceki mesajımda dedğim şekilde kullanabilirsiniz . Bu girişler direk pice bağlanacaktır.
On/off kontrolda A=1 , B=0 olunca motor bir yöne, A=0,B=1 olunca tersi yöne dönecektir.
Devir kontrolü yapmak isterseniz A=PWM , B=0 olunca duty değerine bağlı olarak motor hızı değişecek ve motor yine bir yöne dönecek, A=0, B=PWM olunca aynı şekilde motor ters yöne hız kontrollü olarak dönecektir.

PWM sinyalinin Duty değeri %50 olursa aynen dediğiniz gibi motoru sanki 12V ile sürüyormuş gibi bir sonuç alacaksınız.
Okunmama ihtimaline karşın  P-Mos transistörler IRF9540, N-Moslar ise IRF540 dır. diğerleri ise BC547 dir.
Ete

[tampinar]

ete konu hakkındaki bilgilerini takdir ettim yardımların için sağol.biz H köprü ile anladığım kadarıyla motorun kontrolünde üç değişik olaya rahatça müdahale edebileceğiz.Bunlar;
1- Motorun dönme yönünün değişim kontrolü
2- Motorun pwm yöntemiyle hız Kontrolü
3- Moturun milinin dönmeyip kilitlenip sabit kalma kontrolü
bunlar gayet güzel kontroller ve istenileni fazlasıyla sağlıyor.
şemada verdiğin devrede güzel.internette araştırdığım kadarıyla bu tip projeleri genelde 4 adet igbt transistörle ve bunları süren bir entegre ile yapıyorlar.pic işlemcisi entegreyi kontrol ediyor ve entegrede igbt leri igbt transistörler npn tipte oluyorlar içlerinde transistöre ters bağlı bir diod ile üretiliyorlar igbt ler akımı karşılayamaması durumunda paralelde bağlanabiliyorlar.ileride kontrol edeceğim motor belki ac veya daha büyük akımlı olabilir düşüncesiyle daha öncede hiç bu alanda çalışmamışken benim içinde tecrübe olması açısından bu işi igbt ve bunları süren entegrelerle yapmak düşüncesindeyim.3 gündür formda ve internette bir çok belgeyi inceledim.ama net bir devre ortaya koyabilmiş değilim.kafam karıştı.
H köprü ile paralel bağlanmaya müsait içlerinde ters bağlı sabit diodlu üretilen npn igbt transistörlerle ve bunları süren sürücü entegre ile yapılmış bir devre şeması elinizde varmı.bu şema bizim için geleceğede dönük daha geçerli bir çalışma olur düşüncesindeyiz.
Birde bu tip şemalarda kullanılan igbt ler genelde ya 600V. yada 1200V. oluyorlar.Ama İstanbulda bunların ve sürücü entegrelerinin bulunması mümkünmü oda konunun diğer tarafı tabiki.

[ete]

Bahsini ettigin devreler buyuk guc ve buyuk voltajlar icin gecerli. Bana kalirsa senin icin belali sayilabilek devreler. Igbtleri yakmaya baslayinca dediklerimi daha iyi anlarsin.
Verebilecegim sema yok maalesef.
Ete

[tampinar]

12 Volt DC 5 Amper Etiket Değerlerine Sahip Araç Silecek Motorunun;

1-) Hız Kontrolünde,
2-) Motor Mil Devir Yönünün Değiştirilmesinde,
3-) Motor Milinin Elektriksel Frenlenmesi,

gibi üç isteğin çözümünde içerisinde ters bağlı hızlı diyotda bulunduran
IGBT ler kullanılabilirmi.bu gerilim ve akım değerlerinde yukarıdaki üç isteği IGBT ler yerine getirebilirmi.yalnızca bu proje için mosfet transistör kullanmak istemediğimiz için IGBT konusunu iyice araştıralım istiyoruz malzeme siparişini ona göre düzenleyip öyle verelim istedik.IGBT için daha sonra yüksek voltajlı ve akımlı farklı projelerimiz olabilir ama mosfet için pek olmaz düşüncesindeyiz ikisinide daha önce hiç kullanmadık.Ama genelde IGBT ye geçiş var sanki araştırdığım kadarıyla.

IGBT leri böyle bir çalışmada TO220 (7805 kılıfı oluyor) veya bir üst büyüklükteki kılıf olan TO247 kılıflı olarak düşünün ve herbirisi içerisinde ters bağlı diyot bulunduruyor.600 volt ve 10 ila 60 arası amper değerlerinde üretiliyorlar bunlardan 4 tanesi ile yapılacak bir H köprü ile kontrolün sağlanmaya çalışıldığı düşünülürse,

Böyle bir kontrolü daha önce IGBT ile yapan oldumu.

[OG]

Belki işe yarar notlar vardır.
http://www.irf.com/technical-info/appnotes.htm

[ipek]

istediğiniz igbt sürme tekniği hakkında fikir sahibi olabileceğiniz bulduğum bir projeyi buraya ekliyorum moderator yeni açtığınız başlığı mantıklı olarak buraya taşımış

http://rapidshare.com/files/162141183/Three_Phase_Motor_Ramp.rar.html
içinden çıkan pdf dosyasını açamaz iseniz japon dili olarak acrobatı update etmek gerekebilir..

[tampinar]

güzel bir çalışma ipek;
elinde dspic kullanılarak yapılmış H köprülü başka örnek uygulamalarda varsa bunlarıda görmek isteriz doğrusu özellikle 220 ve 380 volt 50 Hz. AC hattan oluşturulan 310 ve 536 volt DC bara hatlı uygulamalar gibi. gönderdiğin pdf dosyadaki motor sanıyorum 100volt AC hattan doğrultulan 141volt DC gerilimle beslenmekte ama 280 volt gibi birşeyde şemada gözüküyor çelişkimi var ne.motor gücünü göremedim bir yerde yazıyormu acaba benmi atladım bunu biliyormusun.

[ipek]

motorun gücü hakkında bir fikrim yok fakat bu haliyle bir japon projesi
buda şehir şebekeleri 110 volt o yüzden voltaj dublor sayesinde ikiye katlanmış...
220 v için köprü diyodun bağlantısının düzeltilmesi gerekir bu durumda kondansatör voltajınında 350...400 volt olması gerekiyor..

güç elektroniği profesyonellik gerektirir benim özellikle uzak durduğum bir konu kendi uygulamarımda diyelim bir hata oldu 3..5 mos yandı dert etmem ama 3 fazlı bir full igbt köprüsü yanar ise oturur ağıt yakarım bana göre değil macera için dinazorum.. sizlere zihin açıklığı dilerim...

[timpati]

Konuyu daha önce direkt alakası olmayan bir bölümde açmışım kusura bakmayın düzenleyerek burda birdaha değerli görüşlerinize sunuyorum.

12 Volt DC 5 Amper Etiket Değerlerine Sahip Araç Silecek Motorunun;

1-) Hız Kontrolünde,
2-) Motor Mil Devir Yönünün Değiştirilmesinde,
3-) Motor Milinin Elektriksel Frenlenmesi,

gibi üç isteğin çözümünde içerisinde ters bağlı hızlı diyotda bulunduran
IGBT ler kullanılabilirmi.bu gerilim ve akım değerlerinde yukarıdaki üç isteği IGBT ler yerine getirebilirmi.yalnızca bu proje için mosfet transistör kullanmak istemediğimiz için IGBT konusunu iyice araştıralım istiyoruz.IGBT için daha sonra yüksek voltajlı ve akımlı farklı projelerimiz olabilir ama mosfet için pek olmaz düşüncesindeyiz.

IGBT leri TO220 (7805 kılıfı oluyor) veya bir üst büyüklükteki kılıf olan TO247 kılıflı olarak düşünün ve herbirisi içerisinde ters bağlı diyot bulunduruyor.600 volt ve 10 ila 60 arası amper değerlerinde üretiliyorlar
bunlardan 4 tanesi ile yapılacak bir H köprü ile.kontrol sağlanmaya çalışılsa.

Böyle bir kontrolü daha önce IGBT ile yapan oldumu.

baştan söyleyeyim, daha önce IGBT kullanmış olsam da saydığınız şıklarda ve belirttiğiniz motor için bir uygulamam olmadı. kaldı ki olsa da sizin için bir şey değişmez. çünkü o benim uygulamam olurdu, yanlış anlaşılmasın diye hemen belirteyim, "benim tecrübem" olurdu.

"düşünmek"le "yapmak" arasında bariz bir fark vardır. hem araştırma konunuzmuş hem de "...düşüncesindeyiz" gibi ibareler kullanacağınıza bir an önce kolları sıvayın bence. çünkü teori de bir yere kadardır, pratikte komponentler ideal davranmaz. hele ki para adına ruhunu satanların çoğaldığı bir dünyada kullandığınız malzemeye ne derece güveneceksiniz. en iyisi denemek. birileri denemiş olsa da siz ilk deneyen gibi farzedin kendinizi ve lütfen sonuçlarını paylaşın.

tamam, başkalarının fikirlerine başvurmanız yerinde ama sadece fikir verir size. nasıl ki kaza yapmayana şoför, burun kemiği kırılmayana boksör denmezse deneme yaparken birkaç mosfet, IGBT veya transistör patlatmayana da AR-GE'ci denmez bana göre.